8 ZEELANI
Eén van de vier ondersoorten
van de Schorviltbij is wereldwijd
alleen in Zeeland te zien. In het
Land van Seaftinghe worden ze
binnenkort met de hand geteld.
WILDLIFE SCHORVILTBIJ IN ZEELAND A
Bijenspecialist
Lucien
10 ZOMERSE TIPS A
Schorviltbij
Dat het insect de bij is ver
werkt in het woord 'bijzon
der' is in het geval van de
Schorviltbij meer dan op zijn
plaats. Eén van de vier ondersoor
ten van het insect komt uitslui
tend in Zeeland voor. „Dat is
uniek natuurlijk", vertelt Lucien
Kalle, van Stichting Landschapsbe
heer Zeeland en Stichting Het
Zeeuwse Landschap. „Als het dier
hier dus verdwijnt, is het voor
goed uitgestorven."
Een populatie van maximaal zes
tig Schorviltbijen is genesteld in
Het Verdronken Land van Saef
tinghe. Een gering aantal is ook te
vinden rondom de Oosterschelde,
waar speciale nestheuvels zijn ge
realiseerd door Waterschap Schel-
destromen en Rijkswaterstaat.
Het Verdronken Land van Saef
tinghe bevat alle elementen die
voor de Schorviltbij noodzakelijk
zijn. Het dier nestelt zich uitslui
tend in een bodem van zand en
zwavel. De Zeeaster (een plant)
zorgt voor het stuifmeel dat de bij
nodig heeft. Dit alles mag hooguit
zeshonderd meter van elkaar ver
wijderd zijn, aangezien de Schor
viltbij geen grote afstanden kan
vliegen.
Gewapend met een netje aan
een stok en een reageerbuisje met
dop erop, trekt Kalle door Het Ver
dronken Land van Saeftinghe. „In
het verleden was de ondergrond
hier zanderig", vertelt de specia
list, terwijl hij midden tussen de
rondvliegende bijen vertoeft. „Nu
is de grond grotendeels volgroeid,
waardoor de buitendijkse bijen las
tig een holletje kunnen graven.
Konijnenholen bieden een uit
komst, omdat de grassen daar zijn
weggegraven."
In deze periode, eind augustus,
worden de bijen actief. De manne
tjes zijn zich aan het voorbereiden
op het paringsseizoen, door zich
van voldoende voedsel te voor
zien. De vrouwtjes verblijven
voor een groot gedeelte nog onder
de grond, wetende dat zij direct
besprongen zullen worden als ze
voor het eerst het daglicht aan
schouwen.
Enkele honderden Schorzijdebij-
en (mannetjes) vliegen in het
rond. De Schorviltbij houdt zich
vooralsnog afzijdig, concludeert
Kalle. De Gewone Viltbij, die ook
binnendijks te vinden is, laat zich
een enkele keer zien.
Bang om gestoken te worden, is
de specialist niet. „Mannetjes heb
ben geen angel en vrouwtjes ste
ken alleen als je ze vastpakt. Ik
krijg nog altijd een schrikreactie
als ik word gestoken, omdat ik er
erg gevoelig voor ben. Ik ben daar
om erg voorzichtig."
Binnenkort zal Kalle wederom
in Het Verdronken Land van Saef
tinghe te vinden zijn. Samen met
een collega gaat hij de bijen tellen.
„Dat doen we aan de hand van de
holletjes in de grond." Deze zijn
uitsluitend van de Schorzijdebij
en vormen een totaal van enkele
duizenden.
De zeldzame Schorviltbij en de
Gewone Viltbij worden met de
hand geteld.
Kalle: „Viltbijen hebben geen ei
gen nesten en maken daarom ge
bruik van de holletjes van de
Schorzijdebij. Ze worden daarom
ook wel parasietbijen genoemd.
Het woord 'parasiet' heeft een ne-
gatieve lading, maar ik associeer
het niet met iets kwalijks. Zo
werkt de natuur nou eenmaal.
Het ene dier is vaak afhankelijk
van het andere."
Uit de tellingen blijkt dat de po
pulatie Schorviltbijen de laatste ja
ren nagenoeg hetzelfde is geble
ven. Die constatering doet Kalle
goed. „Het is iets unieks. Econo
misch gezien hebben de Zeeuwen
er weinig aan, maar het blijft een
stukje Zeeuwse geschiedenis waar
we trots op mogen zijn. Onderzoe
kers komen speciaal naar Het Ver
dronken Land van Saeftinghe om
deze bij te zien."
dinsdag 30 augustus 2016
TIP 1 Zeeland Nazomerfesti
val
Het Zeeland Nazomerfestival
brengt theater en dans op ver
rassende locaties in de open
lucht en in bijzondere gebouwen
verspreid over Zeeland. Het fes-
tivalhart in de Abdij van Middel
burg toont een keuze uit be
staand aanbod van podiumkun
sten en veel muziek.
Plaats en tijd: Diverse loca
ties, gehele dag. Voor volledig
programma en locaties:
www.nazomerfestival.nl.
TIP 2 Seizoensmarkt Zoutelan-
de
Plaats en tijd: Willibrordus-
plein en de Langstraat, Zoute-
lande, van 10.00 tot 19.00 uur.
