'We zitten in een
omdat we slecht met onze aarde omgaan'
t
8 NI
Prinses Irene heeft in Zuid-Afrika een natuurreservaat
opgebouwd nadat ze een persoonlijke crisis meemaakte.
Daardoor kwam ze dichter bij de natuur en ging er naar leven.
Ze schreef er het boek Bergplaas over. Ze hoopt dat meer
Nederlanders die keuze maken, nu de politiek achterblijft.
INTERVIEW PRINSES IRENE
Misschien
waren de
jaren in
Zuid-Afrika
de drie
beste van
mijn leven
Het voelt als een moeder-
dier die bij haar jonkies is
gaan wonen", zegt prinses
Irene van Lippe-Biester-
feld (77). Haar heldere
blauwe ogen kijken onder
zoekend. Verscholen in de
Wassenaarse bossen, zit ze buiten achter haar
nieuwe huis aan een ronde houten tafel met een
groot bloemstuk erop. Ze serveert thee en koek
jes. Sinds vorig jaar woont ze op wandelafstand
van haar vier kinderen en negen kleinkinderen.
„Ik zit in een nieuwe fase van mijn leven", zegt
Irene. Het stormt hevig in Zuid-Afrika als een van
haar kleinkinderen wordt geboren. „Er was geen
telefoon. Ik moest naar een uithoek van het reser
vaat lopen en een berg op om te bellen. Voor je in
het vliegtuig zit en de reis hebt gemaakt, ben je 24
uur verder. Mijn leeftijd, de kleinkinderen en het
team dat ik achterlaat in het natuurreservaat Berg
plaas in Zuid-Afrika hebben ervoor gezorgd dat ik
hier meer ben."
Ruim vijftien jaar geleden kocht ze een stuk
grond van 5.000 hectare in het zuid-oosten van
Zuid-Afrika. Het heet Bergplaas en Irene maakte
er een natuurreservaat van waar ze projecten start
te en retraites gaf. Ze schreef er een boek over dat
vandaag verschijnt: Bergplaas, een verhaal. Irene
lardeerde het met dagboekfragmenten, foto's van
de natuur en zelfgemaakte tekeningen van dieren
die op haar pad kwamen.
„Zeker, ik wil dat mijn as daar wordt uitgestrooid.
Het is een unieke plek, het is zo bijzonder. Het is
een helende plek, het heeft mij en anderen zoveel
gegeven. Het is wild en in die half-woestijn kun
je je nergens verbergen. Je wordt geconfronteerd
met jezelf. Het is hoog in de bergen continu ander
weer. Van storm naar de ongelooflijke hitte en de
ijskou van Antartica die je in het gezicht blaast.
Het is echt. Het is waar. Het is eerlijk."
„We waren als kinderen heel veel buiten. Mijn
moeder (Juliana, red.) was dol op de natuur, we
hadden altijd vakanties in Apeldoorn. We gingen
naar de herten, picknickten, speelden tussen de
varens. Dan was er mijn vader (prins Bernhard,
red.) met al zijn films uit Afrika waar we naar
moesten kijken. Als ik eerlijk ben, vond ik dat een
beetje saai, want het waren allemaal amateurfilm-
beelden van zijn vakanties. Hij maakte dat zelf
mee in het wild, voor ons was dat heel anders dan
voor hem."
„Twee ervaringen gingen daar aan vooraf. Ik was
oververmoeid, je zou het een burn-out kunnen
noemen, en ging een week naar de bergen om bij
te komen. Daar had ik een ervaring die mij op een
nieuw pad in mijn leven bracht. De oorspronkelij
ke scheiding tussen mij en de natuur die ik voel
de, verdween daar in Zwitserland. Die scheiding
had ik in mijn volwassen leven als pijnlijk erva
ren. Zoals ik het in mijn jeugd pijnlijk vond, afge
scheiden te zijn van anderen door de hekken om
het paleis en de aparte school waar we heen gin
gen. De tweede ervaring is dat ik met mijn vader
na de val van het apartheidsregime naar het Kru-
gerpark ging. Daar zag ik tientallen auto's met
mensen met hun fotocamera's jagen op de Big Fi
ve. Ze drongen de comfortzone van de wilde die
ren binnen. Ik dacht: dat moet anders kunnen."
