Typisch Nederland: trappen
tegen het 'betuttelgezag'
'Iedereen wist dat ik naar
het HHH zou gaan'
5
ta Q
tjes'. „Het Holland Heineken
House, waar vele NOC*NSF'ers
hun voorbeeldfunctie met de
sponsor uitoefenen", sneert Hel
lingman.
Op weg naar het Holland Hei
neken House appte coach Van
Bokhoven naar Yuri: „Gefelici
teerd." Gedurende de avond
gaan meer appjes heen en weer
(zie kader). Ónder meer waar
schuwt Van Bokhoven Yuri
„We moeten morgen trainen!!!
Van 9.30 tot 11.00 uur!!"
Yuri beweert na het HHH met
z'n gasten naar het appartement
te zijn verkast waar die vrienden
verbleven. „Daar hebben we wat
gepraat en heb ik een boterham
metje gegeten." Vervolgens ging
Yuri per taxi naar een nachtclub
waar z'n vriendin en ook colle
ga-turner Jeffrey Wammes wa
ren, om uiteindelijk 8 minuten
over 5 's nachts stilletjes het
Olympisch dorp weer binnen te
sluipen. „Iedereen wist waar ik
was."
Het enige wat niet goed was
gegaan volgens Van Gelder, hij
had die laatste appjes van zijn
coach dat hij de volgende och
tend moest trainen, gemist.
„Mijn telefoon ontplofte van de
felicitaties. Ik heb niet meer geke
ken."
Harro Knijff valt meteen aan,
met uitgetikte appjes voor zich:
„Niet meer op zijn telefoon geke
ken? Drie uur 's nachts appt Van
Gelder naar Jeffrey Wammes
'waar zijn jullie?" Hellingman
breekt meteen in: „Berichten stu
ren is nog niet berichten lezen
hè."
Knijff neemt het weer over:
„Even later antwoordt Wammes
waar ze zitten. En, luistert u me
neer Hellingman, Yuri leest dat
want hij antwoordt daar weer
op."
Yuri houdt vol dat het is ge
gaan zoals het is gegaan. Terwijl
NOC*NSF hem in het eerste
persbericht over zijn verwijde
ring nog wilde beschermen, ver
telt Knijff hier precies hoe Yuri
erbij liep de dag na de avond
stappen. „Om half tien moest hij
trainen, als je collega's je dan om
twee uur 's middags nog in je
nest zien liggen... Drie uur 's
middags kwam hij z'n bed uit.
Hij maakte een verwarde en ge
desoriënteerde indruk. Het was
duidelijk dat hij het heel bont
had gemaakt. Hij zei dat hij 'ge
sponsorde desperado's' had ge
dronken. Toen hem een dag later
werd gevraagd of dit nou een ver
standige manier is om met je
sport om te gaan, zei hij: 'Ik heb
daar schijt aan'."
Tot drie uur 'in z'n nest gele
gen?' Yuri verwoordt het anders:
„Ik ben naar bed gegaan en niet
wakker geworden van de wek
ker, tsja. Turnen is een krachtex
plosie. De dag na een wedstrijd
train ik nauwelijks. Ik ben dus
niet van mijn normale ritme af
geweken."
Optelsom
Hoe dan ook: z'n collega's ver
klaarden een dag later het onbe
grijpelijk te vinden dat iemand
zo met z'n sport omgaat. Of Jef
frey Wammes dat ook vond, is
onduidelijk.
Het was een optelsom, wordt
duidelijk uit Knijffs verhaal. Eén
avond voor de dag van z'n kwali
ficatie en de bewuste stapavond,
was hij ook al uit het Olympisch
dorp geslopen. Wat bleek: hij
haalde z'n vriendin op van het
vliegtuig, maar was weer onvind
baar en onbereikbaar. Coach Van
Bokhoven kreeg Yuri maar niet
aan de lijn.
