Florien pakt een
stukje magie
PZC Dag van de Zeeuwse film
Zeeuws Licht brengt
nieuwe en oude films
Jacomien Kodde maakte een documentaire van de
kunstenaarsfamilie De Nooijer. Vader Paul heeft
prostaatkanker, met zoon Menno heeft ze een dochter.
Tijdens Film by the Sea worden dit jaar zeventien Zeeuwse
films vertoond. Van korte producties tot enkele documentaires
die een uur in beslag nemen. Naast dit programma met Zeeuw
se premièrefilms worden er tijdens een 'Zeeuws Licht Special'
vier oudere producties vertoond: Het is een schone dag geweest
(1993) van Jos de Putter, Het Middelburgs Muziekkorps (2015) van
Matthias en Sebastiaan Hoekman, De Overkant (2015) van Mar-
nix Ruben en Zwarte inkt (2006) van Willemiek Kluijfhout.
Wat hij met Het Meisje
De Poortwachter in
ruim 17 minuten op
het witte doek
brengt, komt wel heel dichtbij. Bij
de kijker. Maar zeker ook bij de
maker: Vincent van den Ouden.
De film is een persoonlijke vorm
van rouwverwerking.
Van den Ouden (26) zit op de fil
macademie in Brussel. Hij begint
nu aan zijn derde jaar. Zijn laatste,
wat hem betreft. Daarbij speelt
mee dat hij al twee studies 'social
work' achter de rug heeft, in Goes
en in Utrecht. „Bovendien", zegt
hij, „heb ik het gevoel klaar te zijn
om het werkveld te betreden."
Voorgaande jaren was Van den
Ouden ook al van de partij op
Film by the Sea. In 2013 werd zijn
debuutfilm De Afvalligen vertoond
- over mensen die zich onttrekken
aan een door sociale media gedo
mineerde samenleving. In 2015
stond hij in het programma met
de korte film Heldervoelend XXL.
Daarin speelt Michèle Soudijn een
'spiritueel consulente'. Diezelfde
Michèle Soudijn heeft opnieuw
een bepalende rol in Het Meisje
De Poortwachter. Nu speelt ze
Yvonne, de moederrol. De hoofd
rol is weggelegd voor Valerie Hoff
mann. Zij is Florien, die treurt om
het overlijden van haar zusje Ma
delijn. Hoe haar zus is overleden,
wordt in het midden gelaten. Dui
delijk wordt wel dat Florien vol
schuldgevoelens zit.
„Deze film", zegt Van den
Ouden, „heb ik helemaal vanuit
mijn gevoel geschreven. Mijn opa
is vorig jaar overleden. Kort daar
na hoorde ik Der Tod und das
Madchen van Schubert. Zo ging de
vraag door mijn hoofd spoken:
wat gebeurt er als een meisje en
de dood elkaar ontmoeten?"
Hoe zo'n ontmoeting in zijn
werk gaat, wordt in de film met
getekende en gefilmde beelden ge
toond. Van den Ouden: „De film
is een sprookje. Magisch-realisme
is een passende term. Florien ver
trekt vanuit de werkelijkheid naar
een magische plek. Vandaar
neemt ze stukje magie mee terug.
Ik heb speciaal gekozen voor tra
ge, lange shots. Het is een film,
die de tijd neemt."
Aan het eind verscheurt Florien
een foto van haar zus. Een contro
versieel beeld, volgens de filmma
ker: „Het geeft aan dat Florien ont
dekt, dat ze haar zus niet uit de
dood hoeft terug te halen om te
rouwen. En dat ze ook zelfstandig
de relatie met haar moeder kan
herstellen."
ij een geboorte is het
feest. Dan is iedereen
I blij, je krijgt cadeaus.
Doodgaan is een heel
ander verhaal. Het einde van het
leven stoppen we weg, dan staan
er geen mensen om je heen te
feesten, dan moet je zelf maar
een beetje je weg zien te vinden.
Daarmee hebben we meteen
de reden te pakken, waarom ie
dereen de film Het laatste kunstje
van Jacomien Kodde moet gaan
zien. De documentaire gaat over
de naderende dood van fotograaf
en filmer Paul de Nooijer (1943).
Hij heeft uitgezaaide prostaatkan
ker. We zien hoe hij en de men
sen in zijn directe omgeving een
nieuwe dimensie geven aan hun
principe 'leven voor de kunst'.
Die nieuwe dimensie is nu:
'doodgaan voor de
kunst
Het is zoon Menno de Nooijer
die in de film de opmerking
maakt over het geboortefeest en
het verstopte sterven. Hij is gebo
ren in 1967 en is enig kind van
Paul en diens vrouw Fran^oise.
Als kind al figureerde hij - net als
zijn moeder - vaak op de foto's
en in de films van zijn vader.
