Niets mis met
frietjes bakken
'Ik word al snel voor simpele ziel versleten'
6
AY LIN KHO
HL
Rijangst: geen
taboe meer
Vraag het de deskundige
Als je aardappels blootstelt aan hoge tempe
raturen, ontstaat een chemische reactie: de
maillardreactie. Bij verhitting tussen 120 en
180 graden Celsius wordt een kankerverwekkende
stof, acrylamide, gevormd. Dit gebeurt bij het fritu
ren van aardappelen, maar ook bij het bakken van
brood, peperkoek, koffie en chips. Het advies is om
frites goudgeel te bakken op 175 graden. Bak je ze
bruin of donkerbruin, dan komt veel meer acryl
amide vrij. Bij dikke frites wordt dit schadelijke
goedje minder gevormd dan bij dunne. Als je je
aardappels kookt, dan vindt deze reactie niet plaats.
Grote aardappelen zijn beter om frites mee te
maken. Ze zijn minder zoet en daardoor komt
minder acrylamide vrij. De ene olie is de andere
niet. De temperatuur van de pan en de olie wordt
wel 180 tot 230 graden bij het bakken, wokken en
braden. Niet alle oliën kunnen deze temperaturen
verdragen. Als je vetten verhit, breken ze af. Bij
temperaturen die hoger liggen dan het rookpunt
van de olie komen ook schadelijke stoffen vrij. Ara
chideolie is geschikt om in te frituren omdat het
rookpunt hoog is. Die
van zonnebloemolie is
laag en daardoor minder
geschikt om te frituren.
Arachideolie is
geschikt om
mee te frituren
vanwege het
hoge rookpunt
Je hebt drie soorten
olijfolie: extra vierge,
vierge en de gewone
geraffineerde. Met ex
tra vierge wordt een vet
of olie bedoeld die je
verkrijgt door mechani
sche koude persing of
extractie. Dit levert de beste kwaliteit op. Je kunt
beter niet bakken en braden in extra vierge olijfolie
omdat de smaak achteruitgaat na verhitting. Extra
vierge olijfolie kun je het best koud gebruiken bij
je pasta's, salades, vinaigrettes, tapenades en koude
sauzen. Bij frituren met extra vierge olijfolie kun
nen schadelijke stoffen ontstaan. Hoe vaker of hoe
langer je deze olie verhit, hoe meer er daarvan vrij
komen. Gewone en vierge olijfolie zijn wel ge
schikt om in te bakken en braden.
Zo nu en dan frietjes eten is niet ongezond, als
je maar niet dagelijks frituurt. Zelf aardappels
schillen en bakken is gezonder dan kant-en-klaar
kopen. Goudgeel bakken is weer beter dan bruin
bakken. Kijk goed naar welke olie je gebruikt om in
te frituren.
HET PANEL
r steekt geen automo
bilist in mij. Ik heb het
wel geprobeerd, hoor.
Jaren nam ik elke
week les. Maar al die
I lessen zetten geen zo-
1 den aan de dijk. Het
was weggegooid geld.
Misschien speelde mijn instruc
teur een rol. Een man die grossierde
in opmerkingen als: „Groener wordt
het niet." Of: „Allemachtig. Dat je
moeder ooit van je gehouden heeft."
Het was te veel tegelijk: de pedalen,
al die auto's, die voorschriften. Ik
diagnosticeerde mijzelf met een on
vermogen om te multitasken. Na een
paar jaar legde ik me erbij neer dat ik
rijbewijsloos zou blijven.
