Raket
SpaceX
ontploft
bij test
Brussel voorstander
kilometerheffing
Van Dam niet op lijst PvdA
5
De Falcon 9 had zaterdag een satel
liet voor Facebook moeten lance
ren. Facebook wil met project in-
ternet.org in de toekomst internet
toegang aanbieden in afgelegen en
arme delen van Afrika. Wat er pre
cies misging, is niet bekend. Er
zijn geen gewonden gevallen.
Een ooggetuige die een foto
maakte vanuit een nabijgelegen
gebouw meldt op Twitter: „Het he
le gebouw schudde van de klap."
Na de eerste explosie volgden nog
enkele andere knallen.
De raket zou dit weekend een Is
raëlische communicatiesatelliet
vervoeren. De ontploffing gebeur
de toen SpaceX de motoren testte,
een paar dagen voor de lancering.
Bij zulke tests is de lading, dus de
satelliet, doorgaans al ingebouwd.
De raket en de satelliet zijn verlo
ren gegaan.
Facebook heeft ten zuiden van
de Sahara zo'n 84 miljoen gebrui
kers. De toegang tot internet is
niet overal even goed. Daarom wil
Facebook er provider worden. Al
eerder kwam Facebook met Face
book Lite om gebruikers met een
trage verbinding toch toegang te
geven.
Falcon 9 is een tweetrapsraket,
ontworpen en gebouwd door het
Amerikaanse bedrijf voor ruimte
transport SpaceX. De oprichter
van het bedrijf is Elon Musk, de
man achter PayPal en Tesla.
SpaceX brengt tegen betaling sa
tellieten in een baan rond de aar
de. Daarnaast brengt het bedrijf
voorraden naar het internationale
ruimtestation ISS.
Willem van der Neut was een beruchte
bewaker van Kamp Amersfoort. Nu zijn
naoorlogse brieven van hem aan zijn geliefde
Erika opgedoken. De spijkerharde beul blijkt
'een nogal gewone man'.
7t
ie ïieï i<ï) fiic^hne Kgi in tmr
ê>c unau£ëjiretï)ït<ï) ietxer fjtet
3I^etn ganëuë £e16en. gata mti
D'reu&en fur Ucl^
I SlictT tm& Yect»
3Tu.r fcu pi ^rtitjïitxcj urn mxilf ïjer
97ur W Muffle tnctner
ÜXW Su melnc
Wreed, spijkerhard, heulend met
de Duitsers: zo gaat oorlogsmisda
diger Willem van der Neut de ge
schiedenis in. Een net opgedoken
collectie liefdesbrieven toont een
andere kant van de beruchte be
waker van Kamp Amersfoort.
Volgens historicus René Pott-
kamp was de Beul van Amers
foort 'een eenzame man en een
bezorgde vader'.
Oorlogsinstituut NIOD kreeg
de collectie brieven, die inmid
dels voor iedereen in te zien zijn,
begin dit jaar onverwachts via de
nazaten van Van der Neuts gelief
de Erika Lüschen in het bezit. Er
zaten niet alleen epistels van Van
der Neut aan Erika bij, maar ook
brieven van twee andere in
middels overleden oor
logsmisdadigers: Jo
seph Kotalla en
kampcommandant
Karl Peter Berg.
Een 'heel bijzonde
re aanwinst' noemt
historicus/NIOD-me-
dewerker Pottkamp
het: zulke brieven zijn
nooit eerder opgedoken. „We heb
ben wel correspondentie van bur
gers die voor de Duitsers werkten
- mannen die naar het Oostfront
vertrokken bijvoorbeeld - maar
niet van kampbewakers die di
rect met de oorlogsverschrikkin
gen in Nederland geassocieerd
worden."
De bulk van de gift bestaat uit
de 270 brieven die Van der Neut
tussen september 1946 en decem
ber 1952 aan de Nederlands-Duit
se Erika schreef. De kampbewa
ker zat toen voor oorlogsmisda
den vast in de Koepelgevangenis
van Breda, waaruit hij samen met
zes anderen op tweede kerstdag
1952 zou ontsnappen.
De geliefden hadden elkaar in
Kamp Amersfoort leren kennen,
waar Erika als secretaresse werk
te. Ze kregen vlak na de bevrij
ding een zoontje (foto).
In de brieven gaat het volgens
Pottkamp niet of nauwelijks over
Van der Neuts tijd in het Neder
landse interneringskamp, maar
vooral over de mogelijke straf die
hem boven het hoofd hangt en
over hoe hij zijn geliefde en kind
mist. De oorlogsmisdadiger - ver
oordeeld voor onder andere fusil
lades van kampgevangenen -
leukte de blaadjes op met gete
kende roosjes, dahlia's en zelfbe
dachte liefdesgedichten in de
trant van 'zonder jou is het doods
en leeg, alleen jij brengt de lente
teweeg'.
