Tommy Wieringa
17
Meer capaciteit door 58 nieuwe Sprinters
Nieuwe Sprinters komen eraan,
oud materieel is opgeknapt en er zijn
extra treinen in bestelling. Toch blijft
het rennen voor een zitplaats.
en landerige dag in
Berlijn, mensen con
verseren zacht met el
kaar in de schaduw
I van platanen. Op de
Bebelplatz zie ik tot mijn schrik
dat iemand 'Merkel muE weg!'
op een elektriciteitskastje heeft
gekalkt. Ik beschouw Angela Mer
kel als het licht van Europa, het
medicijn dat het continent voor
totale depressie behoedt. Graag
zou ik in de deelstaat Nederland
op haar stemmen, als dat kon.
Langzaam beweeg ik in de rich
ting van het ministerie van Bui
tenlandse Zaken, voor een optre
den met de schrijvers Tom La-
noye en Terézia Mora in de Poli-
tiek-Literaire Club.
in hun land. Het geroep en ge
trommel detoneert een beetje in
dit statige deel van Berlijn, maar
de demonstranten weten dat
machthebbers extreem gevoelige
oren hebben, en dat hun leuzen
helemaal in Addis Abeba zullen
worden gehoord.
Hier is geschiedenis
wonderlijk dichtbij,
in een gebouw dat
nazi's en
communisten
huisvestte
Aan de zijkant van het ge
bouw, waar het politieke rumoer
tot ruis is afgezwakt, staan twee
chauffeurs in zwart bij hun au
to's. Ze hebben een poetsdoek
en een spuitbus hoogglans in de
hand, hun wagens glimmen als
zwarte edelstenen. Bij elk onef-
fenheidje gaan ze langs, het is ze
menens met die auto's - ik blijf
een tijdje naar ze kijken en be
grijp de ernst en de toewijding
waarop dit land is gebouwd.
De bondskanselier heeft wel
licht niet voorzien wat ze in be
weging bracht met haar wel
komstcultuur en het principiële
'Wir schaffen das', maar het moet
de Duitsers toch ook deugd doen
dat hun land een symbool van
hoop is geworden in veler har
ten. De dood is niet langer een
meester uit Duitsland, zoals Paul
Celan in zijn Todesfuge schreef;
Duitsland is intussen een veilige
haven voor hen die andere mees
ters proberen te ontvluchten.
Door een haag van beveiliging
ga ik het gebouw binnen, dat als
Reichsbank in de nazitijd werd
gebouwd en daarna hoofdkwar
tier werd van de Socialistische
Eenheidspartij Duitsland. Van
het ene regime naar het andere;
in veel opzichten is de DDR te
beschouwen als een voortzetting
van nazi-Duitsland.
We worden welkom geheten
door Minister van Staat Maria
Böhmer. Haar inleiding is een
sterke verdediging van de Euro
pese waardengemeenschap, zo
als je die in Nederland zelden
van politici hoort. Een vrouwelij
ke tolk fluistert haar woorden in
het oor van Tom Lanoye, vooraf
hoorde ik dat ze nog voor Erich
Honecker heeft getolkt.
Böhmer is een goede spreker,
ik ben onder de indruk van de
achteloze autoriteit waarmee ze
de zo vaak beschimpte vrijheid
en tolerantie verdedigt die uit de
gruwelen van oorlog en vervol
ging tevoorschijn kwamen. De li
teratuur noemt ze een belangrij
ke geleider van empathie en we
derzijds begrip. Ze is niet iro
nisch en niet lacherig, ze zegt de
ze dingen met dezelfde ernst
waarmee de chauffeurs hun au
to's poetsten.
In Nederland is de geschiede
nis ver weg. We hebben nauwe
lijks geheugen, de Tweede We
reldoorlog is even lang geleden
als de Spaanse bezetting. Hier is
het verleden wonderlijk nabij, in
een gebouw dat nazi's en com
munisten huisvestte, naast een
fluisterende tolk die het oor van
Erich Honecker van zo dichtbij
heeft gezien.
