HHHBfpilf
ZEELAND 13
Professionals kijken er al niet meer
van op: twaalfjarigen die niet meer
normaal kunnen eten. „Soms zijn
die kinderen zelfs nog maar tien."
4"v' -V
ys 'mm
*2T.«k-
ra§w
Wat in eerste instantie een
goedevriend lijkt, wordt
al snel je grootste vij
and", zegt psychologe Ellis Trom
petter, coördinator eetstoornissen
kinderen en jeugd bij Emergis in
Goes. Als het lukt om die paar ki
lo af te vallen, regent het compli
mentjes. 'Wat zie je er goed uit!
Dat je dat volhoudt!'
Pas later toont de eetstoornis
zijn ware gezicht: die van een
sluipmoordenaar.
Zeker bij kinderen kan een eet
stoornis zich snel ontwikkelen. Er
weer vanaf komen, kan vele jaren
duren. Hoe sneller je erbij bent,
hoe meer kans op herstel. Er is
een groep die nooit volledig ge
neest en blijvende schade oploopt.
Vijf procent van de mensen met
anorexia overlijdt: eenderde daar
van heeft er zelf voor gekozen een
eind aan zijn lijden te maken,
tweederde van die vijf procent
sterft aan de gevolgen van onder
voeding. Hartritmestoornissen bij
voorbeeld kunnen dodelijk zijn.
Trompetter: „Bij heel jonge kin
deren gaat het vaak snel. Ik heb
kinderen gezien die in korte tijd
van bijna overgewicht naar ern
stig ondergewicht gingen. Uit
bloedonderzoek komen gevaarlij
ke tekorten naar voren, organen
dreigen het op te geven, een ge
vaarlijk lage hartslag. Dan komen
wij in beeld. De kliniek begon
met vier opnamebedden. Nu heb
ben we er zes. En die zijn allemaal
bezet."
Sondevoeding
De meest dringende gevallen
moeten eerst in het ziekenhuis
aansterken met sondevoeding.
„Pas als het verantwoord is, ko
men ze, soms ook met sondevoe
ding, naar ons toe om weer te le
ren eten en te durven eten."
Eerst moet het verstoorde eetpa
troon een beetje herstellen en
moet het lichaam weer een beetje
op krachten zijn. Pas daarna gaat
de aandacht naar het waar
óm en wat de jongere
in de weg staat weer
gezonder om te gaan
met eten. „Wat heeft
nou gemaakt dat dit bij
jou kon ontstaan?", legt de
psychologe uit. „Soms
hebben ze het gevoel dat er zoveel
tegelijk gebeurt in hun leven dat
de eetstoornis hun toevlucht is:
eten, daar hebben ze tenminste
controle over. Dan gaan we samen
nadenken hoe je op een andere
manier dat gevoel van controle
kunt krijgen. Dit soort stoornis
sen raakt het hele gezin. Iedereen
is bezorgd. Het gevolg is dat zo'n
kind als het ware onder een ver
grootglas komt te liggen en het
middelpunt van de belangstelling
wordt. Daar zijn ze helemaal niet
blij mee, want ze proberen het
juist zo lang mogelijk te verber
gen."
Bepaalde persoons
kenmerken maken
iemand in aanleg
kwetsbaarder
voor een eet
stoornis. „Ie
mand die slim
is, perfectionis
tisch, niet zo
gewend zichzelf te uiten, beter
voor anderen zorgt dan voor zich
zelf. Iemand die graag aardig ge
vonden wordt en het moeilijk
vindt 'nee' te zeggen, die zich het
leed van anderen aantrekt en so
ciaal misschien wat minder han
dig is. Soms zie je dat er thuis pro
blemen waren, dat ze dingen heb
ben meegemaakt. Zo iemand ont
wikkelt eerder een eetstoornis."
Bij jongvolwasssenen is lijnen
of gezonder gaan eten een bewus
te keuze. Bij jongere kinderen is
het een onbewust, sluipend pro
ces. Een pesterige opmerking kan
de trigger zijn, dat moment dat de
knop omgaat. De échte oorzaak
ligt dieper.
„Kinderen onder de twaalf heb
ben meestal niet eens echt door
dat het misgaat. Middelbare scho
lieren stappen veel bewuster het
proces in dat tot de eetstoornis
leidt. Je ziet dat ze gaan schuiven
met brood, proberen zo weinig
mogelijk binnen te krijgen. Ze
snijden het eten in heel kleine
stukjes, stoppen het in hun
mouw, gooien het weg. Ze raken
geobsedeerd door de gedachte dat
er gewicht af moet."
Heel vaak zijn de kinderen al
maandenlang bezig, maar hebben
ze dat verborgen weten te hou
den. Ouders zien soms wel dat er
iets aan de hand is, maar als ze bij
de huisarts langsgaan herkent
zelfs die de eetstoornis niet altijd
voor wat het is.
„Soms wachten ze zo lang met
doorsturen, dat ik het kind direct
moet laten opnemen. Het punt is:
wanneer stuur je een puber door
naar de kinderarts? Waar ligt de
grens? Iemand die 1.58 lang is en
48 kilo weegt, zit aan de onder
kant van normaal gewicht. Maar
heeft zo iemand ook eetstoornisge
dachten? Vindt ze zichzelf te dik?
Dat vind ik ontzettend belangrijk.
Je kunt prima met zo'n meisje pra
ten, totdat je een bord eten voor
haar zet. Want dat roept de ge
dachte op: als ik dit opeet, word ik
vet en lelijk."
Blijvende schade
Dat er blijvende schade kan op
treden, realiseren de meiden zich
niet. „Als dokter kijk ik met name
naar het medische stuk. Ik zie uit
gedroogde kinderen met hartrit
mestoornissen. Vaak zijn ze nog
niet eens voor het eerst ongesteld
geweest, is de puberteit nog niet
eens goed ingezet. Als je extreem
gaat lijnen voordat je in je groei-
spurt zit, is er geen energie voor
de lengtegroei. Dat kan invloed
hebben op de eindlengte. Alleen
als je er op tijd bij bent, kun je dat
nog inhalen. Met de meeste kinde
ren die ik in de afgelopen 3,5 jaar
onder mijn hoede heb gehad, gaat
het goed. De kans op genezing is
beter bij jonge kinderen: in het al
gemeen zijn ze binnen twee, drie
jaar genezen."
Tijdens de behandeling houdt
de kinderarts nauw contact met
de leden van het Emergisteam:
een psychiater, een psycholoog,
een diëtiste. „Wij mailen elke dag
met elkaar. Een eetstoornis is voor
al een psychiatrische ziekte. Ik
ben er voor de medische proble
men: ik zorg dat je niet doodgaat."
vrijdag 30 september 2016
«ïjïv; W",'-J
v V. %'^V'
i
Ellis Trompetter, coör
dinator eetstoornis
sen kinderen en jeugd
bij Emergis: „Bij heel
jonge kinderen gaat
het vaak snel."
Eetstoornis
ontwikkelt
zich al op
basisschool
Teksten Ondine van der Vleuten Foto's Marcelle Davidse
'jji.;
