IN LIEFDEVOLLE HERINNERING VT ==r
ZEELAND 17
Sifra's moeder Ruhama ging even melk halen maar zij keerde nooit meer terug. Haat voelt
Sifra niet. Net als haar moeder is zij iemand die in positiviteit en vredelievendheid gelooft.
IÉ
Niet treuren,
geen wraak,
niet die ellende.
Ik koester de
mooie dingen
We moeten die
verhalen
vertellen, ook
al is het een
speldenprik
29-10-1942
Acht jaar was Si
fra Dasberg (nu
82) uit Goes
toen haar moe
der Ruhama
Dasberg-Baum-
garten nog
even de deur uitstapte om melk te
halen. Haar jas met opgenaaide Jo
denster liet ze in de gauwigheid
aan de kapstok hangen. Die jas
bleef daar hangen. Moeder Ruha
ma, 33 jaar oud, keerde nooit meer
naar huis terug.
Slechts acht jaar van haar leven
maakte Sifra haar moeder van
dichtbij mee. „Maar ik heb het ge
voel dat ze er altijd is." Mede dank
zij de brieven die tante Esther,
één van de zussen van Ruhama,
haar vanuit Italië bezorgde. Boor
devol anekdotes over haar leven
en haar geliefde dochtertje Sifra.
De brieven laten zien hoe bewon
derenswaardig positief Sifra's moe
der in het leven stond. „Ze was on
dernemend, werkte bijvoorbeeld
in de Bijenkorf en deed alles met
humor. Waren er ruzies dan ver
goelijkte ze alles. Ze was het zon
netje, de bindende factor in de fa
milie."
Trektocht
Een familie waar enig kind Sifra
weinig van meekreeg. Door de
Tweede Wereldoorlog werd haar
familie wreed uit elkaar gerukt en
Sifra zelf maakte een lange trek
tocht langs onderduik- en (na de
oorlog) opvangadressen. „Ik heb
het zelf niet gekend, maar ik vind
het zo'n mooi plaatje, die familie.
Die brieven zijn miljoenen waard
voor mij. Als mijn huis afbrandt
dan pak ik eerst die brieven en
dan mijn foto-albums. Ik heb er
beelden van mijn moeder door ge
kregen. Ze was een mooie, lieve
en enthousiaste vrouw die veel
van mij en van mijn vader gehou
den heeft."
De familie Dasberg woonde des
tijds op Katendrecht in Rotter
dam. Daar in die betrekkelijk klei
ne gemeenschap moet iemand
moeder Ruhama hebben verra
den. Ze werd opgepakt toen ze de
melkwinkel uitliep. En kwam via
het Rotterdamse politiebureau
Haagse Veer, het Oranjehotel in
Scheveningen en 'martelkamp'
Ravensbrück in Auschwitz te
recht waar ze hetzelfde jaar nog
werd vermoord. Sifra heeft nog -
vergeefs - proberen te achterhalen
waarom haar moeder in het Oran
jehotel belandde. Een gevangenis
die vooral werd gebruikt om poli
tieke gevangenen op te sluiten. Be
hoefte om meer te weten over de
allerlaatste weg die haar moeder
in de concentratiekampen moest
afleggen tot aan haar dood heeft
Sifra niet. „Het is te veelomvat
tend en ik krijg haar er niet mee
terug." Net na haar arrestatie
kreeg vader Maurits Albert Das
berg nog te horen zijn vrouw te
rug te kunnen krijgen als hij twee
andere mensen verraadde. Met ge
fingeerde namen bezocht hij de
gevangenis om daar van de brand
trap te worden gegooid en be
bloed huiswaarts te keren. Dat
was hét moment voor hem en
zijn dochtertje Sifra om onder te
duiken. De twee zagen elkaar pas
na de oorlog weer terug.
Davidster
Jarenlang zweeg Sifra over haar
verlies. Tot ze een vitrine mocht
vullen in het Oorlogsverzetsmu
seum in Rotterdam. Daarin kreeg
onder meer die Davidster van
haar moeder een plekje en werd
Sifra gevraagd haar verhaal te ver
tellen op een Rotterdamse basis
school. Dat deed ze en doet ze
sindsdien - met niet-aflatend en
thousiasme - nog steeds.
Zoals ze ook jaarlijks bij Loods
24, de plek waar in oorlogstijd Jo
den op transport werden gesteld,
het verhaal vertelt over haar oma
die in 1943 in Sobibor is vergast.
En over de poes die nog een stuk
je met oma meeliep. „We moeten
die verhalen vertellen. Hoe klein
ook. Het is een speldenprik, maar
het moet wel besproken blijven.
Er zijn zoveel oorlogen in de we
reld dat je maag ervan omdraait.
We moeten ons blijven afvragen
hoe dat kan."
Ze zegt het zonder ook maar
een spoortje rancune. Want ze
mag haar moeder dan maar kort
in levende lijve hebben meege
maakt, de overeenkomst tussen
de immer positieve moeder Ruha
ma en dochter Sifra is opmerkelijk
groot. „Je kunt dingen omdraaien,
er iets mooiers van maken. Dat is
wat mijn moeder mij als voor
beeld geeft. Niet treuren, geen
wraak, niet die ellende. Het leven
is mooi. Het enige wat ik altijd
aan wat er gebeurd is verbind, is
dat ik de mooie dingen koester."
Tekenend is ook de titel van het
verhaal dat Sifra aan schoolkinde
ren vertelt: 'Voor het geluk gebo
ren'. „Ik heb veel verdriet gehad,
maar er stond altijd iets tegen
over", legt de al 42 jaar in Zeeland
wonende Sifra die titel uit. „Punt
jes van geluk. Altijd als er iets ge
beurt, vond ik weer helpende han
den om mij heen." Zoals familie
De Kuiper, het gezin van de - des
tijds - Rotterdamse Blijdorpdirec-
teur, waar Sifra na wat omzwer
vingen als nichtje Sietske Das de
oorlog veilig uit kon zitten. „Men
sen die me met gevaar voor eigen
leven in huis namen en die mij
hierdoor de kans hebben gegeven
een lang en gelukkig leven te le
ven", zoals Sifra het ooit met dank
baarheid formuleerde.
In het Schuddebeurse gedenk-
bos plantte ze bomen voor dit ge
zin, voor oma en voor haar moe
der. 'Die in 1942 in Auschwitz is
vermoord en die ik m'n hele leven
lang heb gemist!', staat op het her
denkingsbordje bij de boom te le
zen. „Het heeft me altijd gestoord
dat haar naam nergens stond. Die
boom is een eerbetoon aan mijn
moeder. Ik word van al die dingen
blij. Van die boom, van de lezin
gen die ik geef. Ik word blij als ik
over mijn moeder mag praten,
want dan is ze er weer bij."
zaterdag 13 augustus 2016
Ruhama
'Een eerbetoon aan mijn moeder'
Moeder Ruhama met de kleine Sifra in haar armen. Door de brieven die ze schreef toen Sifra klein
was, weet haar dochter dat ze zielsveel van haar hield.
Esme Soesman
Heeft u ook mooie herinnerin
gen aan een overleden dierbare?
En is er een datum die daarom spe
ciaal voor u is? U kunt uw verhaal
doen in 'In liefdevolle herinnering'.
U kunt contact opnemen met
Ab van der Sluis: 08801-30203,
chefnieuws@pzc.nl.
