12 ZEELANE
Scherp als een stuk militair prikkeldraad formuleert levenskunstenaar
Rob van Bedaf. Hij neemt geen blad voor de mond en springt in de bres
voor vluchtelingen. En dat vanuit Westdorpe. 'De tijdgeest vreet aan mij,
met veel emoties als nationalisme en racisme'.
Rob van
Bedaf
ROB VAN BEDAF LEVENSKUNSTENAAR
Liever stront
en stank dus
dan een
asielzoekers
centrum voor
honderd
vluchtelingen
an de
West-
dorpse
Graaf] ans-
dijk, de
langste
iwoon-
straat van Zeeland, is zijn
huis zo gevonden. Voor zijn
deur staat een oude auto met
een affiche op de motorkap:
Vox Populi. Oftewel Stem
des Volks. Het affiche is het
beeldmerk van het nieuwste
kunstproject dat Rob met
oud-PvdA-raadslid Wim ten
Hoor uit Sas van Gent van
de grond probeert te tillen.
Ze willen op een gevel van
de verpauperde suikersilo in
Sas van Gent, achter het In
dustrieel Museum Zeeland,
een groot canvasdoek aan
brengen. Vox Pop Canvas
hebben ze het gedoopt.
Wat is het idee
We willen iedereen in Ter-
neuzen de kans geven zijn
gevoel te uiten over de huidi
ge, verwarde samenleving.
Mensen moeten dat kunnen
doen door een kleur te kie
zen. Rood staat bijvoorbeeld
voor liefde en vrede, geel
voor hoop, blauw voor Gut-
Mensch, progressief en hu
manistisch, lichtpaars voor
mild religieus en bruin voor
'grenzen dicht, eigen Volk
eerst'. We willen er een
stemming via internet over
houden, het liefst via de web
site van de gemeente. Men
sen moeten anoniem kun
nen stemmen, zonder dat
wie dan ook er invloed op
kan uitoefenen. We hebben
er deze maand een overleg
over met de wethouder. Of
hij wil meewerken. Hopelijk
lukt het. Een interactief
kunstwerk als Vox Pop Can
vas heb je nog nergens. Het
draagvlak voor het project is
in Sas van Gent overweldi
gend. Wat wil je ook, die be
tonnen kathedraal van een
suikersilo is een lelijke puist.
En wat als iedereen
voor bruin stemt, voor
grenzen dicht, eigen
volk eerst?
Tja, dan is dat maar zo. Ik
hoop vooral dat het kunst
werk en het stemmen ervoor
veel discussie zal opleveren.
Zo van 'Heb je rood ge
stemd? Vuile landverrader!'
Je houdt wel van provo
ceren. Je hebt een keer
een enquête over asiel
zoekers gehouden in
een café in Westdorpe?
Ik heb inderdaad een tijdje
met een enquêteformuliertje
in mijn binnenzak gelopen
'ter lering ende vermaak'. In
mijn essay Folkloristisch
Kwaad heb ik daarover ge
schreven. In wat ik café Ei
kels worden Bomen noem
de, legde ik de bezoekers de
vraag voor. Waarvoor zou je
kiezen als een projectontwik
kelaar grond aankoopt in de
polder: r. Honderdduizend
kippen erbij, 2. Tienduizend
varkens erbij of 3. Honderd
asielzoekers erbij? Ik scoorde
er flink tumult mee aan de
toog. De meesten plaatsten
overtuigend een kruisje bij
optie 1 of 2. Liever stront en
stank dus dan een asielzoe
kerscentrum voor honderd
oorlogsvluchtelingen.
Leuk zo'n enquête, maar
wat bereik je ermee?
Dat is vrij simpel. Ik wil
mensen aan het denken zet
ten. Ik bezoek nog wel eens
café Schuttershof aan de
Oudeburgse Sluis in Wachte-
beke, net over de grens in
België. Je hoort daar de vrien
delijkste mensen de meest ra
biate uitspraken doen over
buitenlanders en vluchtelin
gen. Het is zo gewoon gewor
den. Niemand zegt er iets
van. Ik heb daar een verhaal
over geschreven en een week
of vier, vijf geleden door ie
mand laten voordragen in
het café. Zo'n veertig men
sen waren er. Ik heb ze op
een ludieke manier gecon
fronteerd met wat ze alle
maal uitbraken. Ze lachten
hard om hun uitspraken. In
het café hing een 'John Lan-
ting Theater van de Lach'
sfeertje, maar, eerlijk is eer
lijk, ik vraag me af of ze heb
ben opgepikt wat ik ermee
wilde zeggen.
Wat wilde je er mee zeg
gen?
Dat het tragisch is dat wij
hier in een krimpregio leven,
dat het aantal inwoners
loopt terug, en dan zou er
geen plek zijn voor mensen
die een oorlogsgebied ont
vluchten? Stel dat je in West
dorpe honderd asielzoekers
zou huisvesten en dat dit
zou gebeuren in elk dorp in
Zeeuws-Vlaanderen. Dat
zou een win-winsituatie op
leveren. Honderd vluchtelin
gen kunnen hier gemakke
lijk integreren, werken of
vrijwilliger worden bij de
voetbal bijvoorbeeld. De ba
sisschool zou er ook mee ge
holpen zijn.
Je weet toch dat het niet
zo werkt. Na achttien
jaar Westdorpe ben je
nog altijd 'die Hollander'
of 'die Rotterdammer'.
Het slijt. Zo'n twintig jaar
geleden zijn we inderdaad
uit Rotterdam hierheen geko
men, eerst twee jaar in een
huurhuis in Hulst, daarna
naar Westdorpe. Onze jong
ste dochter was net geboren.
