3
Dress Red Day Draag donderdag rood,
vraagt de Hartstichting ons. Om aandacht te
vestigen op hart- en vaatziekten bij vrouwen.
Cardioloog Angela Maas (59): „De klachten
van de man zijn lang de norm geweest."
6
pzij noemde haar
de meest invloed
rijke vrouwelijke
arts, Libelle de be
ste cardioloog van
het land en de Ver
eniging van Ne
derlandse Vrouwelijke Artsen eerde
haar om haar 'uitzonderlijk grote in
zet voor het verbeteren van het wel
zijn van vrouwen met hart- en vaat
ziekten'. Het ontbreekt hoogleraar
Angela Maas niet aan eerbetoon.
Toch werd haar specialisme 'cardi
ologie voor vrouwen' lang volkomen
genegeerd. Maas heeft daarin veran
dering gebracht. Haar missiewerk
blijft noodzakelijk, vindt ze, want
hart- en vaatziekten zijn wereldwijd
doodsoorzaak nummer één bij vrou
wen. Dagelijks sterven er in ons land
57 vrouwen aan en 50 mannen.
„Ja, daarom is het belangrijk dat we
Dress Red Day hebben, op 29 septem
ber. Om aandacht te vragen voor de
hart- en vaatziekten bij vrouwen. Ge
woon meedoen! Je hoeft niet per se
een rode jurk aan; trek rode schoenen
aan of een rode rok. Een rood accent.
Ja, óók mannen, ik heb die van mij
een rode das gegeven. Zo kunnen we
laten zien: wij vinden cardiologie
voor vrouwen belangrijk.
„Hart- en vaatproblemen werden
lang beschouwd als een typische
mannenziekte. En de vrouwen? Die
konden in de jaren zestig, zeventig
een cursus volgen, om beter te leren
zorgen voor hun man die herstel
lende was van een hartinfarct.
„De man was de norm. Van een
verschil in de klachten en sympto
men van mannen en vrouwen, leek
niemand zich bewust. En met speci
fieke hart- en vaatziekten bij vrou
wen hield niemand zich bezig.
„Ook ik niet. Ik was al een jaar of
drie cardioloog toen in 1991 de wake-
up call kwam. Een vrouwelijke pa
tiënt vroeg: 'Waarom legt u niet uit
wat mijn klachten zijn?' Ze sloeg
woedend met de vuist op tafel. 'Ik wil
nu wel eens weten wat ik heb!'
„Maar ik wist het niet, en ik kende
niemand die het wist. Gelukkig ver
schenen de eerste grote publicaties
over hartklachten bij vrouwen. Ik
ben alles gaan lezen en volgen. Enigs
zins door mijn patiëntes gedwongen,
want ik wilde hen helpen. Ik begon
in Zwolle met vrouwenspreekuren in
het ziekenhuis en legde me toe op
het vrouwenhart.
Hartverscheurend
„Het hart is de plek waar emotie
wordt ervaren. Kijk naar het gebro
ken hart syndroom; een hartinfarct
na een uiterst stressvolle gebeurtenis.
Dat zien we tien keer vaker bij vrou
wen dan bij mannen. Een extreem
voorbeeld is de moeder van die piloot
uit Jordanië die vorig jaar door IS le
vend werd verbrand in een kooi.
Hartverscheurend. Het bezorgde zijn
moeder een infarct, ze overleed de
volgende dag in het ziekenhuis.
„In 2003 besloot ik: ik stop volledig
met de mannen. Ik wilde kijken naar
de verschillen bij vrouwen. Wij zijn
niet allemaal hetzelfde. Door in te
zoomen op vrouwen kun je een ho
ger en lager risico eruit pikken. Dat
heb ik moeten leren.
„Nu weten we inmiddels ook dat
een vroege menopauze, bij vrouwen
onder de 40 jaar, een risicofactor voor
hartklachten is, net als zeer hoge
bloeddruk tijdens de zwangerschap.
Die vrouwen steken als het ware
hun vinger op: let op mij!
„Als je een man en vrouw verge
lijkt, zie je dat het hart en de spier
massa bij de man groter is. Wat con
sequenties heeft voor de diameter
van de bloedvaatjes. Juist in de kleine
haarvaatjes komen bij vrouwen met
hartklachten vaak afwijkingen voor.
Daar weten we weinig van af, je hebt
gereedschap nodig om dit zichtbaar
te maken. Niemand ziet de zwaarte-
krachtgolven in de ruimte en toch
geloven we daar in. Maar dat middel
bare vrouwen hartproblemen heb
ben door die kleine haarvaatjes in de
hartspier, dat wil niemand geloven.
„Terwijl het niet over geloof gaat,
maar over een verouderingsproces
waar we ons onvoldoende op hebben
gefocust. De helft van hartfalen bij
vrouwen komt door de hartspier die
stugger wordt; mannen hebben vaker
last van het klassieke uitzakken van
de hartspier en verminderde pomp-
kracht, dus daar hebben we ons altijd
mee bezig gehouden.
