13
waardoor werkgevers niet overstappen naar het ge
ven van contracten voor onbetaalde tijd, zoals was
beoogd."
Werkgevers blijven dus vasthouden aan flexcon-
tracten. Voor de werkers die het hiermee moeten
doen, blijft een eigen huis of zelfs een vast huur
huis veelal een droom. Wilthagen: „Zelfs nu de hy
potheekrente laag is, moeten ze nog een baanga
rantie kunnen overleggen om een huis te kopen."
De Woonbond ziet hoe ook hurende millen-
nials in de knel komen te zitten. Ze verdienen te
veel voor sociale huurwoningen, maar niet genoeg
voor een duurder huurhuis. „Met een o-uren con
tract is het moeilijk aan te geven wat je gaat ver
dienen", zegt directeur Ronald Paping.
Met een huis blijft ook het samenwonen uit,
kinderen worden later geboren, de onzekerheid
zorgt voor minder vertrouwen in de politiek, de
maatschappij, psychische problemen zelfs, zoals
burn-outs, veroorzaakt door de onzekerheid die al
het flexwerken met zich meebrengt. Paping ziet
de gevolgen ook: „Veel jongeren blijven langer bij
hun ouders of delen hun huis met een lotgenoot.
Het meest schrijnend zijn de jonge stellen die
geen kant op kunnen."
Wilthagen waarschuwt, net als Pechtold, voor
een tweedeling in de maatschappij: „Hoger opge
leiden hebben meer mogelijkheden, zijn op meer
dere plekken inzetbaar. Lager opgeleiden zijn veel
sneller de dupe van flexcontracten, omdat ze min
der mogelijkheden hebben zich bij te scholen of
om ander werk op te pakken." Die ontwikkeling
ziet ook Jan Latten van het CBS. „Lager opgelei
den kunnen niet een tijdje werk onder hun ni
veau aannemen, daarnaast staat hun baan onder
druk doordat ook buitenlandse krachten het kun
nen verrichten, of de automatisering."
Dan is er nog de kloof tussen generaties die ont
staat. Terwijl ouderen zich verschansen in hun
koophuizen, gesterkt door vaste contracten, zijn
het jongeren die volgens Wilthagen in de proble
men komen. „Met een steeds kleinere groep moe
ten ze steeds langer doorwerken om voor een ver
grijzende samenleving te zorgen. Ondertussen be
talen ze meer voor hun studie en hebben ze bin
nen flexcontracten minder mogelijkheden om
zich tijdens hun werk bij te scholen, omdat die op
ties er vaak alleen zijn voor vaste medewerkers.
We krijgen een generatie die alle klappen moet
opvangen."
Toch is er volgens Latten niet alleen maar reden
om te somberen. „Dit is wat deze generatie kent,
ze groeit op met deze veranderingen in de samen
leving." Hun vaders en moeders delen het
co-ouderschap, de familiestructuren waarin ze op
groeiden zijn al losser. „Jongeren vragen zelf ook
om flexibiliteit. We zien het in relaties, waar te
genwoordig pas getrouwd wordt als er kinderen
zijn of bijna geboren worden. In de boomerangkin-
deren, die uit huis gaan maar weer terugkomen
als het ze uitkomt, iets wat vroeger ondenkbaar
was. We hebben 'slashies', die twee banen combi
neren. Jobhoppen, lovehoppen. Er zijn meer keu
zes dan ooit, die gemaakt kunnen worden in de ul
tieme vrijheid. Elke generatie raakt iets kwijt,
daar komt iets anders voor in de plaats."
Zo kan het dat Wilthagen juicht nu Pechtold
het flexen op de schop wil gooien, terwijl Latten
waarschuwt dat de politiek het tij niet zo maar
kan keren. Latten: „Globalisering en robotisering,
dat zijn bewegingen waar een bedrijf in mee moet
om te overleven. Misschien hoort het flexibel wer
ken daar wel bij. Een samenleving en dus ook de
overheid is er ten slotte om mensen die niet mee
komen een reddingsboei toe te werpen."
Volgens Wiltenhagen is die overheid er juist
om de arbeidsmarkt écht te hervormen. Dat kan
volgens hem alleen als het vaste contract aantrek
kelijker wordt gemaakt voor werkgevers. Een voor
beeld? „In Duitsland is het al veel als er na ziekte
zes weken wordt betaald door een werkgever, bij
ons is dat twee jaar." Ondertussen lopen we op
kop, als het gaat om flexwerken. „Alleen in Polen,
Portugal en Spanje gebeurt dat ook zo veel. In dat
laatste land komen ze er al op terug. Wij zijn de af
wijking van de standaard. We hebben gefaald."
Veel jongeren
blijven langer
bij hun ouders
of delen hun
huis. Meesf
schrijnend
zijn de jonge
stellen die
geen kant op
kunnen
dinsdag 23 augustus 2016
H'wimmmmiv
jong en krijgt... de klappen
■4 Hogeropgeleiden
hebben het minder
zwaar te verduren
dan leeftijdgenoten
die laag zijn opgeleid.
FOTO JERRY LAMPEN/ANP
Ronald Paping
