13
Giel Louws werk nodigt je uit tot actieve beschouwing
In Mon Capitaine bouwt Giel Louws
voort op zijn expositie in Caesuur van
december 2015. Hij ontleedt de
schilderkunst en plaatst de
onderdelen in de ruimte.
Wat heb je als je
een schilderij uit
elkaar haalt? De
drager losmaakt
van de verf?
Den Haag stopt
eerder geld in
Schiphol dan in
twee extra
goederensporen
in Zeeland
Het klinkt wat kli
nisch. In wezen is
een schilderij niet
meer dan verf op een
drager. Zoals een
mens bestaat uit botten, vlees en
bloed. Maar is dat echt de essen
tie? Een lichaam is pas mens als
het bezield is. Het is tegelijk deel
van én drager van een unieke enti
teit. U. Ik. Zoiets geldt ook voor
een schilderij. De materiële hoeda
nigheid is voorwaarde voor en on
derdeel van een ordening van
vorm, lijn en kleur. Die tegelijker
tijd 'is' en wat oproept of iets ver
beeldt. Maar wat nu als je een
schilderij uit elkaar haalt? De dra
ger losmaakt van de verf? Het
licht niet schildert maar zich laat
manifesteren door een tl-buis?
Het spieraam dat het linnen zijn
vorm geeft, ervan losmaakt en de
latten in de ruimte plaatst? De
glans van de verf vervangt door
glas, een spiegel of matglanzende
aluminiumplaat? Dan ben je in
Mon Capitaine. Op een expositie
van Giel Louws. Dat is het eenvou
dige antwoord. Maar niet de essen
tie. Die zou je zo kunnen beschrij
ven. Je bent dan in een wereld die
je fysiek laat ervaren wat je ge
woonlijk alleen met je ogen ziet.
Vorm, lijn, kleur, licht en scha
duw. In een ordening die je kan
boeien. Mij in elk geval boeit.
Waarom schildert Giel Louws
niet gewoon? Het antwoord vind
ik ter plekke. Omdat dat onderzoe
ken wat je met de onderdelen van
een schilderij kunt doen span
nend is: je kent de uitkomst niet.
Omdat de dynamiek die deze aan
pak met zich meebrengt - je be
weegt je letterlijk door het schilde
rij - past bij een besef van een we
reld in beweging. Omdat de actie
ve rol waartoe Louws je uitnodigt,
aansluit bij de notie dat je in
kunst of in werkelijkheid nooit al
leen maar een toeschouwer bent.
Je herschept immers het werk in
je hoofd en maakt er zo iets ei
gens van. Zoals de werkelijkheid
mede wordt gevormd door onze
keuzes of het nalaten ervan.
Het driedimensionale schilderij
van Giel Louws levert een scala
aan visuele ervaringen op. Die ver
anderen naarmate ik mijn stand
punt wijzig. In een ronde spiegel
tekenen zich de lijnen af van een
glasplaat die verticaal wordt door
sneden door een aarzelend geschil
derde blauwe baan, die lijkt voort
te komen uit de lat waartegen de
glasplaat rust. Op de grens van de
plaat gaan de lat en de verfbaan
uiteen, omdat de hoek van de lat
ten opzichte van de muur net
even anders is dan die van de glas
plaat tegen de lat.
Zo zijn er legio waarnemingen
te doen. Wat ze - net zoals in een
gewoon schilderij - spannend
maakt is het verrassende, het sub
tiele van de ontmoetingen tussen
al die onderdelen. En vooral de ba
lans. Dat bijvoorbeeld een lat een
glasplaat overeind houdt. Een pre
caire balans die voor een moment
maakt dat het klopt daar.
Ik moet aan Mondriaan denken
die in de asymmetrische balans
van zijn composities een voorbo
de zag van wat er mogelijk is in
onze dagelijkse werkelijkheid. An
ders dan bij Mondriaan is de orde
ning hier informeler. En heeft het
licht meer ruimte dan de kleur. Is
er in plaats van Mondriaans aan
zekerheid grenzende waarschijn
lijkheid ook twijfel of die balans
blijvend is? Het zoeken blijft de
moeite waard. Net zoals het probe
ren de essentie te doorgronden
van de werkelijkheid. En van een
schilderij.
Het economisch beleid
van het Rijk richt
zich vooral op steden.
Den Haag stopt eer
der geld in Schiphol
dan in twee extra goederensporen
in Zeeland, ook al kosten die een
habbekrats.
