Texas executeert man
die niet bij moord was
Tandvleesprobleem
kan ook hart schaden
M
NIEUWS 7
NYNKE DE JONG
Column
Jeffrey Wood krijgt woensdag
een dodelijk injectie omdat hij
op 2 januari 1996 de vluchtauto
bestuurde bij een overval op een
tankstation in Kerrville. Hij
bleef in de auto zitten terwijl
overvaller Daniel Reneau naar
binnen ging. De overval eindig
de in een schietpartij - toen de
uitbater van het winkeltje bij het
pompstation weigerde de kluis
te openen, schoot Reneau hem
door het hoofd.
Wood wist van tevoren niet
dat zijn kompaan gewapend was.
Na het schot ging hij naar bin
nen, waar hij een bloedbad aan
trof. Daarna hielp hij zijn vriend
met het verwijderen van de vi
deo van de camerabewaking en
ze vluchtten met de kluis en een
geldla.
Wood, die een IQ_ van een
kind zou hebben, is ter dood ver
oordeeld omdat volgens de wet
in Texas alle medeplichtigen ge
lijke verantwoordelijkheid dra
gen. Reneau werd al in 2002
geëxecuteerd.
Tegenstanders van de zogehe
ten wet van Vereniging hebben
opgeroepen Wood gratie te verle
nen. „Ik heb nog nooit een execu
tie meegemaakt in de Verenigde
Staten van iemand die zo weinig
medeplichtig was als meneer
Wood", zei zijn advocaat Kate
Black tegen de nieuwszender
Sky.
Het lijkt onschuldig, bloedend,
rood, gezwollen tandvlees, maar
let op: het kan een signaal zijn dat
er iets ernstigs aan de hand is. Uit
promotieonderzoek van tand-
arts-parodontoloog Nicky Beukers
blijkt dat mensen met ernstige
tandvleesontsteking een 60 pro
cent grotere kans hebben een
hart- of vaatziekte te krijgen. De
onderzoekster bestudeerde de ge
gevens van ruim 60.000 patiënten
van het Academisch Centrum
voor Tandheelkunde in Amster
dam (ACTA). De relatie tussen
tandvleesontsteking en hart- en
vaatziekten komt daar glashelder
uit, zegt haar begeleider Bruno
Loos, hoogleraar parodontologie.
Ook als je rekening houdt met fac
toren als rookgedrag, hoge bloed
druk en verhoogd cholesterolge
halte.
Loos: „Regelmatig zeiden medi
sche collega's: 'Ja, dat geldt alleen
voor Amerikanen omdat die dik
zijn.' Of: 'Dat betreft Japanners
omdat die zus of zo.' Er was altijd
wat. Dus hebben we gezegd: we
onderzoeken het hier ook eens.
Dat kon ook makkelijk, omdat we
bij het ACTA de afgelopen twaalf
jaar alles digitaal hebben opgesla
gen. Van iedere patiënt moet een
medische vragenlijst worden inge
vuld: of ze roken, welke medicij
nen ze gebruiken, de ziektege
schiedenis. Daaruit hebben we
Als tandvlees lange
tijd ontstoken is,
gaan tanden losstaan
kunnen destilleren of mensen een
hartinfarct of een beroerte heb
ben gehad. En of ze pijn op de
borst hebben gevoeld - dat is ook
een signaal van een hartziekte."
„Jawel, maar om het in perspectief
te zetten: als je rookt, is het risico
op hart- en vaatziekten driehon
derd procent groter."
„Wij zijn er in de laatste jaren
steeds zekerder van: de mond
staat niet op zichzelf. Als je iets
aan je nieren hebt, of aan je maag,
begrijp je dat het iets doet met de
hele gezondheid. Dat is voor de
mond niet anders."
„Daar proberen wij ook een vin
ger achter te krijgen. Uit interna
tionale onderzoeken is wel geble
ken dat de tandvleesproblemen er
al waren voor de hart- en vaatziek
ten. Er zijn ook verklaringen voor.
Als je fors ontstoken tandvlees
hebt, kunnen tijdens het kauwen
en slikken, bacteriën door je
lichaam gaan zwerven. Dat ver
hoogt de algemene ontstekings
graad in je lichaam. De bacteriën
kunnen aderverkalking vererge
ren. Ook bloedplaatjes kunnen
iets makkelijker klonteren als die
bacteriën door je lichaam zwer
ven."
„Het vervelende is dat er weinig
symptomen zijn. Het tandvlees
wordt rood en gezwollen en gaat
snel bloeden. Als het lange tijd
ontstoken is, gaan de tanden een
beetje los staan of zelfs wiebelen.
