Freuds griezelige
kijk op vernietiging
44
t
Eutonie voelt
alsof je bent
gemasseerd
2
RENÉ DIEKSTRA
Spierspanning Pijn bij seks, moeite met plassen en
poepen: circa een miljoen mensen kampt met
bekkenbodemklachten. Maar daarover praten, ho
maar. Vind je weg naar de bekkenbodemspecialist.
Column
Onlangs, tijdens een van die fraaie nazomerdagen,
maakte ik een avondwandeling over het strand. Op
een gegeven moment kom ik voorbij een verlaten,
fraai zandkasteel. Terwijl ik het bekijk, komt er een
jochie aan, ik schat hem een jaar of 6, met achter
zich aan twee volwassenen, ik vermoed zijn ou
ders. Terwijl ik doorloop, zie ik nog net dat het jon
getje op het kasteel af rent en met een paar voetbe
wegingen het volledig uit elkaar schopt. 'Waarom
doe je dat nou?', hoor ik zijn moeder bijna schreeu
wen.
Tja, waarom doet hij dat? Wat zou hij antwoor
den als je het hem zou vragen? Ik denk niet veel
meer dan: 'nou gewoon'. Een antwoord waarvan
het belangrijkste deel is afgevallen: 'ik vind dat
leuk'. Lust ontlenen aan iets kapotmaken, hoe vaak
komt dat voor en hoe gestoord is dat?
De beroemde grondlegger van de psychoanalyse,
Sigmund Freud, was al ruim voorbij de 6o toen hij
zich over deze vragen
boog. Aanleiding daar
voor waren de ver
schrikkingen van de
Eerste Wereldoorlog. De
onbeschrijfelijke de
structie, zelfdestructie
en haat waarmee die ge
paard was gegaan,
maakte het voor Freud
onmogelijk nog langer
het standpunt te verde
digen dat de mens een
liefhebbend, levensdriftig en constructief wezen
is. Hij blijkt evenzeer, als de omstandigheden daar
maar 'gunstig' genoeg voor zijn, een haatdragend,
doodsdriftig en destructief wezen.
Sterker nog, net zoals wij lust kunnen beleven aan
wat we scheppen, zo kunnen we lust beleven aan
wat we destrueren, wat we kapotmaken. Getuige
het jochie op het strand. Getuige de lust die toe
schouwers kunnen beleven als ze hun favoriete
bokser zijn tegenstander tot moes zien slaan. Ge
tuige ook wat in oorlogsgebieden gebeurt.
Het wordt zelden gezegd, maar feit is dat daar
tal van strijders rondlopen die domweg platte
lust beleven aan het kapotschieten van huizen,
monumenten en gemeenschappen. Zoals ook ter
rorisme in belangrijke mate lustbeleving is aan in
paniek brengen, ontredderen, doen lijden. De lust
die aan de angst, het lijden of de vernietiging van
de ander wordt beleefd, kan zo'n sterke drijfveer
zijn dat de dader zelfs bereid is daar zijn eigen le
ven voor te vernietigen.
In zijn boek over die ommezwaai in zijn denken
dat kort na het einde van de oorlog verscheen,
geeft Freud een griezelige verklaring voor onze
vernietigingslust: het doel van alle orde is wanorde
en van alle leven is de dood. Want, zo stelt hij, al
het levende, al het organische, is voortgekomen
uit het levenloze, het anorganische. De dood was
er dus eerder dan het levende en vroeg of laat zal al
het levende weer naar die levensloze oertoestand
terugkeren. Het probleem is alleen dat sommige
mensen dat bij anderen maar wat graag willen
bespoedigen.
We beleven
lust aan
scheppen,
maar ook aan
kapotmaken
LEESTIPS
VAN DE
WEEK
VERGROOT
Je
LEKKER IN BALANS
ANDERS
DENKEN
en te sterke of te
zwakke spanning van
de bekkenbodemspier
leidt tot klachten bij
vrouwen én mannen:
I lage rugpijn, moeite
I met plassen en obsti
patie. Mannen kampen vaak met
erectiestoornissen. Vrouwen hebben
pijn tijdens een vrijpartij en onder
zoek heeft aangetoond dat bijna 6o
procent van de vrouwen tussen de 45
en 85 jaar aan urineverlies lijdt. Re
den voor de Continentie Stichting
Nederland, om donderdag, op natio
nale piasdag, aandacht te vragen voor
plasproblemen.
