3
'Borssele' de volgende stap na de Oosterscheldekering
tot 50%*
dan ïo cent per kilowattuur. Dat
was toen ambitieus en is nu al ge
lukt."
Toch is voor de bouw nog
steeds subsidie nodig.
„Klopt. Stroom maken met een
windpark is nog altijd duurder
dan met conventionele centrales.
De overheid past het verschil bij.
Al is dat verschil nu een heel stuk
kleiner dan de overheid had be
groot. In de toekomst wordt dat
gat nog kleiner, want ik verwacht
dat de stroomprijs op enig mo
ment omhoog gaat. Er is overcapa
citeit. De prijs is nu laag door de
sterke groei van duurzame ener
gie en door de crisis."
Hoeveel stroom gaat het park
leveren?
„In het eerste deel van het Zeeuw
se park is plek voor 700 megawatt
aan vermogen. Hoeveel molens
dat zijn, hangt af van de turbines
die we gaan gebruiken. In algeme
ne zin: wat we nu neerzetten is
tussen de zes en acht megawatt.
We werken de details nu uit en
medio 2018 zullen we gaan bou
wen zodat dit deel van het park in
2020 stroom gaat leveren aan één
miljoen huishou
dens."
Ligt het Zeeuw
se windpark op
de juiste plek?
„In Nederland
zijn de condities
sowieso gunstig.
Het waait hier
relatief hard, er
is voldoende
ruimte en het is
relatief ondiep.
Doordat het on
diep is, kunnen we
veel technieken ge
bruiken
die elders al zijn toegepast. De bo
dem is erg geschikt, omdat die
voornamelijk bestaat uit zand en
klei. Daarin kun je makkelijk een
funderingspaal slaan."
Is 'Borssele' beter dan andere
Nederlandse plekken?
„Dat maakt niet veel uit. Boven de
Wadden waait het nét iets harder,
maar dan zit je weer wat verder
van de kust. Overigens: op zee
waait het heel vaak en heel hard.
Gemiddeld draaien windparken
Gemiddeld draaien
windparken op zee
gemiddeld 40 tot 50
procent van de tijd
op vol vermogen
op zee gemiddeld 40 tot 50 pro
cent van de tijd op vol vermogen.
Het is niet zo dat ze maar een
klein deel van het jaar draaien."
Toch kunnen we nog niet zon
der fossiele centrales.
„We hebben conventionele
centrales nog hartstikke
hard nodig gezien de
grote vraag naar elek
triciteit. Maar dan
wel centrales die re
latief snel aan en uit
te zetten zijn. Gas-
centrales zijn daar
het meest geschikt
voor."
De wind waait
niet altijd. Dus zijn
er altijd centrales
nodig die continu
draaien?
„De toekomst
van centra
les die continu aan staan is vrij
somber. De overstap naar een
duurzame energievoorziening be
tekent meer dan alleen het bou
wen van windparken. Zo moeten
grootverbruikers gaan nadenken
over wanneer ze stroom verbrui
ken. Net zoals huishoudens met
zonnepanelen de wasmachine
overdag laten draaien. Een koel
huis moet voldoende koel zijn,
maar of de koelmachines 's nachts
of overdag draaien maakt niet uit.
Dat vergt slimme oplossingen.
Ook moeten verbindingen met
het buitenland worden verbeterd.
Want als het hier niet waait en in
Denemarken wel, kun je stroom
uitwisselen. Er wordt dan nu ook
een nieuwe kabel gelegd naar De
nemarken."
Jullie hebben de buit binnen.
Gaan Zeeuwse bedrijven een
graantje meepikken?
„Bij al onze projecten hebben we
tot nu toe altijd met minimaal
één Nederlands bedrijf samenge
werkt. Denk aan bedrijven als Van
Oord, Boskalis, VBMS, SIF en Hee-
rema. Het idee dat we geen Neder
landse bedrijven nodig hebben
omdat we mede-eigenaar zijn van
A2SEA (installatie van turbines) is
een fabeltje. Met wie we in Zee
land precies gaan samenwerken,
maken we later bekend. Bij bijna
alle parken hebben we aan de kust
dichtbij het park een basis ge
bouwd waarvandaan we kunnen
opereren en het onderhoud kun
nen doen. Straks krijgt een bedrijf
de opdracht om de funderingen te
installeren en de kabels aan te leg-
gen enzovoorts. Maar elk van die
bedrijven hebben weer toeleveran
ciers nodig. Er zit een grote piek
in de bouw van windparken. Tij
dens die piek werken er zo'n 1.000
mensen. Na de bouw zijn er voor
windparken van deze orde zo'n
200 mensen nodig voor beheer en
onderhoud."