We wilden het stedelijk ge
bied uit. We zijn allereerst
op Noord-Beveland gaan kij
ken, dat was mij te steriel, te
leeg. En toen keek ik op de
kaart: 'Hé, daar ligt nog wat,
Zeeuws-Vlaanderen!' Op
een Pinksterdag hebben we
rondgereden. Het deed ons
wel gezellig aan, gezelliger in
elk geval dan Noord-Beve
land. En het is vooral fijn dat
je grote steden bij de hand
hebt, Antwerpen, Gent. Ik
kom daar graag. Allerlei cul
turen huppelen er rond.
Trouwens, het sentiment dat
'je van buiten bent' heb je
overal. Ik doe m'n best. Ik
heb veel gedaan om het ge
meenschapsgevoel hier in
Westdorpe te versterken. Ja
renlang heb ik meegewerkt
aan de Graaf]ansfeesten en ik
ben actief als vrijwilliger bij
onze voetbalclub, Ria-W.
En je hebt een atelier
aan huis waar je van al
les van natuursteen
maakt, grafstenen, beel
den. Je bent dus altijd
op het dorp te vinden.
Dat atelier staat op een
laag pitje. Ik ben al een tijdje
niet meer bezig met natuur
steen. Ik heb behoorlijk ern
stige rugklachten. Maar ik be
gin het te missen, het am-
bachtswerk. Ik ben van plan
het weer op te pakken, maar
zonder beitel. Printen in 3D,
driedimensionaal, lijkt me
wat.
Wat doe je dan nu zoal?
Ik ben huisman. Genoeg te
doen. Ik schrijf veel. Ik ben
officieel een zelfstandige zon
der personeel, maar - even
opzoeken - ik noem me al
tijd maar 'romanticus zon
der personeel'. Klinkt toch
beter, vind je niet? En ik ben
vrijwilliger bij de noodop
vang op vakantiepark Marina
Beach bij Hoek. Ik geef daar
twee ochtenden in de week
taalles aan de bewoners, heel
basaal Nederlandse woordjes
leren. Ze doen hartstikke
hun best. Al valt het niet
mee. Ze hebben veel andere
dingen aan hun hoofd. Ze
weten vaak niet of ze mogen
blijven. Je hoort wel eens
'die en die was weer niet op
tijd'. Ja, ja, maar ze hebben
heel wat te verwerken, veel
familiesores. Ze moeten zich
regelmatig bij de Immigra
tie- en Naturalisatiedienst of
hun advocaat melden. Het
zijn meestal heel gemotiveer
de, bescheiden mensen.
Jij geeft dus taalles, ter
wijl je een verstokte stot
teraar bent. Je hebt
daar een paar jaar gele
den zelfs nog een boek
over geschreven waar
mee je redelijk scoorde.
Dat krijg ik vaker te horen.
'Zo, en jij geeft taalles aan
buitenlanders...' Vind ik
niet erg, hoor. Ik reageer dan
altijd: 'Als je een Eritreeër
een keer een, een haaalfje br-
rrrruin hoort bestellen bij de
bakker, dan weet je dat die
taalles heeft gehad van mij'.
Relativeren is een kunst.
Daar ben ik vrij goed in. Al
hoewel, de tijdgeest vreet
aan me. We leven in een
complexe samenleving Met
veel emoties als racisme, na
tionalisme, islamhaat. Ik heb
het gevoel de jaren dertig
mee te maken, vlak voor het
uitbreken van de Tweede
Wereldoorlog, zoals ik dat op
jonge leeftijd van mijn
ouders mee kreeg. We zitten
al jaren in een tijdperk van
neo-liberalisme, dat de over
heid zich overal terugtrekt,
mensen aan hun lot overlaat,
wat tot tweedeling en onvre
de leidt. En dat wordt gepro
jecteerd op de vluchteling.
Partijen als de Partij voor de
Vrijheid van Wilders koeste
ren die onvrede zonder op
lossingen te bieden.
Ineens zitten we in poli
tiek vaarwater. Zelf
stond je in Terneuzen bij
gemeenteraadsverkie
zingen op de PvdA-kan-
didatenlijst, ergens on
deraan, maar toch.
Ik ben humanist én so
ciaal-democraat in hart en
nieren. En ik ben er meer en
meer van overtuigd dat de so
ciaal-democratie nodig is,
dat er omgekeken wordt naar
mensen, als ze het om wat
voor reden dan ook moeilijk
hebben. Nu de PvdA zelf
hier nog van overtuigen
In 2006 haalde de PvdA in
Terneuzen nog tien raadsze-
tels, in 2010 acht en twee jaar
geleden nog maar vier. Als
het zo doorgaat, haalt de
PvdA in Terneuzen bij de
raadsverkiezingen in 2018
niet eens meer de kiesdrem
pel. Ik voel me daar verant
woordelijk voor.
En de oplossing is?
Ik put hoop uit de op
komst van mensen als Je
remy Corbyn bij Labour in
Groot-Brittannië en vooral
Bernie Sanders als presi
dentskandidaat bij de Demo
craten in de Verenigde Sta
ten. Ze laten een ander ge
luid horen dat aanslaat bij
jongeren. Dat kan in Neder
land ook. Van de SP ver
wacht ik wat dat betreft wei
nig, die partij is mij te natio
nalistisch, zo van 'geen lood
gieter uit Roemenië'. Voor
mij bestaan er geen grenzen,
letterlijk en figuurlijk.
zaterdag 13 augustus 2016
Voor mij bestaan
geen grenzen
Harmen van der Werf
1 december 1956
geboren in Rotter
dam
Woont in Westdor
pe
Getrouwd
Twee dochters van
21 en 26 jaar
Zelfverklaard ro
manticus zonder per
soneel, beeldhouwer
(even in ruste), huis
man.