Door de zware nadruk op stedelij
ke gebieden dreigt het platteland
een achterstand op te lopen, stelt
het Planbureau voor Leefomgeving
(PBL) vast in een gisteren versche
nen rapport. De risico's: grote regio
nale verschillen in inkomen, oplei
ding, werkgelegenheid en gezond
heid.
Die waarschuwing klinkt niet
voor het eerst. In juli zette de Raad
voor de Leefomgeving en Infra
structuur (RLI) een dik vraagteken
bij het mainportbeleid van het
Rijk. Al dertig jaar pompt de rijks
overheid grote sommen geld in de
mainports Schiphol en de haven
van Rotterdam. Dat bracht Neder
land veel welvaart. Maar de tijden
zijn veranderd. Hoewel nog steeds
economische draaischijven, zijn ze
niet meer de trekpaarden van wel
eer. De Rotterdamse haven draagt
nog maar 3 procent bij aan het bru
to nationaal product. Een kwart
eeuw geleden was dat nog 6 pro
cent.
Rijksgeld gaat er vooralsnog voor
al naar economische kerngebieden:
de Randstad met de noordvleugel
(Amsterdam, Schiphol) en de zuid
vleugel (Rotterdam, havengebied)
en de regio Eindhoven (Brainport).
Dat is de beste manier om de inter
nationale concurrentiepositie van
Nederland te versterken, vindt het
Rijk.
Gezien de prognoses voor de be
volkingsgroei is die keuze op zich
verdedigbaar. De komende 15 jaar
komen er bijna een miljoen Neder
landers bij. Die bevolkingsgroei zal
zich voor driekwart afspelen in gro
te en middelgrote steden zoals Am
sterdam, Rotterdam en Utrecht.
Een aantal plattelandsgebieden, zo
als West-Zeeuws-Vlaanderen,
blijft krimpen.
Niettemin gaan er steeds meer
stemmen op om het mainportbe-
leid in te wisselen voor een breed
vestigingsbeleid. De RLI pleit er
voor, en het PBL onderstreept dat
min of meer. Mogelijk kunnen eu
ro's effectiever worden besteed in
andere regio's, waar ontwikkelings
kansen nu worden gesmoord door
dat Den Haag de hand op de knip
houdt.
Zo moet Zeeland achteraan slui
ten als het gaat om de gewenste
goederensporen naar Antwerpen
en Zelzate. Het Rijk, dat verant
woordelijk is voor spoorlijnen, zegt
dat de regio tot 2028 geduld moet
hebben, omdat het Meerjarenpro
gramma Infrastructuur, Ruimte en
Transport (MIRT) is volgeboekt.
Als er dan een keer wat rijksgeld
over schiet, gaat dat naar de oude
trekpaarden Schiphol en de haven
van Rotterdam. Zo krijgt station
Schiphol een dure facelift met geld
dat blijft liggen door vertraging in
een project voor één Europees
spoorveiligheidssysteem. Dat biedt
reizigers meer comfort, maar ba
nen levert het niet op.
De in Zeeland gewenste goede
rensporen sluiten aan bij het Euro
pese beleid om slimme en duurza
me logistieke verbindingen te ma
ken, met knooppunten voor trans
port over water, spoor en weg. Hon
derden miljoenen zijn en worden
gestoken in een betere vaarroute
tussen Zeeland en Parijs. In Terneu-
zen wordt een tweede zeesluis ge
bouwd, maar een paar noodzakelij
ke goederenlijnen kunnen er niet
af, terwijl bedrijven in de Kanaalzo
ne erom schreeuwen.
Dat frustreert bedrijven, de pro
vincie en havenbedrijf Zeeland
Seaports. Schiphol en Rotterdam
mogen dan nog steeds groeimoto-
ren zijn, ook buiten de Randstad
zijn er duurzame, kansrijke en con-
currentieverhogende projecten die
een duwtje verdienen.
zaterdag 17 september 2016
Je bent in de kunst nooit
alleen maar toeschouwer
Het driedimensionale schilderij van Giel Louws levert een scala aan visuele ervaringen op.
Nico Out
Middelburg
Mon Capitaine Tot en met 30
september, Kinderdijk 56, Middel
burg. Zondag 14.00 -17.00 uur.
Mainportbeleid zet Zeeland in de wacht
Frank Balkenende
ANALYSE