„Ik houd van delen. Ik wist dat toen ik Bergplaas
kon aankopen, dat niet alleen voor mijn plezier
zou zijn. Ik wilde daar zoveel mogelijk mensen
van laten genieten en hen de kans bieden zich
weer te verbinden met de natuur en hun eigen in
nerlijk in deze omgeving. Maar eerst wilde ik het
land leren kennen en die ontmoeting helemaal on
dergaan. Gezwommen in de rivieren, naar de stil
te geluisterd, geen elektrisch licht, geen smart-
phone waar je in opgaat en een derdehands bak
kie. Misschien waren dat wel de drie beste jaren
van mijn leven. Alles zelf doen. Ik vond het heer
lijk."
„Nee... nee... nee...Ten eerste ben ik niet bang,
maar ik weet wel wanneer het gevaarlijk is."
„Die zitten achter een hek. Dat moet van de wet,
een heel hoog hek van 2,40 meter, en daarachter
nog een hek."
„Nee, maar je moet niet hun familiekring binnen
lopen. Ik heb ertussen gezeten, dat was zo'n bij
zondere ervaring. Het was tijdens een project
waar bavianen wel vaker mensen ontmoeten. An
ders moet je dit echt niet doen. Ik ben op een rots
gaan zitten. De kleintjes kwamen heel nieuwsgie
rig naar me toe. Ze trokken aan de veters van mijn
gympies, een kleintje deed een vinger in mijn
neus en in mijn oor. Te leuk, te leuk. En mama
ging erbij zitten, deed alsof ze niet keek. En papa
en de tantes waren alert en zaten iets verderop. Ze
lieten het gewoon gebeuren. Ik was zó ontroerd,
dat ze mij vertrouwden in hun cirkel. Maar je
moet dus niet van buiten in hun cirkel treden. Als
zij je toelaten kan het. 's Nachts heb ik een keer
een grote mannetjesbaviaan in mijn slaapkamer
gehad. Ik weet niet hoe ik had gereageerd als ik
wakker was geworden. Want een baviaan in een
opgesloten ruimte is heel gevaarlijk."
„We zijn met juridische procedures bezig, het
wordt al zeven jaar uitgesteld, dat is uniek, dat is
fantastisch!"
„Ik kan me niet voorstellen dat ze het doen, maar
daarmee steek ik misschien mijn kop in het zand.
Het mag niet gebeuren, want dan maken ze iets
kapot voor iets wat maar een korte tijd nodig is,
ter overbrugging, totdat er andere manieren zijn
zaterdag 10 september 2016
Jan Hoedeman
U hebt daar een overweldigende natuur mee
gemaakt, ik kan me zo maar voorstellen dat u
daar ooit begraven wilt worden.
Hoe is de liefde voor de natuur u bijgebracht in
uw jeugd?
Hoe bent u in Bergplaas terechtgekomen?
U koopt Bergplaas en ontwikkelt het tot een
natuurreservaat, waar natuurgidsen worden
opgeleid en jongeren uit achterstandswijken
weer in contact raken met de natuur.
Prinses Irene
25 september
boekpresentatie in De
Balie in Amsterdam met
optreden van prinses
Irene. Kaarten te
bestellen bij De Balie.
In uw boek beschrijft u uw ervaringen met de
natuur op Bergplaas. U bent met wilde dieren,
ongelooflijk stoer dat u dat doet, maar u neemt
dan toch risico's?
Maar u mediteert bij de leeuwen!
U hebt daar drie jaar in uw eentje verkeerd,
u kon toch makkelijk ten prooi vallen aan wilde
dieren, zoals bavianen.
U beschrijft dat Shell schaliegas wil winnen in
het natuurreservaat dat u bent begonnen.
Hebt u er goede hoop op dat het niet gebeurt?
