KA1
NIEUWS 7
Tientallen slachtoffers door chloorgasaanval op woonwijk
Weer is chloorgas gebruikt bij
een aanval op een rebellenwijk van
Aleppo. Chemische wapens wekken
woede op, terwijl andersoortige
wapens meer slachtoffers maken.
Tot veroordeling van regime in Syrië komt het niet
Een brandend
gevoel in het
hoofd, gloeiende
naalden in je
longen
Militairen kunnen
zich relatief
eenvoudig tegen
gas beschermen,
burgers niet
demhalingspro-
blemen, pijn in
de ogen, brand
wonden op de
huid. In de so
cial media ge-
k deelde video's
van Syrische burgermilities en art
sencollectieven tonen weer die
schokkende beelden van huilende
kinderen met zuurstofmaskers die
naar adem liggen te happen. Hun
ingewanden worden gespoeld
met water om zo het gif uit hun
systeem te krijgen.
Volgens getuigen werden chlori-
debommen van grote hoogte uit
helikopters op de wijk al-Sukkari
in Aleppo gedumpt. Er zijn tiental
len gewonden. Een verslaggever
van de Arabische nieuwszender
Al Jazeera beschrijft taferelen die
identiek zijn aan eerdere gasaan
vallen. Wat volgt is helaas ook be
kend: de Syrische regering ont
kent betrokkenheid, de internatio
nale gemeenschap spreekt haar af
schuw uit. De verantwoordelijken
zullen - zo mag je hopen - ooit op
hun oorlogsmisdaden worden aan
gesproken door het Internationaal
Strafhof in Den Haag.
Woede
Aanvallen met chemische wapens
wekken meer woede op dan aan
vallen met 'gewone' wapens.
Chloorgas is iets onzichtbaars dat
evengoed gewapende militieman
nen als kinderen en grijsaards de
adem afsnijdt. „Het is een middel
dat hoe verschrikkelijk ook one
venredig veel verontwaardiging
heeft opgeleverd. Helemaal als het
tegen burgers wordt gebruikt",
zegt Herman Roozenbeek, mili
tair historicus van het Nederlands
Instituut voor Militaire Historie
(NIMH).
In de Eerste Wereldoorlog zorg
den conventionele wapens voor
een veelvoud aan doden, maar
vooral gasaanvallen wekten uni
versele afschuw. Een Canadese sol
daat die een gasaanval bij leper
overleefde beschreef de pijn als
volgt: 'Een brandend gevoel in het
hoofd, gloeiende naalden die in je
longen worden gestoken en je
keel in de klem van een wurger.'
Samen met collega Jeoffrey van
Woensel schreef Roozenbeek een
boek over chemische wapens bin
nen de Nederlandse krijgsmacht.
Er is ook bij ons mee geëxperi
menteerd maar nooit zijn chemi
sche wapens ingezet op het slag
veld en al helemaal niet tegen bur
gers. „Zoals het in Syrië wordt ge
bruikt lijkt het vooral een terreur-
middel. Als je het alleen wilt ge
bruiken om mensen te doden zijn
er wel effectievere methoden, hoe
cru dat ook klinkt. Chloorgas is on
der veel omstandigheden niet met
een fataal maar je kunt er bij be
paalde hoeveelheden aan dood
gaan. Sommige wonden die ver-
oorzaakt worden door artilleriegra
naten zijn misschien wel vreselij
ker dan de verwondingen door
een chemisch wapen als chloor
gas. Toch zullen de meeste men
sen gebruik van het laatste eerder
veroordelen. Het heeft iets bedrei
gends, een soort sluipmoorde
naar."
Kalasjnikov
Medisch historicus Leo van Ber
gen schreef een boek over de Eer
ste Wereldoorlog. Het gebruik van
gifgas werd ervaren als de ultieme
horror. „Zelfs Hitier liet het Duit
se leger in de Tweede Wereldoor
log niet vechten met chemische
wapens. Mogelijk omdat hij zelf
de gevolgen van gifgas had onder
gaan in de Eerste Wereldoorlog."
Waarom zou je dit soort alom
veroordeelde wapens nog steeds
gebruiken? Het lijkt Van Bergen
'uitermate dom'. „Want je hebt
meteen de hele wereld tegen je."
Je kunt je overigens afvragen of
dat terecht is, voegt hij er aan toe.
„De kalasjnikov, hét massavernieti
gingswapen van na de Tweede
Wereldoorlog, heeft voor meer do
den gezorgd dan gas. Het is ook
moeilijk de militaire effectiviteit
van die gassen onomstotelijk aan
te tonen en toch zie je dat ze
steeds maar weer gebruikt wor
den. Militairen kunnen zich er re
latief eenvoudig tegen bescher
men, burgers niet."
^XNi
CHEMISCHE WAPENS
donderdag 8 september 2016
Happen naar adem in Aleppo
Bob van Huët
Rotterdam/Aleppo
—Canadese soldaat
Leo van Bergen, historicus
Slachtoffers van de chloorgasaanval op een wijk in de Syrische stad Aleppo krijgen in een zieken
huis zuurstof toegediend, foto reuters
De productie, het bezit
en het gebruik van che
mische wapens zijn
sinds 1997 bij internatio
naal verdrag verboden.
Nederland speelde een
voortrekkersrol bij de tot
standkoming en huisvest
mede daarom in Den
Haag de internationale
Organisatie voor het Ver
bod op Chemische Wa
pens (OPCW) die op de
naleving ervan toeziet.
Twee weken geleden
presenteerden OPCW
en de VN een zeer uitge
breide studie naar ne
gen gifgasmeldingen uit
Syrië waarbij doden en
gewonden vielen. In drie
gevallen werd bewezen
dat giftig chloorgas bo
ven woonwijken was ge
dropt door helikopters
van de Syrische lucht
macht van Assad: bij Tal-
menes (in 2014) en Sar
imin (vorig jaar). IS-strij-
ders hebben volgens het
zelfde rapport ten min
ste eenmaal mosterdgas
ingezet in het Noord-Sy-
rische Marea. Tot een
veroordeling van het Syri
sche regime kwam het
niet. Rusland en China
hebben zich in de Veilig
heidsraad steeds verzet
tegen sancties tegen de
Syrische regering en
ook tegen resoluties
waarin het beleid van As
sad wordt veroordeeld.