Treinreizigers hadden het gisteren
zwaar: het was bloedheet én het
was volgens de NS de drukste dag
van het jaar. Wie in de spits kon
zitten, had geluk. Dat wordt de ko
mende jaren wel beter, maar nooit
zal iedereen in de spits kunnen
zitten.
Hoeveel mensen gisteren exact
de trein namen is nog niet be
kend. Maar deze maand stapt een
recordaantal van 33,3 miljoen men
sen in en uit. Staatssecretaris
Dijksma van Infrastructuur riep
eind vorig jaar de NS op om te zor
gen voor extra zitplaatsen en giste
ren nam ze poolshoogte op een
emplacement in Den Haag.
Daar stond ook de nieuwe Sprin
ter opgesteld die vanaf december
wordt ingezet. 58 glanzende
wit-blauwe treinen bieden 10.000
zitplaatsen en 6.100 staanplaatsen.
Staanplaatsen? De reiziger
moest toch kunnen zitten? Dat
gaat niet lukken. Niet volgend jaar
en niet over tien jaar. Bij al het ma
terieel dat de NS in bestelling
heeft, en dat zijn naast deze serie
Sprinters nog eens 118 Sprinters
van een ander type en 79 nieuwe
intercity's in het volgende decen
nium, is ruimte vrijgehouden om
te staan. En dan gaat het om grote
getallen. In al die nieuwe treinen
kunnen 55.000 mensen zitten,
maar de NS heeft ook ruimte ge
houden om ruim 36.000 klanten
te laten staan.
De NS toonde gisteren aan
staatssecretaris Dijksma van Infra
structuur hoever het bedrijf is om
het aantal zitplaatsen in de trein
te verhogen. „Ik vind het ontzet
tend vervelend als mensen niet
kunnen zitten. Ik snap dat je daar
van baalt. Ik heb de NS gevraagd
alles uit de kast te halen om zo
veel mogelijk zitplaatsen te organi
seren. En de NS doet dat ook. Er
komen nieuwe treinen aan. Oud
materieel is opgeknapt zodat het
weer kan worden gebruikt. Maar
een garantie dat je op elk moment
in de spits altijd een zitplaats
krijgt, kunnen we niet afgeven.
Daar moet je eerlijk over zijn."
Het bedrijf ConsumentenClaim
kan niets met die eerlijkheid en
eist namens 10.000 reizigers finan
ciële genoegdoening voor de over
volle treinen. Wie structureel
geen zitplaats heeft of niet mee-
kan omdat de trein vol is, zou vol
gens ConsumentenClaim recht
hebben op teruggave van de helft
van de betaalde ritprijs. De reizi
gers verwijten het spoorbedrijf
dat er niet snel genoeg maatrege
len zijn genomen tegen de drukte.
Het wordt wel een stuk beter op
het spoor. „We hebben nu zo'n
200.000 stoelen in onze treinen.
In de 58 nieuwe Sprinters zitten
10.000 zitplaatsen, dus de capaci
teit wordt 5 procent groter", zegt
directeur nieuw materieel Roel
Okhuijsen van NS.
De nieuwe Sprinters zijn een
stuk moderner dan de oude. On
der iedere stoel is een usb-aanslui-
ting en een 230 Volt-stopcontact.
Wifi is verbeterd. Er zijn geen deu
ren tussen de treinstellen; het is
een lange lichte slurf met blauwe
stoelen en accenten van kunst
schilder Mondriaan. Een ander
nieuwtje: een plankje in het toilet
om een baby op te verschonen.
vrijdag 16 september 2016
Verleden
Voor het ministerie klinkt ru
moer, Ethiopiërs demonstreren
tegen het repressieve bewind
Staatssecretaris Dijksma krijgt uitleg in de Sprinter, foto frank jansen
NS: zitplaats
blijft komende
jaren onzeker
Ton Voermans
Utrecht
De treincapaciteit wordt 5 pro
cent groter. In al die nieuwe trei
nen kunnen 55.000 mensen zit
ten, maar NS heeft ook ruimte
gehouden om ruim 36.000 klan
ten te laten staan