Urineverlies bij een te zwakke bek
kenbodemspier is een bekend ver
schijnsel, maar ook een overactief
bekkenbodem kan klachten opleve
ren. „Een onderactieve bekkenbo
demspier kan leiden tot urine- en
ontlastingsincontinentie en een ver
zakking", zegt gynaecoloog Annet
Groenendijk, werkzaam op de bek-
kenbodempoli van het OLVG in Am
sterdam. „Is de spier overactief dan
kun je blaasklachten krijgen en moet
je te vaak plassen of kun je je plas niet
goed ophouden. Het kan ook gebeu
ren dat je niet goed naar het toilet
kunt. Ook pijn bij het vrijen is een
veelgehoorde klacht."
Basissteun
De bekkenbodemspier beïnvloedt
het hele lichaam, weet therapeut
Djoeke Numan, die bekkenbodem-
trainingen geeft. „De spier is een ba
sissteun voor de onderkant en speelt
een rol bij ademhaling, bloedsom
loop en toiletbezoek. Daardoor kun
nen bij een gebrekkig functione
rende bekkenbodemspier allerlei
klachten ontstaan."
Niet alleen zwangere, maar ook ou
dere vrouwen én mannen komen in
haar praktijk langs. „Die mannen
hebben vaak een hoge functie, on
dervinden veel stress en rennen de
hele dag rond. Omdat ze nauwelijks
ontspannen, zijn hun bekkenbodem-
spieren voortdurend aangespannen."
Afspraken
Er heerst een groot taboe op bekken
bodemproblemen, merkt Numan.
„Veel mensen lopen eindeloos door
met klachten. Ik had een cliënt die
belangrijke afspraken verzette, om
dat hij bang was dat hij naar de wc
moest. Ik hoor dan 'daar is toch niks
aan te doen', maar dat kan wél."
De behandeling verschilt per per
soon en situatie, zegt gynaecoloog
Groenendijk. „Urineverlies kan wor
den behandeld met therapie, medica
tie of een operatie. Verzakkings
klachten kunnen door training ver
minderen. Blijft de klacht dan kan
een pessarium of operatie helpen."
Bij Numan begint de therapie vaak
met de bekkenbodemspier herken
nen. „Mensen moeten vóelen waar
de spier zit en zich bewust worden
van de functie ervan. Leren ontspan
nen in het bekkenbodemgebied is
van belang. De ademhaling heeft er
grote invloed op. Als die te hoog zit
en te weinig in de buik raakt de bek
kenbodemspier ontregeld."
dinsdag 20 september 2016
Diekstra buigt zich over
de menselijke geest.
Waarom voelen we de aandrang om te vernie
len en kapot te maken? Diekstra volgt Freud in
zijn verklaring: het doel van alle orde is wan
orde en van alle leven is de dood.
Reageren? hartenziel@persgroep.nl
GO
Christine Wilding
In 5 stappen naar
minder negatieve gedachten
en een beter zelibeeld
Vergrootje zelf
vertrouwen -
Christine Wilding
In vijf stappen
naar een beter
zelfbeeld (Kos
mos, 18,99)
MARCIA GODDARD
Anders denken -
Marcia Goddard
Over de voor- en
nadelen van au
tisme (Spectrum,
€20)
Anders en toch
gewoon - Astrid
Indekeu De
meest gestelde
vragen over do
norconceptie
(Lannoo, 24,99)
Nog nooit van eutonie gehoord? Wie wel!
Maar na een les van eutoniepedagoog
Kees Tempel voelt het alsof je anderhalf
uur bent gemasseerd. Heerlijk.
—Cathérine van der Linden
Van eutonie (eu is
Grieks voor harmonie)
voel en slaap je beter
en maak je mooier con
tact. Bezweert althans
Kees Tempel. Wat dat
laatste betreft, zeg
eens eerlijk: maak je
echt contact als je ie
mand spreekt of dwaal
je eigenlijk snel af?
De eutoniepedagoog
houdt het zijn cursisten
voor. Westerse mensen
vervelen zich te snel.
Die roepen: moeten we
nog lang 'staan als een
boom'? Terwijl de oos
terse oefening met
deze naam helpt om de
geest in het hier en nu
te parkeren. Doe ook
de 8-brokaatoefening
met overgave en als
vanzelf raakt je boven
kamer leger.
Tussen de oefeningen
door lopen we een
rondje door de ruimte.
Langs de boksballen
waar in het vorige les
uur tegenaan is geragd.
We vleien ons met kus
sentjes neer op de
Bekkenbodem
zit vrouw én man
dwars
Hanna Bijl
De bek-
kenspier
speelt
een rol bij
onder
meer toi
letbe
zoek.
ILLUSTRATIE
TRIK