In Vlissingen?
„Dat kan ik nog niet zeggen, maar
het zal dichtbij zijn. Het heeft
voor Borssele geen zin om het be
heer en onderhoud vanuit de
Eemshaven te doen."
Had het windpark Borssele
niet Vlissingen of Zeeland moe
ten heten?
„In het buitenland doen wij vanaf
het eerste moment zelf de ontwik
keling van het windpark. En dan
kun je zelf de naam kiezen. Dat
Tot nu toe hebben
we altijd met
minimaal één
Nederlands bedrijf
samengewerkt
kan hier niet. De overheid heeft
de voorbereidingen gedaan en de
naam gekozen. Het heet Borssele
omdat daar de stroom aan land
komt en op het net gaat. Maar ik
zie het nadrukkelijk als een
Zeeuws project. De contacten met
de provincie Zeeland en het ha
venbedrijf zijn al goed."
Wat voor gevoel geeft het als
je op de Westkappelse zeedijk
naar de Belgische molens tuurt?
„Ik hou van de zee en de krachten
van de natuur. Dus ik vind het
mooi om te zien dat we een tech
niek ontwikkeld hebben waarmee
we die om kunnen zetten in elek
triciteit. Ik kom al heel lang en
graag in Zeeland. Van de zomer
was ik in Domburg op vakantie.
Toen ik daar was dacht ik wel:
daar staat ons windpark over vier
jaar ook."
Gaan we de windmolens vanaf
het strand zien?
„Dat hangt heel erg af van wat
voor weer het is. Ik was er op een
zomerse dag. Aan het begin van
de dag was het een beetje heiig,
dan zie je ze niet. Later op de dag
werd het helder en dan moet je je
best doen om ze te zien staan.
Ons park komt iets dichterbij de
kust te staan. In de zomermaan
den kun je ze een kwart van de
tijd vanaf het strand zien. Als klei
ne streepjes in de verte."
Schrijft Dong zich in septem
ber in voor de bouw van de rest
van windpark Borssele?
„We zeggen vooraf nooit of we
meedoen aan tenders. Het is
steeds een afweging waar we wel
en niet investeren. Daarbij blijven
we ook naar Nederland kijken."
FINALE OPRUIMING!
a
OP=OP
zaterdag 20 augustus 2016
nou
Fundaties voor windmolens op zee liggen in Vlissingen. foto ruben oreel
ARCO ARTIFORT ARTGALLERY AUPING B6B ITALIA CAPPELLINI CA55INA COR DESEDE FLEXFORM FLOS FRITZ HANSEN GELDERLAND
GIORGETTI HÜLSTA INTERLÜBKE JENSEN JORI KNOLL INTERNATIONAL LABEL LEOLUX LIGNE ROSET LINTELOO MDF ITALIA MINOTTI
M LINE MOLTENI 6 C MONTIS MOROSO PASTOE POLTRONA FRAU RIVA ROLF BENZ TRECA INTERIORS PARIS VITRA ZANOTTA
pot
interieur axel
we maken plaats voor de
nieuwe collectie!
meer dan 250
showroommodellen
met kortingen oplopend
Tevens vele
aanbiedingen op
voorraad.
LEOLUX
Showroommodel Goncharov set,
3-zitsbank fauteuil in leder
Plumpaars van 10.248,- VOOR 5.995,-
3<xJ<=
Showroommodel D'rop set, 2,5- en 3-zitsbank
stof Monza van 5.440, - VOOR 3.995,-
Directeur Jasper Vis van Dong Energy Nederland.
"Vraag naar de voorwaarden
Nieuwendijk 89 Axel, Zeeuws-Vlaanderen +31 (0)115-562010 Ook iedere zondag geopend van 12.00 - 18.00 uur
tl www.pot.nl 15.000 m2 design 8 topmerken Siematic Keukenstudio op de 1® verdieping
FOTO JOS VAN LEEUWEN