Ben ik daarmee een sukkel? Als ik
dat gevoel zelf al niet had, dan krijg ik
dat wel door internetfora te lezen. Zo
rekent ene Lianne mannen zonder
rijbewijs tot de 'afknappers 1.0' (on-
gezoutenrapen.wordpress.com). En
Daniel (25) schrijft: „Ik voel me zo'n
loser als ik met een meid afspreek en
ik kom met de bus. Of erger: zij moet
mij ophalen." (forum.fok.nl)
Ik begrijp wat hij bedoelt. Terwijl
ik in goed gezelschap verkeer: Dolf
Jansen, Henk van Dorp, Mart Smeets,
Midas Dekkers, Remco Campert,
Hans Dorrestijn en vele anderen zit
ten in hetzelfde schuitje. Maar of dat
helpt? Want het dóet wel wat met je,
leven zonder rijbewijs. Je wordt al
Uit noodzaak
ontwikkel je je tot een
empathisch mens. Een
lomperik krijgt geen lift
snel voor simpele ziel versleten en
probeert daarom niet al te dom over
te komen. Uit noodzaak ontwikkel je
je tot een empathisch mens vol be
grip voor andermans tekortkomin
gen. Een lomperik kan immers niet
op een lift rekenen. Tijdens zo'n rit
ben je zo onderhoudend mogelijk. Je
ontpopt je tot een hulpvaardige bij-
STATISTIEKEN
rijder, bent dankbaar en nederig. En
ja, dat is weinig mannelijk. Maar zo is
mijn lot, want ik heb gefaald en ben
vervallen tot een chronische afhan
kelijkheid. Zo speel ik contrabas in
een band en moet ik met dat zware
instrument altijd meerijden met de
drummers.
Ik troost me met de gedachte dat
het bezit van een auto on
zinniger wordt, zeker
in de stad. Je betaalt
kapitalen om te
parkeren en vaak is
er geen plek. Ik red
me wel op de fiets.
Noodgedwongen trap
ik kilometers weg.
Goed voor mijn condi
tie. En voor het milieu
Ik kan zonder rijbe
wijs. En anders kan ik
altijd meerijden met
mijn vrouw. Ze
vindt het, zegt ze,
niet erg. En ik ge
loof haar. Want
zo'n leuke vrouw
zou toch nooit
met een loser
gaan?
dinsdag 23 augustus 2016
GO
Voedingsdeskundige
Mi
Ay Lin Kho
beantwoordt
lezersvragen.
Zijn frietjes ook ongezond als ik de aardappels
zelf schil en bak? En maakt het uit of ik zonne
bloem- of arachideolie gebruik? Ik bak friet
zelf en gebruik verse aardappels. Nu hoorde ik
dat frituren niet alleen ongezond is vanwege
het vet, maar ook om andere redenen. Ook
begreep ik dat olijfolie niet gezond is. Kan ik
nog frietjes bakken in zonnebloem- of olijfolie?
m Reageren? hartenziel@persgroep.nl
HUISARTS
Rutger
Verhoeff
PSYCHO
LOOG
Steven Pont
RELATIE
THERAPEUT
Caroline Franssen
Jeroen de Valk
44
Wel lastig: contrabas
spelen en geen rijbewijs
hebben, foto's shodycareman
De rijbewijsloze man blijft vrij
onzichtbaar. In de statistieken
duikt hij niet op. Wel bekend is
dat ons land in 2010 circa 11,36
miljoen rijbewijsbezitters telt.
Dus meer dan 80 procent van
de bevolking ouder dan 18 jaar
mag de weg op. Steeds meer
vrouwen halen hun rijbewijs, ter
wijl het aantal mannen juist wat
afvlakt, met name tussen 18 en
24 jaar. Dat kan komen doordat
die leeftijdsgroep krimpt.
Opvallend is de groei van de
faalangstexamens die het CBR
afneemt. Uitkomen voor je angst
wordt blijkbaar modieus. 24.103
faalangstigen kozen vorig jaar
voor het speciale examen, waar
bij de examinator meer tijd
neemt om je op je gemak te
stellen: 16.826 vrouwen en 7.277
mannen. Dat zijn er drie keer zo
veel als in 2011. Van de gespan
nen dames slaagt 57 procent,
van de nerveuze heren 60 pro
cent. Van de in totaal 405.613
kandidaten die vorig jaar zijn op
gegaan voor het autorijbewijs
heeft 49,7 procent het gehaald.