„De vrouwenemancipatie heeft
binnen de cardiologie lang op zich la
ten wachten. Ik studeerde in de jaren
zeventig in Groningen, in de nasleep
van de tweede feministische golf. Ik
was een activist. Dat heb ik geïnte
greerd in mijn werk: de emancipatie
van de vrouwelijke patiënt.
SYMPTOMEN
„Thuis doet mijn man tegenwoor
dig het huishouden, ik doe helemaal
niets! Mijn zoons hebben een femi
nistische moeder gehad, ja, daar heb
ben ze vast wel een mening over.
Maar ze hebben -denk ik - een fan
tastische jeugd gehad. We hebben
zestien jaar lang twee oppasmoeders
aan huis gehad, die waren er altijd.
De jongens zijn het huis uit, de oud
ste is autistisch en woont in een be
schermde woongroep, de jongste
heeft wiskunde gestudeerd en werkt
in Cambridge aan zijn proefschrift.
Over de oudste heb ik zorgen, maar
over kinderen - klein of groot - heb
je als moeder altijd zorgen.
Dwarsverbanden
„Vrouwen worden toch ouder dan
mannen, zeggen mensen vaak. Inder
daad, maar die oude vrouwen zitten
wél in een verpleeghuis. Daar zie je
amper mannen, wel vrouwen die
geen stap meer kunnen verzetten.
Die een beroerte hebben gehad of de
menteren. Het wordt steeds duidelijk
dat ook dementie mogelijk heeft te
maken met een hoger risico van ader
verkalking. Onze kennis daarover
staat nog in de kinderschoenen.
„Juist dit soort dwarsverbanden
moeten we onderzoeken. Als bij
drage daaraan heb ik het fonds Hart
Voor Vrouwen opgericht, om multi
disciplinair onderzoek te financieren.
Inzoomen op vrouwen heeft enorm
veel kennis opgeleverd, zodanig dat
ik met een nieuw leerboek bezig ben,
in samenwerking met internationale
cardiologen. Of het verplichte kost
wordt voor studenten? Dan moeten
diegenen die het curriculum bepalen
daar voor open staan, en dat zijn 35
mannen en 2 vrouwen!
„Maar ik ben vrij hoopvol. Er komt
meer aandacht voor hart- en vaat
ziekten bij vrouwen. Ook mannelijke
cardiologen vragen om nascholing,
en verwijzen door: wil jij er eens naar
kijken? De barrières worden kleiner.
„De minister heeft subsidie toege
kend, en je weet wat er gebeurt als er
geld beschikbaar komt. Dan duiken
de mannen erop af. Dus die zijn nu
ook geïnteresseerd. Ja, zo simpel is
het ook."
dinsdag 27 september 2016
GO
en je onderlijf beweegt
terwijl je beleidsstukken
schrijft of mails beant
woordt. Jordy Wegman
van het bedrijf Worktrai-
ner levert de bureaufiet-
sen. „Het beste is: een
uur staan, een uur fiet
sen en een uur zitten.
Zo blijft je bloed stro
men", zegt Wegman. De
kantoorfiets komt een
maand op proef. Weg
man tipt: „Niet te zwaar
zetten en fiets vooral
niet te snel."
Sanne van der Kolk
Helder
praktisch
De fiets schuift met
gemak onder een in
hoogte verstelbaar
bureau, door de
wieltjes is hij simpel
te verplaatsen.
Je bureau moet
minstens tot
110 centimeter de
hoogte in kunnen.
Ontspannend
Ontspannen is de
bedoeling niet. Na de
eerste dag voel je
gegarandeerd je
kuiten. Licht instellen
en het speciale zitvlak
voorkomen zadelpijn.
Mijn collega voelt zich
na een half uur fietsen
misselijk worden.
Motiverend
Jazeker, ledereen wil
de 'hometrainer' op
kantoor uitproberen.
Zowel kleine als lange
collega's kunnen er
gebruik van maken.
Als het warm is, krijg
je het door te fietsen
nóg warmer. Zweten
in je pak is niet ideaal.
Prijs
kwaliteit
Voor 279 euro hoef je
nooit meer te 'roken'
op kantoor. Je
gezondheid is het
waard.
De werkgever moet
er voor te porren zijn,
anders moet je met
je collega's de porte
monnee trekken.
▲Trap niet te hard op je
deskbike.
Eind
oordeel
Werk
gevers,
kom op
met die
fietsen!
Verslingerd
aan het vrouwenhart
M Cardioloog
Angela Maas
richt zich al
dertien jaar
uitsluitend
op vrouwen.
FOTO KOEN
VERHEIJDEN
Gerdy van der Stap
De typische symptomen bij een
hartinfarct - druk op de borst
die uitstraalt naar de linkerarm
- zijn bij vrouwen niet altijd
aanwezig, terwijl ze tóch een
hartinfarct hebben.
Beklemmende of drukkende
pijn op de borst
Pijn in de bovenarmen, kaak,
nek, rug, maag of tussen de
schouderbladen
Koorts, transpireren
Kortademig
Extreme vermoeidheid
Duizelig
Angstig, onrustig gevoel
Misselijk of braken