Voor Cor Hellingman wéér
een kans los te gaan: „Die man
wil totale controle. Een man van
33 jaar die zijn vriendin gaat op
halen, en meteen is er to-ta-le pa
niek! Yuri van Gelder heeft disci
pline genoeg. Hoe kan je anders
een Olympische finale halen."
De eis van Hellingman en Van
Van Gelder is simpel: het
NOC*NSF moet er alles aan
doen Yuri alsnog in die finale te
krijgen. Daarvoor is al een ver
vanger aangewezen, de Frans
man Danny Rodrigues.
„NOC*NSF 'moet dan maar aan
de bak", vindt Hellingman. „Een
procedure starten bij internatio
naal sporttribunaal CAS."
Dat gaat niet gebeuren. De
rechter oordeelt eind van de mid
dag dat NOC*NSF Yuri van Gel
der terecht heeft teruggetrok
ken. Ze mochten het doen en de
den het omdat hij 'niet meer
ging'. Yuri's Olympische droom
is een nachtmerrie geworden.
ANALYSE
'Zet 'm op, Yuri!' De roepende
vrouw bij de rechtbank, waar Yu
ri van Gelder gisteren z'n gelijk
wilde halen, stond niet alleen.
Nadat de turner maandag naar
huis was gestuurd, stak in Neder
land een storm van verontwaar
diging op. Wat denken die arro
gante bobo's wel niet, zo'n toffe
gozer als Yuri zo hard straffen
voor een misstapje?
Van Gelder deelde vanzelfspre
kend die kritiek. Ja, hij had 'een
foutje' gemaakt, erkende de rin-
genspecialist. Maar hé, een fout
je, daar kom je in gedoogland Ne
derland toch wel mee weg?
Nederlanders identificeren
zich snel met slachtoffers. Zeker
als die tegen het 'betuttelgezag'
schoppen. Ik gok dat Amerika
nen, Russen of Duitsers hun ei
gen 'Yuri' met pek en veren had
den onthaald. Een sporter die de
eer van de natie bezoedelt en
openlijk zegt 'schijt te hebben'
aan kritiek op zijn gedrag, maakt
zich in die landen niet geliefd.
Maar in Nederland gaat het in
dividu boven de natie. Neder
land is immers, zoals de auteurs
van die liedtekst het uitdrukken,
een land 'wars van betutteling',
waar 'geen chef echt de baas is'.
'Vijftien miljoen mensen, die
schrijf je niet de wetten voor', ju
belen Fluitsma en Van Tijn.
Daarom is Yuri, in de woorden
van een NRC-scribent, de 'rebel
die we nodig hebben'. Want in
Nederland krijgt betutteling de
overhand en dreigt de topsport
mentaliteit - presteren, excelle
ren - voor iedereen te gaan gel
den: van verpleegster tot vracht
wagenchauffeur. En dat moeten
we niet willen met z'n allen, die
stress.
Zo legt de affaire Yuri van Gel
der feilloos het idee bloot dat
veel Nederlanders over zichzelf
hebben: 'wij' laten ons niets ge
zeggen. En we nemen bij voor
keur een voorbeeld aan Robin
Hoods, die het gezag tarten. Ook
als zij daarmee bewust het risico
nemen van hun eigen onder
gang. In dit laatste geval wordt
de rebel tot slachtoffer - die ont
moeten in Nederland vaak meer
sympathie dan winnaars.
De reacties op Van Gelder pas
sen ook naadloos in dat nivelle
rende concept 'Nederland feest-
land'. Het Holland Heineken
Huis is uitgegroeid tot het icoon
van de Nederlandse Olympische
beleving: feesten en zuipen te
midden van andere, in het oran
je uitgedoste hossers. 'Lekker ge
nieten', 'uit je dak gaan', 'waar is
het feestje?': al die hedonistische
uitdrukkingen staan tegenwoor
dig voor een gedeelde, ver
meend 'Nederlandse' ervaring:
Van Gelder, met diens hang
naar genotsmiddelen, is van die
mentaliteit bij uitstek een verte
genwoordiger. Wat daar ook bij
hoort: die typisch Nederlandse
overschatting van de eigen moge
lijkheden, en de onderschatting
van de prestatie die nog moet
worden geleverd. Wellicht raakt
hij daarom ook bij zoveel landge
noten een snaar. Yuri was zelfs
al aan z'n feestje begonnen vóór
dat hij iets had gewonnen.
