BUITEN
Gered door
tekeningen
ZEELAND 11
f/ifmmHl
1
Aloha Beach
Natuurgebied Oranjezon
Pompstation Natuur
gebied Oranjezon
Zonder omwegen,
weg.
met kleerscheuren vinden we
Overduin
Kon. Emmaweg
Oostkapelle
Camping
Oranjezon
Restaurant Uitspanning
Oranjezon
A Sara loopt te dromen tussen de bomen.
Als kind liep ik stampvoetend met ons gezin
door Oranjezon. Na de wandeling met mijn
moeder gisteren weet ik: in Oranjezon is
het één groot avontuur!
Noordzee
Durf jij een korte
broek aan?" vraagt
mijn moeder voor
we gaan. „De herten
in natuurgebied
Oranjezon verspreiden teken", ver
volgt ze. Hét teken dat ik pas in de
wereld die volgens haar stap voor
stap verandert. Waar men achter
de laptop de natuur buitensluit.
Stug hou ik de korte broek aan. Ik
had mijn hakken al opgeofferd.
Onze Walk through Memory La
ne begint bij Overduin in Buiten
Oranjezon. Onze oom Cor beheer
de het statige witte pand en woon
de in het bijgebouw op het buiten
verblijf. Tuurlijk kan mam de te
koop aangeboden courgettes op
het tafeltje niet links laten liggen.
Ze doet of ze ermee belt. Duitse
gasten in haar B&B thuis vragen
haar vaak of het onbeheerde geld
voor de groenten niet gestolen
wordt. De nabijgelegen Sterren
wacht bevindt zich op één van de
weinige open plekken in het dicht
begroeide bos. We vervolgen onze
weg via route Overduin. Dit pad
door het waterwingebied is vol
gens mijn moeder nog ongerepter
dan de routes in natuurgebied
Oranjezon zelf.
Vanaf 1892 tot 1995 werd er in
(Buiten) Oranjezon drinkwater ge
wonnen. Het water werd uit het
duin gepompt via waterwinput-
ten. In 1920 werd het eerste drai-
neerkanaal in gebruik genomen.
We onderbreken onze route bij
Restaurant Uitspanning Oranje
zon en genieten van de stralende
zon en maaltijd. „Weer of geen
weer, je vader en ik gingen er al
tijd op uit", verhaalt mijn moeder.
Het daagt me ineens dat het de
kou was die mijn wandelplezier
destijds liet stampvoeten. Mama
bevestigt dit als ze vertelt dat we
traditiegetrouw op Nieuwjaarsdag
langs het bevroren kanaal wandel
den en ons vervolgens blauwbek
kend bij Uitspanning Oranjezon
opwarmden.
Natuurfotografie is het onder
werp in de expositie- en informa
tieruimte Het Pompstation. Vanaf
de officiële toegangspoort tot
Oranjezon volgt verstilling. Ter
wijl we door de valleiduinen strui
nen, horen we alleen het tjilpen
van vogels en het ruisen van de bo
men en de zee. Voor ons staan
twee herten stokstijf als konijnen
die verschrikt in de koplampen
van een auto kijken.
De Wandeling
De paarden die normaliter wild
grazen in de duinen verstoppen
zich. Door het vliegtuig dat over
ons hoofd heen raast, raakt mama
weer aan de praat. „Zo wild als ik
kan zijn, zo rustig word ik van de
natuur." De natuur geeft haar
kracht.
Zij en mijn vader verloofden
zich met ringen, een wijntje en
biertje op het strand van Oranje
zon. Op 'hun' strand stranden wij
bij de stoer gestileerde strandtent
Aloha Beach. Hiervoor hoeven we
geen braamstruiken meer te trotse
ren zoals vroeger. Gezinnen trok
ken er met emmertjes op uit om
de wilde bramen te proeven. Dat
kan nog steeds!
