Fransen leren
bij in Yerseke
Boeren zien brood in
teelt van sojabonen
10 ZEELAND
Een bijzonder project in de polder bij Kats.
De schuur van een boerderij is nu hoofdgebouw.
Het huis kreeg de rol van bijgebouw.
VERBOUWEN PALEIS IN DE POLDER A
Gisteren keken de twaalf studen
ten rond bij Le Petit Pêcheur in
Yerseke (kweek, productie en ver
pakking van schelpdieren). Le Pe
tit Pêcheur heeft twintig bassins
voor de verwatering van schelpdie
ren, elk gevuld met 6o kubieke
meter Oosterscheldewater dat
voortdurend ververst wordt. Zo'n
twee uur kregen de studenten van
het Lycée Olivier Guichard (in
Guérande) en hun docenten Gil
das Gautier en Michel Andrieux
uitleg. „Ze waren heel erg onder
de indruk", vertelt directeur Ida
Sinke achteraf. „Want in Frankrijk
heeft een groot bedrijf maximaal
vier verwaterbassins van maxi
maal 50 kuub. En dan heb je het
over een héél groot bedrijf."
Hoeveel kilo Le Petit Pêcheur
verhandelde, wilde een student
weten. Ida Sinke rekende het in
rap Frans voor: in topmaand de
cember 200 ton alleen al aan oes
ters. Dat is een factor vijf meer
dan gebruikelijk bij een bedrijf in
Frankrijk.
In Frankrijk zijn het vooral fami
liebedrijfjes die schelpdieren ver
handelen. Verkoop gaat vaak recht
streeks van kweker naar consu
ment. En terwijl in Nederland
TERNEUZEN Een proef met de
teelt van soja in Zeeuws-Vlaande-
ren is hoopgevend. De telers ver
wachten binnenkort een mooie
soja-oogst binnen te halen. De so
ja dient in dit geval als grondstof
voor de broodindustrie. Een beet
je soja-eiwit maakt brood langer
houdbaar.
Landbouwcoöperatie CZAV on
derzoekt samen met firma Dut-
voortdurend gezocht wordt naar
manieren om processen te automa
tiseren, is de kweek en verwer
king van schelpdieren in Frank
rijk voornamelijk handwerk. Ook
de kweekmethoden zijn verschil
lend. Zo worden Franse mosselen
na negen maanden al geoogst, die
in Zeeland pas na twee jaar.
Het bezoek aan Zeeland was on
derdeel van een vijfdaagse rond
reis, die maandag begon in België.
Woensdag arriveerde het gezel
schap bij de Hogeschool Zeeland,
waar coördinator Aquacultuur Re
search Jasper van Houcke hen bij
praatte over de stand van zaken in
Nederland. Samen bezochten zij
het HZ-SEA Lab, Prins Dinge-
manse en de mosselveiling in Yer
seke. Donderdag stond na Le Petit
Pêcheur een bezoek aan Grovisco
in Stavenisse op het programma.
Vandaag eindigt de studiereis bij
Urban Farmer in Den Haag.
Wij doen nog
veel meer met
de hand
chsoy of er brood zit in de teelt
van soja in Zeeland. Daarvoor is
vier hectare ingezaaid bij Zeeuws-
Vlaamse akkerbouwers. De grond
in die regio is geschikt voor de
sojateelt. De planten staan er
mooi bij. De projectpartners wil
len het onderzoek een vervolg ge
ven. De CZAV verwacht de brood
industrie dit najaar van Zeeuwse
sojabonen te voorzien.
Een heleboel men
sen zeiden, sloop
het, maar dat wil
den we niet. We
wilden de basis
behouden. Als je
nieuw gaat bou
wen, bouw je nooit meer zo
hoog." En daarmee kozen Elly
Stolk en Remco van Heumen uit
Kats bepaald niet de gemakkelijk
ste weg nadat ze een oude, deels
in slechte staat verkerende boerde
rij bij Kats hadden gekocht. Een
jaar lang zijn ze iedere dag bezig
geweest met het realiseren van
hun droom.
Het was een doodgewone boer
derij. Een niet al te groot woon
huis met een losse schuur. Opge
trokken in rode baksteen en in
het midden een grote deur en dat
alles op een niet al te courante
plek. Toch zagen Van Heumen en
Stolk er wel wat in. „Wij houden
allebei van verbouwen. Wij zien
overal mogelijkheden en vinden
vaak dezelfde dingen mooi", ver
telt Stolk. „Je ziet bijna altijd dat
de schuur wordt verbouwd tot
woonruimte, maar dan is het nog
steeds de schuur. Dat wilden we
niet. Wij maakten van de schuur
het hoofdhuis en het woonhuis
werd bijgebouw."
Stolk en Van Heumen namen
een architect in de arm die aan de
slag ging met hun uitgesproken
ideeën. „Wij hadden in ons hoofd
een beeld hoe het moest worden."
Tussen het woonhuis en de
schuur werd een stevige 'doos'
neergezet. Dit doet deels dienst
als monumentaal aandoende
gang tussen het oude woonhuis
en de voormalige schuur en een
groot deel van de ruimte is tuinka
mer. Hoewel het nieuwbouw is,
zie je dat nergens. „Dat komt om
dat wij overal oude materialen ge
bruiken", vertelt Van Heumen.
„Het ziet er vaak duur uit, maar
het is meestal goedkoper. Je moet
alleen wel mensen hebben die er
mee kunnen werken."
De meeste spullen vinden ze op
rommelmarkten en Marktplaats.
„En we reizen er voor. Het is ook
onze hobby. Het struinen, het
snuffelen, we zijn altijd op zoek
naar leuke spullen. Soms koop je
iets voor een euro, en soms moet
je meer betalen."
Stolk en Van Heumen kopen
dingen omdat ze ze mooi vinden,
en daarna zien ze wel waar ze het
gaan gebruiken. Zo kon het gebeu
ren dat de bankjes die ze hadden
gekocht omdat het hun leuk leek
voor de ontvangstkamer, uiteinde
lijk zijn beland in de gang omdat
ze daar beter pasten. En het ont
werp is ook op verschillende pun
ten aangepast op het materiaal dat
er was. „We hadden oude ramen
voor de tuinkamer gekocht, en die
gene die ze verkocht had op de
website staan dat ze 3 meter 93
hoog waren. Daar is de hoogte
van de tuinkamer op aangepast.
Maar toen ze binnen kwamen ble
ken ze geen 3,93, maar 3 meter 39
te zijn. Te kort dus. Een borstwe
ring wilden we niet en ook een
stuk muur aan de bovenkant zag
vrijdag 16 september 2016
De Franse studenten aquacultuur kijken in Yerseke onder meer
rond bij Le Petit Pêcheur. foto marieke mandenmaker
'Wij houden
allebei van
verbouwen'
De bijzondere tegelvloer was te klein voor de gang. Toch is de
vloer neergelegd en zijn er aanvullende tegels bijgezocht.
De schuur zoals hij er uitzag voor de verbouwing
Zwaar onder de indruk waren
ze, de Franse studenten aquacul
tuur die de afgelopen twee da
gen in Zeeland rondkeken bij be
drijven uit de schelpdiersector.
En dan vooral van de omvang
van de bedrijven en de manier
waarop het productieproces ge
automatiseerd is.
Ondine van der Vleuten
Yerseke
—Olivier Guichard,
docent Lycée Olivier
Guichard in Guérande
Melita Lanting