TIP 3 Flessenpost in Nieuw-
vliet
Aan de kust van Nieuwvliet is
van alles te vinden, vooral als
het gestormd heeft. Zeewier,
schelpjes, stukken hout en mis
schien zelfs een fles die is mee-
gedreven met de stroom en in
Nieuwvliet is aangespoeld. Over
al ter wereld stoppen mensen
briefjes in lege flessen en
gooien die in zee. Ga je mee zoe
ken naar deze flessen? Ge
schikt voor kinderen vanaf 7
jaar. Meer informatie: VVV Bres-
kens: 0117-381888.
Plaats en tijd: Zeedijk 1,
Nieuwvliet (Duinovergang 17),
van 10.00 tot 11.30 uur.
TIP 4 Duiken in Zeeland, Ren-
esse
Maak een proefduik, of leer dui
ken bij duikcentrum De Witte
Boulevard in de Grevelingen.
Vooraf inschrijven is verplicht
via onze website of stap binnen
bij het duikcentrum.
Plaats en tijd: Hogezoom
149, Renesse, van 10.00 tot
17.30 uur.
TIP 6 Safari Westerschouwen
Op safari door het grootste bos
van Zeeland. Op skelter(s)/
familiefiets/ Truusje Trap de ge
heimen van het bos verkennen.
Start vanaf Natuurinformatie-
punt en Trampolinecentrum
Westerschouwen.
Plaats en tijd: Steenweg 13a
op het grote P-terrein bij de ro
tonde, Westerschouwen, van
11.00 tot 18.00 uur.
Duiken in de Grevelingen.
TIP5 Stadswandeling Zierik-
zee
Zierikzee: monumentenstad en
parel aan de Oosterschelde. De
stad is in de 10e eeuw ontstaan
aan de rivier de Ee. Handel, nij
verheid en visserij bracht de
stad rijkdom, welvaart en
schoonheid.
Plaats en tijd: Nieuwe Haven
7 (VVV Zierikzee), van 10.30 tot
12.30 uur.
TIP 7 Familierondvaart Burg li-
sluis
Lekker uitwaaien in Zeeland!
Laat je verrassen door bruinvis
sen en zeehonden. Zij leven het
gehele jaar in het grootste Natio
naal Park van Nederland: de
Oosterschelde. Aan boord geeft
de gids uitleg.
Plaats en tijd: Nieuwe Haven
weg 5a, Burghsluis, van 11.00
tot 12.30 uur.
TIP 8 Familierondleidingen
Watersnoodmuseum, Ouwer-
kerk
De rondleiding bestaat uit een in
leiding met achtergrondinforma
tie over de ramp en de locatie
van het museum. Voor kinderen
is er tevens een speurtocht die
te maken is terwijl de gids het
gezelschap de caissons van het
museum laat zien.
Plaats en tijd: Weg van de
Buitenlandse pers 5, Ouwer-
kerk, van 11.00 tot 14.00 uur.
TIP 9 Orgelconcert Grote
Kerk Goes
Orgelconcert door de stadsor-
ganist van Goes, Arno van Wijk,
op het Marcussen-orgel in de
Grote of Maria Magdalenakerk.
Muziek van Anthoni van Noordt,
Johann Sebastian Bach, Johann
Ludwig Krebs en Felix Mendels
sohn Bartholdy.
Plaats en tijd: Singelstraat
21, Goes, 13.30 tot 14.00 uur.
TIP 10 Rondvaart Mosselvisse
rij, Yerseke
U ziet en beleeft de mosselcul
tuur van mosselzaad tot con
sumptiemossel. En natuurlijk:
een kijkje bij de vissende mossel-
kotters en de fabrieken.
Plaats en tijd: Meerpaalweg
20, Yerseke, 14.30 tot 16.00 uur.
Zeeland heeft e<
Lucien Kalle (59)
Gebied: Zeeland
Lucien Kalle (59) uit Vo
gelwaarde werkt al on
geveer dertig jaar bij
Stichting Landschaps
beheer Zeeland en al
om en nabij tien jaar bij
Stichting Het Zeeuwse
Landschap. Zijn werk
zaamheden versprei
den zich door heel Zee
land. In de periode eind
augustus en de maand
september houdt hij
zich voornamelijk met
de bijen in de provincie
bezig.
OP ZOEK NAAR:
JL
De Schorviltbij bestaat uit
vier ondersoorten. Twee le
ven er in Azië, één soort
komt voor in Spanje en de
nog niet benoemde onder
soort is uitsluitend in Zee
land te vinden. In Het Ver
dronken Land van Saeftin-
ghe leeft de grootste popula
tie. Rondom de Oosterschel
de heeft een kleine groep
Schorviltbijen zich gevestigd
in de buitendijkse nestheu
vels.
LEEFGEBIED:
Verdronken
Land van
Saeftinghe
Len Wolters
De doorsnee persoon kan
een bij, wesp en hommel prima
uit elkaar houden. Maar wist u
dat er in de provincie Zeeland
zo'n 220 verschillende soorten
bijen rondvliegen? Zelfs voor
een specialist als Lucien Kalle
is het onmogelijk om alle soor
ten met het blote oog van el
kaar te onderscheiden.