Sinds 1987 werken ze nauw sa
men.
Het gezin De Nooijer woont op
een boerderij in de buurtschap
Baarsdorp. Behalve Paul, Framboi
se en Menno zijn daar ook de
twee dochters van Menno uit
een eerdere relatie. Sinds een jaar
of vijf heeft hij een relatie met
filmmaak- ster Jacomien Kodde.
Zij is a ook op de boerderij
neergestreken. Ze
hebben een doch
ter, Nele, die in de
film acht maan
den oud is.
Jacomien Kodde
bekend van haar
ringrijdersfilm Zeeuwse
ridders - regisseerde de docu
mentaire over het naderende
einde van de man die je dus
haar schoonvader zou mogen
noemen. Daarmee past ze
meteen helemaal in het uni
versum van diezelfde Paul de
Nooijer, die in zijn geënsce
neerde foto's en films altijd zich
zelf en zijn 'eigen' mensen voor
de camera zet. Jacomien duikt
met dochter Nele op in haar ei
gen film. Ze zegt dat ze de taak
heeft om voor hen beiden een
plaats te vinden binnen de fami
lie.
Een 'Grossfamilie',
waar drie generaties
bij elkaar wonen
en een economische
eenheid vormen
Paul de Nooijer ziet de mensen
op de Zeeuwse boerderij als een
'Grossfamilie', waar drie of meer
generaties bij elkaar wonen en
een economische eenheid vor
men. Een club mensen, die - zo
als het wordt verwoord - hechter
wordt 'nu het grote loslaten is be
gonnen'.
In de documentaire zijn foto's
en fragmenten uit films en voor
stellingen van vader en zoon De
Nooijer verwerkt. Daaromheen
vertellen de hoofdfiguren over
hun rol in dat kunstenaarsbe
staan. Zoals echtgenote Francoi-
se. Ze voelde hoe Paul de behoef
te had om kunst te maken en stel
de zich helemaal ten dienste op
van haar man: „Hij had me nodig
Tijdens de PZC Dag van
de Zeeuwse film op za
terdag 17 september
worden zeventien nieu
we en recente Zeeuwse films ver
toond. Deze komen voor drie prij
zen in aanmerking: PZC-vakjury-
prijs, PZC-publieksprijs en Lions
Club Vlissingen Film Award. El
ke prijs is goed voor 1000 euro.
De PZC-vakjury bestaat uit de
filmmakers Jos de Putter en Jean-
nice Adriaansens en PZC-journa-
list Rolf Bosboom. Alle bezoekers
kunnen stemmen voor de
PZC-publieksprijs.
De zeventien Zeeuwse films:
Agasanduka (Olaf Hamelink):
eenzaamheid en magie in de con
text van de Rwandese genocide
22 jaar geleden.
Het getij voorbij (Joop Span):
film over Veere 1953-1961.
De Handboogschutters van
Middelburg (Klaas van de Kette
rij en Rinke Slump): documentai
re over schutterij Sint Sebastiaan.
Hey (Stefano Parinussa): over
een jongen, die op straat steeds
dezelfde man tegenkomt.
Kerst met Guus (Lennart Gos-
man, Christianne Altena en Dirk
Eisen): het beeld Guus wordt bui
ten gezet en beleeft avonturen.
Een koe in een verkeerd
lichaam (Denise Janzée): jeugd
film over een paardenmeisje en
een koe.
Het laatste kunstje (Jacomien
Kodde): documentaire over fami
lie De Nooijer.
Het meisje en de poortwach
ter (Vincent van den Ouden):
sprookje over rouwverwerking.
Mothersday mail (Rick Hame
link): vader en zoon vissen ter
wijl het moederdag is.
Paradijs Glaswater (Fifi Vis
ser): portret van een meervoudig
gehandicapte vrouw.
Project Naptime in the USA
(Mischa Sigterman en Wijnand
Huis): roadtrip van twee vrien
den die in de VS worden gedropt.
Silhouetten tegen het licht
(Eef de Graaf): reis door het land
schap van Schouwen-Duiveland.
Stiklief (Bo van Scheyen):
kleindochter denkt terug aan ver
halen van oma over klederdracht.
This new world (Marco Baz-
zi): thriller over man die ver
slaafd is aan zijn smartphone.
De tien van Renesse (Tjeerd
Muller): Zeeuws oorlogsdrama.
Wat van waarde is (Joey
Smith): portret van Middelburger
Phons Bakx.
Where we belong (Jade van
der Moere): een 18-jarig meisje is
op zoek naar zichzelf.
Doodgaan is
net als leven
ook een kunst
Een scène uit Het Meisje De Poortwachter.
Het Meisje De Poortwach
ter, zaterdag 17 sept., 9.30 en
16.30 uur, zaal 5.
Jan van Damme
B