Op dat moment weet hij nog niet
dat hij zal gaan verliezen, al ver
raadt zijn mimiek en blik dat dat
wel hetgeen is waar hij het meest
rekening mee houdt.
Duidelijk is dat Van Gelder, die
zich tot het kort geding doodstil
hield, de beslissing om hem op
het vliegtuig terug naar Neder
land te zetten buiten alle propor
ties vindt. In zijn beleving deed
hij vorige week zaterdagavond en
-nacht wat een aardige jongen
hoort te doen: goed voor je gasten
en vrienden zorgen.
Van Gelder zat naar eigen zeg
gen vooral in de taxi: „Wel drie
uur. Rio is een grote stad, daarom
ben je zo lang bezig."
En tot vijf uur 's nachts wegblij
ven, dat is nooit de bedoeling ge
weest. „Het was een samenloop
van omstandigheden."
Hadden ze hem verteld dat zijn
nachtelijke uitstapje het einde van
de Spelen zou betekenen, dan had
hij natuurlijk anders gehandeld.
„Wat denk je? Ik heb niet vier jaar
voor dit moment gewerkt, maar
twaalf jaar."
Zijn trainer Bram van Bokho
ven nam het initiatief om hem
naar huis te laten sturen. Drie van
zijn turnmaten, Zonderland, Deur-
loo en Rijken, legden een belas
tende verklaring af. Is hij boos?
„Ik ben vooral verbaasd dat dit me
is gebeurd, en teleurgesteld in de
beslissingen die zijn genomen. Er
is wel een groot besluit genomen,
als je kijkt wat er is gebeurd. Ieder
een wist dat ik naar het Holland
Heineken House zou gaan, ieder
een wist dat ik gasten had waar ik
mee had afgesproken."
De afgelopen dagen was Van
Gelder vooral aan het bellen, één
keer deed hij nog een training,
voor het geval dat. Verder moest
hij zien om te gaan met de nacht
merrie waarvan hij wist dat het
geen nachtmerrie was. „Ik heb in
mijn leven best veel dingen mee
gemaakt, dat helpt misschien om
ermee om te gaan."
Hij zal het nodig hebben. De
strijd om een plaats in de finale
heeft hij in elk geval opgegeven:
Van Gelder gaat niet in beroep.
zaterdag 13 augustus 2016
Chats Yuri van Gelder 0-,
Bram:
Gefeliciteerd!
De appjes die heen en weer
gingen tussen turner en coach
op de stapavond van Van Gel
der. BEELDBEWERKING MR
Yuri:
Yeah!
Ben op weg naar HHH
dan weet je dat.
Bram:
Oké niet drinken. Rond
12 uur thuis!! Je zit nog
in het toernooi
Yuri: vV
Ja net in taxi, wordt
een uurtje later
Bram: vV
Let op want NOC *NSF
loopt daar ook rond
iedereen weet zo dat
je in het HHH zit
Yuri:
Yes thanks
komt goed
Bram:
We moeten morgen
trainen!! Van 09.30
uur tot 11.00uur!
Bram:
Laat ff weten wanneer
je terug bent. Ik zie je
morgenvroeg wel.
Duitsland-correspondent
Wierd Duk keek met verbazing
naar de opwinding in Neder
land rond Yuri van Gelder.
Wierd Duk
Berlijn
Zijn koffers heeft hij nog niet
eens uitgepakt, zegt Yuri van
Gelder na afloop van een bewo
gen kort geding in de rechtbank
van Arnhem. „Ik zit nog steeds
met mijn hoofd daar."
Merel van Beers
Chris van Mersbergen
Arnhem