Pottkamp: „We krijgen
via deze brieven geen
inzicht in het waar
om van Van der
Neuts daden. Ook
toont hij geen voort
schrijdend inzicht of
berouw. Hij gaat in be
roep tegen de doodstraf
waartoe hij veroordeeld
wordt, later omgezet in levens
lang. Wat we wel krijgen is een
heel andere blik op zijn persoon
lijkheid. Hij blijkt een nogal ge
wone man die het zwaar heeft
met het eentonige gevangenisregi
me. Hij smeekt Erika of zij hem
zo vaak mogelijk kan bezoeken."
Eind 1952 stopt de briefwisse
ling abrupt. Want - verliefd of
niet - Willem van der Neut
stuurt Erika Lüschen na zijn
vlucht uit de cel in Breda geen
woord meer. Tot zijn dood in
1983 probeerde hij in Duitsland
zo veel mogelijk onder de radar
te blijven.
De Europese Commissie wil dat
de uitstoot van broeikasgassen en
andere vervuilende stoffen dras
tisch omlaag gaat. Een wegenbelas
ting per gereden kilometer, ook
voor het personenvervoer, kan
daarbij helpen.
„Maar het is absoluut niet de be
doeling lidstaten een tolsysteem
of wat dan ook op te leggen", al
dus een woordvoerder van
EU-Transportcommissaris Violeta
Bulc. CDA-Europarlementariër
Wim van de Camp, transportcoör
dinator van de EVP-fractie, beves
tigt dit: „Het kan ook niet, Europa
gaat daar niet over."
Gisteren leek het erop dat de
Commissie gewone automobilis
ten straks per gereden kilometer
zou willen laten betalen. Brussel
werkte het misverstand in de
hand door niet erg duidelijk te
communiceren. Bulc spreekt in
een discussiestuk dat ze gisteren
naar het Europees Parlement en
adviesorganen stuurde over nor
men voor 'interoperabele elektro
nische tolheffingssystemen'. Die
zijn echter, aldus haar woordvoer
der, alleen voor vrachtwagens be
doeld. Die rijden nu met 25 ver
schillende kastjes rond. „En an
ders dan personenauto's rijden
die door heel Europa", zegt de
woordvoerder.
Volgens Van de Camp is er in
Europa al een tijdlang een 'onder
liggende stroom' om automobilis
ten per gereden kilometer te belas
ten in plaats van naar autobezit.
„Maar hoe je dat vorm geeft, is
een nationaal debat."
„Toen ik naar de Tweede Kamer
ging, heb ik besloten dat ik alleen
maar een goeie volksvertegen
woordiger kan zijn als ik me blijf
verbazen. En op een gegeven mo
ment gaat na dertien jaar de ver
bazing eraf, terwijl dat wel de
brandstof is die je echt nodig
hebt. Dus kandideer ik me niet
voor de PvdA-lijst", legt hij uit in
de interviewserie Vissen met Jan,
die morgen in deze krant wordt
gepubliceerd.
Toch is Van Dam de politiek
nog niet zat. Hij verwacht dat de
PvdA de grootste partij kan wor
den. „Dan zou ik graag mijn
klus afmaken."
Van Dam zat
dertien jaar in
de Tweede Ka
mer, waarvan
de laatste jaren als vice-fractie-
voorzitter en vertrouweling van
politiek leider Diederik Samsom.
Eind vorig jaar werd hij staatsse
cretaris van Economische Zaken.
Hij verving Sharon Dijksma, die
minister werd op een ander de
partement. Zij nam die post over
van de afgetreden Wilma Mans
veld op het ministerie van Infra
structuur.
Van Dam is de derde PvdA-be-
windspersoon die duidelijkheid
geeft over zijn toekomst. Eerder
vertelde minister Lilianne Plou-
men (Ontwikkelingssamenwer
king) dat ze zich wél verkiesbaar
stelt. Minister Jet Bussemaker
(Onderwijs) wil net als Van Dam
niet meer op de kieslijst.
vrijdag 2 september 2016
CAPE CANAVERAL Op de Ame
rikaanse ruimtebasis Cape Can
averal is gisteren een onbeman
de raket van het commerciële
ruimtevaartbedrijf SpaceX ont
ploft.
Weeïge liefdesbrieven
van een kampbewaker
Een van de gedichten die oorlogsmisdadiger Willem van der
Neut aan zijn geliefde stuurde.
Eefje Oomen
Amersfoort
Frans Boogaard
Brussel
Staatssecretaris Martijn van
Dam van Economische Zaken
stelt zich niet verkiesbaar voor
de komende verkiezingen. Dat
zegt de PvdA-bewindsman mor
gen in een interview in deze
krant. Hij wil wel graag terugko
men in een volgend kabinet.
Jan Hoedeman
Den Haag
Morgen in deze krant:
De serie Vissen met Jan, deze
keer een gesprek met Martijn
van Dam
