1
Ï.A
8 NI
Oud-verzetsstrijders van de Tweede Wereldoorlog nog één keer samen
Het was de allerlaatste Dag van het
Verzet. De verzetstrijders worden te oud
om nog bij elkaar te komen. „Het is aan u
om onze verhalen levend te houden."
Als ze me hadden
gepakt met die
pamfletten, was ik
de klos geweest
et eerste couplet van
het Wilhelmus is halver
wege als voor in de zaal
één van de oud-verzet-
strijders onderuit gaat.
Hij stond trots in het gelid en ligt op
eens op de grond. De hoogbejaarde
man heeft een wond op zijn achter
hoofd, het bloed zit op zijn haar. Een
kwartier later wordt hij op een bran
card de ambulance ingereden. Hij
steekt zijn duim omhoog: deze fiere
verzetsman van weleer is ook nu
weer oké.
„Je hebt zojuist gezien waarom dit
de laatste keer is dat we deze dag or
ganiseren. Als er iedere keer iemand
omvalt tijdens het volkslied.zegt
Rudi Hemmes (93 jaar en Engeland
vaarder in de oorlog). Hij is voorzit
ter van de Stichting Samenwerkend
Verzet 1940-1945 (SSV). „Het was
een vreselijke beslissing, maar het
gaat gewoon niet meer. We worden
te oud." De laatste generatie die als
volwassene de oorlog heeft meege
maakt, verlaat nu voorgoed het strijd
perk. 43 keer is er een Dag van het
Verzet gehouden, de laatste decennia
georganiseerd door het SSV. Vroeger
kwamen er honderden mensen op
de reünie af, had de SSV 8.000 leden.
Nu zijn dat er nog 116, waarvan een
groot deel in een verzorgingstehuis
woont. Op de allerlaatse bijeen
komst, zaterdag in het Veteranenin-
stituut in Doorn, waren nog 22 voor
malig verzetstrijders.
Hoogbejaarde mannen en vrou
wen. Soms in een rolstoel, vaak met
een rollator. Niet iedereen mocht
ook komen van de dokter: het was te
warm. En dan zijn dit nog de jonkies
van het verzet: in de oorlog waren ze
tieners of jonge twintigers.
Het gaat dus niet meer. Maar hoe
nu verder? Hoe blijven hun verha
len levend als zij er zelf niet
meer zijn om ze te vertellen?
Als zij zelf niet meer langs
scholen kunnen reizen om
aan klassen vol kinderen uit
te leggen wat vrijheid nu pre
cies betekent en wat je er
voor moet doen om het te be
houden?
Verzetskrantjes
Aagje Peerenboom is 88 jaar
oud. Een tiener nog maar was
ze in de oorlog. Maar ze sloop in
het donker door de straatjes van
Marken om illegale verzetskrant
jes rond te brengen. Nu zit ze aan
een keurig gedekte ronde tafel, met
op elk schoteltje een gebakje. Tegen
de muur staat een groot en prachtig
ingelijst portret van oorlogskoningin
Wilhelmina, de moeder van het ver
zet. Aagje vertelt over die keer dat ze
bijna werd gepakt door Nederlandse
politieagenten.
Herinnering
„Ik voelde aan alle deuren in het
steegje, eentje was er open. Ik kon
naar binnen glippen en was veilig.
Als ze me hadden gepakt met die
pamfletten, was ik de klos geweest."
Ze is hier om afscheid te nemen 'van
alles wat we samen hebben gedaan'.
„De herinnering zal niet blijven
voortleven zoals nu. De jeugd moet
het overnemen, maar die weten niet
hoe ze dat moeten doen."
Misschien is dat ook wel de eigen
schuld van de verzetsstrijders, zegt
Dick van Bentveld (89). Ook hij
bracht als tiener illegaal krantjes
rond in de oorlog, in Leiden.
In het huis waar hij met zijn
ouders woonde, zat ook een
joods jongetje ondergedoken.
„Mijn kinderen zeggen: 'Pap,
we weten helemaal niets van
je uit die jaren!'" Zijn vrouw:
„Ik heb de verhalen uit je moe
ten trekken." Dick: „Er ligt nu
een grote rol voor jullie, de
pers. Jullie moeten onze verha
len blijven vertellen, ieder jaar
weer." Het zijn mannen en vrou
wen die aan het begin van hun
leven streden voor de vrijheid
van Nederland. Tegen de 'mof
fen', zoals de Duitsers hier voor som
migen nog heten. Nu het einde van
hun leven nadert, is hun land nog
steeds vrij, maar staat Nederland wel
bol van de spanningen tussen bevol
kingsgroepen. „Er zijn Nederlanders
die denken dat vrijheid betekent dat
je altijd vrij bent. Maar vrijheid is al
tijd in gebondheid. Je kunt niet zo
maar altijd mensen beledigen", be
schouwt voorzitter Rudi Hemmes.
Nadat hij vanuit bezet Nederland
naar Engeland ontsnapte, keerde hij
terug als soldaat van de Prinses Irene
brigade en hielp hij na de geallieerde
invasie in Normandië mee Neder
land te bevrijden. „We moeten onze
kinderen op school leren dat niet al
les maar mag. Dat je rekening moet
houden met anderen. Dat is ook vrij
heid." Dan loopt Hemmes naar bui
ten om op de foto te gaan.
Op speciaal verzoek van deze krant
stellen alle aanwezige verzetsmen
sen zich nog één keer bij elkaar op.
Voor een groepsfoto op de allerlaat
ste Dag van het Verzet. Zodat de ge
schiedenis in ieder geval nog op een
foto in de krant staat.
maandag 29 augustus 2016
Boven: Mevrouw J. Hogenhout op de Dag
van het Verzet. Onder: Aagje Peerenboom
bracht in WON illegale verzetskrantjes rond.
Rechts: 22 verzetsstrijders kwamen zater
dag nog één keer samen, foto's koen verheijden
Ook jonkies van het verzet
moeten nu de strij d staken
Cyril Rosman
Doorn
H
T Ted Meines (94) is
een Nederlands voor
malig verzetsman, Lui
tenant-generaal, me
de-oprichter en voor
malig voorzitter van
de Stichting Vetera
nen Platform.
Door veteranen wordt
Luitenant generaal
Ted Meines ook wel
de 'Über-veteraan' ge
noemd. Hij was ook
aanwezig op de Dag
van het Verzet.
—Aagje Peerenboom, verzetsstrijder
