m. breed
m. breed
10 NI
'Nieuwe voordeur' moet van Amsterdam derde haven ter wereld maken
De aanbesteding voor de nieuwe zeesluis bij
IJmuiden valt tientallen miljoenen goedkoper uit dan
verwacht. Het consortium dat de aanbesteding won,
bleef 15 procent onder de kostenraming.
Het beeld
dat alles
altijd maar
duurder
uitvalt,
herkennen
we niet
De vanuit de Amsterdam
se haven lang en vurig
bepleite nieuwe zee
sluis wordt de grootste
ter wereld, zo werd de
ze week nog maar eens benadrukt
toen minister Melanie Schultz van
Haegen (Infrastructuur en Milieu) in
IJmuiden officieel het startschot gaf
voor de bouw. Amsterdam kan met
de bredere sluis uitgroeien tot de der
de haven van Europa, zei Schultz
zelfs. Nu is Amsterdam nog de num
mer vier.
De minister sprak van een 'nieuwe
voordeur van Amsterdam'. Verder
noemde ze het ontwerp van aanne
mersconsortium OpenIJ - een com
binatie van BAM-PGGM, Volker-
Wessels en DIF - 'een icoon van in
ventief bouwen'. Voor de nieuwe,
70 meter brede sluis wordt een
doorgang gemaakt door het bestaan
de sluiscomplex. En intussen gaat
het scheepvaartverkeer gewoon
door, via de uit 1929 stammende
Noordersluis.
Bijkomend voordeel van het innova
tieve ontwerp: de sluis is een stuk
goedkoper uitgevallen. Tijdens de
aanbesteding noemde Rijkswater
staat 515 miljoen euro als het maxi
male bedrag dat het wilde uittrek
ken voor bouw en 26 jaar onderhoud
van de sluis. Omgerekend naar reële
bedragen ligt de bieding waarmee
OpenIJ de concurrentie de loef
afstak circa 15 procent lager dan de
bedrijfseconomische raming van
Rijkswaterstaat.
Vechtcontract
Aanvankelijk gaf dat een schrikreac
tie bij Rijkswaterstaat. Ging het con
sortium niet te diep door de knieën
om de aanbesteding in zijn voordeel
te beslechten? Bij de snelweg A15
had een ultiem bod van de aanne
mers voor alleen maar narigheid ge
zorgd: de aannemers gingen het
schip in en het 'vechtcontract' liep
uit op eindeloos getouwtrek over
wie allerlei bijkomende kosten voor
zijn rekening moest nemen.
„We dachten eerst: néé toch", zei
Jaap Zeilmaker, als projectdirecteur
binnen Rijkswaterstaat verantwoor
delijk voor de zeesluis, in NRC Han
delsblad. Pas na toetsing door externe
adviseurs en uitvoerige gesprekken
met OpenIJ durfde Rijkswaterstaat
mee te gaan in de plannen van het
aannemersconsortium.
Maar eenmaal van de grootste
schrik bekomen, noemt Rijkswater
staat het 15 procent lagere bod 'niet
ongebruikelijk'. „We hebben net nog
de A2-tunnel door Maastricht afge
rond, binnen de afgesproken termijn
en begroting. Het beeld dat alles al
tijd maar duurder uitvalt, herkennen
we niet", zegt een woordvoerder.
Er zijn ook wel extra redenen te
noemen waardoor het winnende
bod zo veel lager uitviel dan de ra
mingen van Rijkswaterstaat. Zo is de
rente intussen veel lager dan toen,
jaren geleden, de eerste planstudies
voor de sluis waren gemaakt, zodat
OpenIJ veel minder kwijt is aan
financiering. Daarnaast heeft OpenIJ
de sluis zo ontworpen, zegt Rijkswa
terstaat, dat die ook goedkoper kan
worden gebouwd. Het mooiste voor
beeld zijn wel de sluisdeuren, die
straks identiek zijn. Daardoor is nog
maar één reservedeur nodig, in
plaats van twee.
Een ander voordeel is dat het wa
ter door de sluisdeuren wordt afge
voerd in plaats van door omloop
riolen naast de sluis. Ook dat scheelt
in de bouwtijd en de kosten.
Pas in 2020 kan Rijkswaterstaat vast
stellen wat de sluis precies kost. Er
kan altijd nog meerwerk om de hoek
komen kijken, zegt Zeilmaker. „En
dan gaat het bij dit soort grote con
tracten ook hard."
Maar de overheden die meebetalen
aan de nieuwe sluis, kunnen een
royale 'aanbestedingsmeevaller' tege-
moetzien. Met de gemeente Amster
dam en de provincie is overeengeko
men dat die meevaller nu al wordt af
gerekend. Eventuele meerkosten ko
men daarmee voor rekening van
Rijkswaterstaat.
Dure les
Voor de sluis kwam een Europese
subsidie van 11 miljoen euro. De pro
vincie Noord-Holland en de gemeen
te Amsterdam betalen mee omdat de
nieuwe sluis al in 2019 gereedkomt
terwijl de oude Noordersluis strikt
genomen pas tien jaar later aan ver
vanging toe is.
De provincie droeg daarom 57 mil
joen bij en Amsterdam 'maximaal
105 miljoen'; de hoogopgelopen kos
ten van de Noord/Zuidlijn die de
gemeente voor haar rekening moest
nemen omdat met Rijkswaterstaat
geen maximum was afgesproken,
waren een dure les. Over de 'herver
deling' van de kosten zijn alle betrok
ken overheden nog druk in gesprek,
aldus Rijkswaterstaat.
vrijdag 9 september 2016
Megasluis voor 'n prikkie
Bart van Zoelen
IJmuiden
—woordvoerder
Rijkswaterstaat
T De nieuwe sluis komt naast de Noordersluis (rechts) te liggen.
Die blijft tijdens de bouw gewoon in gebruik, illustratie fotostudio honing