Op röntgenfoto's kunnen wij dan
zien dat het kaakbot gedeeltelijk
verdwenen is, waardoor de tan
den los gaan staan."
„Mensen die intolerant zijn voor
bepaalde mondbacteriën - onge
veer tien procent. Veruit de mees
te mensen leven dus in goede har
monie met deze bacteriën. Overi
gens zijn er factoren die de weer
stand tegen de bacteriën verslech
teren: roken, stress of een onge
zond dieet. Dat is dus iets om aan
te pakken. Maar verder is een be
ginnende tandvleesontsteking
goed te behandelen. De tandarts
of mondhygiëniste zal proberen
de tandplak op de tanden te ver
minderen. De bacteriën, inclusief
het tandsteen dat zij onder het
tandvlees hebben afgezet, worden
ook verwijderd. Als je dan goed
poetst, komt het niet meer terug."
Het zijn de Olympi
sche Spelen van de
vrouwen, van de
openwaterzwem-
mers, van de baan-
wielrenners, van ons koninklijk
huis, van de televisie-ontdek
king van Edith Bosch en Robin
van Galen en van -potverdorie-
Elaine Thompson.
En het zijn de Spelen van de
commentatoren.
En dat is nog niet zo gemakke
lijk, commentaar geven. Want
wat doe je? Ga je lekker chauvi
nistisch in je brulshirt vooral on
ze eigen sporters in het zonnetje
zetten, of doe je net alsof je sta-
tenloos bent, geef je totaal objec
tief commentaar en maakt het je
geen zak uit of die radslag door
een Nederlandse of een Ameri
kaanse wordt gemaakt?
Lastig, lastig.
Voorafgaand aan Rio waren de
verwachtingen al hooggespan
nen. We hebben met z'n allen
vier jaar lang Hans van Zetten
kunnen quoten wanneer we een
tent hadden opgezet of ons kind
hadden leren lopen. Zou hij zijn
'En hij staat!' kunnen evenaren?
En wat ging Mart Smeets doen,
tijdens zijn allerlaatste commen-
taarklus ooit?
Ik heb bijna twee weken
non-stop alle sport gekeken en
beluisterd, en kan inmiddels con
cluderen dat goed commentaar
is als een goede geïmproviseerde
solo. Goed commentaar is als
jazz. Dat is een man of vrouw
met een microfoon voor de neus.
Hij of zij knakt de vingers,
neemt een diepe hap lucht, kijkt
nog één keer naar de aantekenin
gen, en laat het daarna allemaal
los. En Smeets en Van Zetten
zijn daar de absolute koningen
van. Ze zijn partijdig en laten
het horen. Ze juichen mee, ze
vloeken mee. En wat misschien
wel het belangrijkste is: ze zijn
ongegeneerd fan van hun eigen
sport en laten dat horen.
En op die manier nemen ze
ons allemaal mee. Al snap je niks
van basketbal: door Mart voel je
intens mee met de Argentijnen
die op hun falie krijgen van het
Dreamteam. Al wist je twee we
ken geleden nog niet wat een in
terne amplitude was, door Van
Zetten loop je nu zelf springend
door het huis.
Er zullen genoeg mensen zijn
die het allemaal veel te frivool
vinden, en te klef en te aanstelle
rig. Maar ik geniet intens van die
oude mannen die met hun ogen
dicht zowat zelf op het veld
staan.
Door Mart voel je
intens mee met de
die op
hun falie krijgen van
het Dreamteam.
vrijdag 19 augustus 2016
@nynke
AUSTIN Een zwakbegaafde
man wordt binnen enkele da
gen geëxecuteerd in de Ameri
kaanse staat Texas voor een
moord die hij niet pleegde en
die hij zelfs niet heeft gezien.
Een tandvleesontsteking kan een indicatie zijn van ernstigere problemen, foto joost hoving
Mensen met tandvleesontste
king hebben vaak ook hart- en
vaatziekten, blijkt uit recent on
derzoek. Maar was de ontste
king er het eerst, of is zij een ge
volg van een hartkwaal?
Malika Sevil
Amsterdam
De relatie was al wel eerder in
andere landen gelegd, waarom
is het dan nog belangrijk om het
onderzoek in Nederland over te
doen?
Bruno Loos, hoogleraar
parodontologie
Het niet is niet mis, 60 procent
meer kans op hart- en vaatziek
ten.
Van roken kent iedereen inmid
dels wel de risico's, van tand
vleesontsteking niet.
Maar wat was er eerst: de hart
en vaatziekten of de tandvlees
ontsteking?
Dan is het zaak een tandvlees
ontsteking vroeg op te merken.
Wie krijgen de ziekte?
II