Uitkijkend over het prachtige
strand en de zee mijmeren we ver
der. „Zonder je vader dwaal ik
door het bos." Waar hij het bos op
zijn duimpje kende, liep mijn moe
der fantaserend over de kunstige
bomen met hem op. Ze wandel
den vaak in Oranjezon tijdens
mijn vaders ziekteperiode. Mam
zegt: „Het was lastig voor hem om
de plekken waar hij zo happy was
achter zich te laten."
Na een lange dag is mama leeg.
Ze wil naar huis. Doordat we niet
bepaald binnen de gebaande pa
den zijn gebleven, zijn we lichte
lijk verdwaald. Dat wil zeggen: het
Pompstation is in zicht, maar het
pad erheen is verboden voor onbe
voegden. Een Duitse familie stuit
op hetzelfde hek en probeert een
andere route te vinden op de iP-
hone. Mama die zich kind aan
huis voelt in Oranjezon, neemt
het voortouw eh.prikkeldraad.
Zonder omwegen met verwaar
loosbare kleerscheuren vinden we
onze weg.
Om Oranjezon te betreden is
een toegangsbewijs nodig: een dag
kaart is te verkrijgen voor 1 euro
via de kaartautomaat bij het Pomp
station Oranjezon.
Uit de Zeeuwse klei
Na een zware storm vonden
Domburgers op 5 januari
1647 aan het strand zo'n 25
fraaie votiefaltaren uit steen, vol
gens de inscripties in het Latijn ge
wijd aan de tot dan toe onbeken
de godin Nehalennia. De altaren
werden in een hoek van de plaatse
lijke kerk gestapeld. Enthousiast
maakte men tekeningen van de al
taren om de rest van de Republiek
op de hoogte te stellen van de op
merkelijke vondst. Hier mogen we
blij om zijn, want in 1848 ging de
kerk van Domburg in vlammen
op. Een groot deel van de votiefal
taren ging daarbij verloren of raak
te beschadigd.
Nehalennia was niet zomaar
een lokale godin, opgenomen in
de Romeinse cultus. De godin zit
of staat onder een schelpvormig
baldakijn: het teken van een he-
melgodin. Soms staat zij als een
echte zeegodin met een voet op
een voorsteven van een schip.
Maar vaker zit zij met aan de ene
zijde een mand vol fruit, symbool
voor vruchtbaarheid en over
vloed. Aan de andere kant kijkt
een hond omhoog naar de godin.
De betekenis van de hond is niet
geheel duidelijk. Het kan wijzen
op trouw, al gaat het verhaal ook
dat op de Noordzee een groep hel
lehonden rondwaarde, in be
dwang gehouden door Nehalen
nia.
De vondst van de votiefaltaren
is een duidelijke aanwijzing voor
een tempel gewijd aan Nehalen
nia bij een belangrijke haven: Ro
meins Domburg. De inscripties ge
tuigen van handelaars over zee in
onder meer zout en vissaus. Ze be
loofden de godin bij vertrek een
geschenk voor een voorspoedige
reis. Bij een behouden terugkeer
losten zij hun gelofte in en plaats
ten als dank een votiefaltaar. Enke
le altaren zijn nog te zien in mu
sea. Van de andere hebben we ge
lukkig de tekeningen nog.
woensdag 10 augustus 2016
V T
Verdwalen en verhalen
Simone Bommeljé
Een wekelijkse wandeling
door Zeeland. Vandaag lo
pen we door natuurgebied
Oranjezon bij Oostkapelle.
Info: hetzeeuwselandschap.nl
Tweewekelijkse rubriek over
archeologische vondsten in
Zeeland door Stichting Cultu
reel Ergoed Zeeland (SCEZ).
Bernard Meijlink
Bernard Meijlink werkt bij de Wal-
cherse Archeologische Dienst
Nehalennia-altaren ontdekt op
het Domburgse strand. Teke
ning van A.C. Bonn uit 1805 naar
een schets van Hendrik van
Schuylenburgh, 1647.
FOTO ZEEUWS ARCHIEF
