Nieuw monument voor Tien van Renesse
en ik was beschikbaar." Ze voegt
eraan toe dat Paul het altijd het
beste weet, en dat dat ook echt zo
is.
Zoon Menno was wel eens ja
loers op kinderen in de buurt, die
broertjes en zusjes hadden. Toen
hij zich eenzaam voelde werd er
een hondje in huis gehaald, zodat
hij toch 'een kameraadje' had.
Menno: „Ik krijg gekromde tenen
als ik het zeg. Maar zo was het
wel."
Frans Zwartjes komt op bezoek.
De bejaarde filmmaker roemt
Paul en diens vermogen om elke
realiteit te ondermijnen. Zwartjes
kent ook Menno. 'Je moet van je
vader afraken', heeft hij bij diens
afstuderen aan de kunstacademie
in Tilburg gezegd. Menno herin
nert zich dat hij nooit gepuberd
heeft en daardoor nooit helemaal
los van zijn ouders is gekomen.
In de film zegt Menno
dat hij nooit heeft
gepuberd en nooit
helemaal los van zijn
ouders is gekomen
Dat hij na zijn studie naar Ameri
ka vertrok, bewust om afstand te
nemen. Na een jaar kwam hij te
rug. Achteraf bezien - realiseert
hij zich nu - had hij minstens een
jaar of vijf weg moeten blijven. In
dat verband klinkt het helemaal
niet gek als hij heel aarzelend zegt
dat hij ernaar uitkijkt om alleen
door te gaan.
We zien vader en zoon opna
men maken op IJsland. Menno is
verliefd op het ruige landschap
daar. Paul wordt gefilmd terwijl
hij met wapperende jaspanden
wegloopt. Als hij al bijna in het
vergezicht is opgegaan, fluit Men
no ten teken dat hij terug kan ko
men. Paul loopt door.
Een verhaal dat verteld
móet worden. Opnieuw
en opnieuw en opnieuw.
Opdat we niet vergeten.
Dat is de insteek van de docu
mentaire De Tien van Renesse. De
Utrechtse cineast Tjeerd Muller
kende het verhaal van de Schouw-
se verzetsgroep niet. Het bleek dat
hij niet de enige onwetende was.
Ook werd hem al gauw duidelijk
dat de mensen die het dramati
sche verhaal wél kenden, het
moeilijk vonden erover te praten.
Zo werd het idee geboren om
de pijnlijke gebeurtenissen van de
cember 1944 in een documentaire
te vangen. In die tijd was heel Zee
land, heel Zuid-Nederland al be
vrijd. Heel Zeeland, behalve
Schouwen-Duiveland. Daar waren
verzetsstrijders actief. Een flinke
groep hoopte vanuit Colijnsplaat
opgehaald te worden door de geal
lieerden. De mannen verscholen
zich op 7 december in een huisje
aan de Boerendijk bij Zierikzee.
De verzetsmensen werden door
de Duitsers ontdekt. Tien werden
er opgepakt. Drie dagen later, op
10 december 1944, werden ze in
Renesse opgehangen.
In de film doen drie nabestaan
den hun verhaal: Mario en Leen-
dert Jonker - hun vader en een
oom werden opgehangen. En
Daan Lazonder, de zoon van ge
meentesecretaris Cornelis Lazon
der van Renesse.
Regisseur Tjeerd Muller bezoekt
met hen het voormalige gemeen
tearchief, de bunker waar de ver
oordeelden hun laatste nacht door
brachten, de plaats waar ze wer
den opgehangen. De interviews
worden afgewisseld met nage-
speelde, historische fragmenten.
Tweede Wereldoorlogspecialist
Hans Sakkers komt aan het
woord. Volgens hem waren de ver
zetsstrijders voor de Duitsers 'ter
roristen'. Het lijkt wel een jongens
boek dat slecht afloopt, zegt de re
gisseur in de film. Daan Lazonder
reageert: „Het was mijn vader, dus
dat ligt anders." Voor Mario Jon
ker is de film een eindpunt. „Als
jouw film klaar is", zegt hij tegen
regisseur Muller, „is het voor mij
ook klaar."
Peter Slager van de Zeeuwse
popgroep Blof voorzag de film
van een passend muzikaal decor.
Het laatste kunstje: Première
zondag 11 september,15.30 uur,
zaal 3. Ook te zien op zat. 17 sep
tember, 11.15 en 14.30 uur, zaal 6.
Zoon Menno (links) en vader
Paul de Nooijer maken zich
klaar voor een filmopname.
Paul (links) en Menno de Nooijer op IJsland.
Op de set van De Tien van Renesse. Regisseur Tjeerd Muller staat
in het midden.
Première woensdag 14 septem
ber, 19.00 uur, zaal 1. Ook te zien
op zat. 17 september, 11.30 uur,
zaal 4 en 15.00 uur zaal 5 (met ge
sprek regisseur).
