Vierpassen scoren is Pokémon Go voor kerkgangers
ZEELAND 13
Dijken van Wijven pakt uit met vijftien kunstenaars
felixkade.nl
Dijken van Wijven'
houdtt elke twee jaar
een buitenkunstproject
met werk van
vrouwelijke
kunstenaars. Dit jaar
te vinden in de
Zwaakse Weel.
De Zwaakse Weel is
een door Natuurmo
numenten en boeren
beheerde combinatie
van kreken, dijken,
oude akkers, wandel, fiets- en rui
terpaden. Het gebied ligt vlakbij
Kwadendamme. De Zomerbus
stopt er dinsdag en donderdag. En
één van de haltes van de Stoom
trein Goes-Borsele is er niet ver
vandaan. Een groepje rustig her
kauwende koeien stoof uiteen
toen de trein luid toeterend voor
bij bonkte. Ik zag ze aan de over
kant van de B-weg waaraan het
'Vlinderbelevingspad' grenst.
Daar staan tussen het Harig Wil
genroosje, het Koninginnenkruid,
de Wilde Peen en de - zeldzame -
Wilde Marjolein de in vrolijke
kleuren geschilderde bijenkasten
van Martine Hennebel. Ik had
toen al een ruim uur gewandeld
en bijna alle kunst gezien. Tijde
lijk werk met als uitgangspunt 'Er
was eens.dat vooral ingaat op
de geschiedenis van het gebied.
Hoewel Tineke van de Water het
breder trekt en met V-vormig in
de grond gestoken versierde dode
boomstammen verwijst naar het
verdwijnen van vrede, vrijheid en
verdraagzaamheid. Veel ander
werk brengt me naar de tijd, on
voorstelbaar lang geleden, toen er
in onze contreien nog van geen
land sprake was en de zee vrij spel
had. Jeanette Ephraïem laat donke
re vormen met vreemde uitstul
pingen drijven in een plas bij het
Infopunt Zwaakse Weel. Zo, maar
dan veel kleiner, zouden de eerste
levensvormen er uit kunnen heb
ben gezien. Ook 'Vondst ZW-16'
van Dorothé Arts herinnert daar
aan. Zij toont in een soort stelling-
kast witte, ronde, aan elkaar ge
klonterde vormen met gaten erin.
Oervormen die contrasteren met
de vegetatie in de omgeving die
bezit heeft genomen van het
sinds de middeleeuwen ingepol
derde land. Een tijd waarin geen
twijfel was over het scheppings
verhaal. Visueel overtuigend zijn
ook de kleurige 'Zeesterren' die
Imke Beek in één van de kreken
laat drijven. Ze doen me niet al
leen denken aan de oude levens
vormen, maar ik associeer ze ook
met de weerspiegeling van het
nog niet door lichtvervuiling ge
teisterde firmament uit de oertijd.
Carla Kesteloo speelde mooi in op
de locatie, de met populieren ge
markeerde dijk, door op dun doek
geprinte en bewerkte foto's van
de plek. Blijkbaar deed ze dat zo
mooi dat dieven met de werken
aan de haal gingen. Ze schetste
met de werken de toekomst van
de Zwaakse Weel. Een mooie
vondst is de Thalys die zij voorbij
laat flitsen op de plek waar nu de
stoomtrein passeert.
Deze zomer kunt u er nog genie
ten van het geslaagde samenspel
van kunst en natuur. Alleen niet
van die verdwenen werken van
Carla Kesteloo...
Het is een soort Pokémon Go
voor kerkgangers en inmid
dels bijna tien jaar oud. Mid
den-Frankrijk schijnt een goede
vindplek te zijn. Maar evengoed kan
de tocht leiden naar Vietnam of Oe
kraïne. De spelers in deze competitie
zijn veelal 50 plus, reislustig en gaan
ter kerke in Middelburg. Met name
in de buurt van gotische kerken zie
je ze aandachtig omhoog kijken. Ze
zoeken en fotograferen vierpassen.
Een vierpas is een ornament dat
met name terug te vinden is in ker
ken die gebouwd zijn in de laatmid
deleeuwse bouwstijl (circa 1200 -
1500). De spitsramen in deze goti
sche kerken zorgden destijds voor
een bouwkundige moeilijkheid. De
ramen werden steeds groter en de
kerken lichter. Dat was nog eens re-
Monniken
werk
José Baars schrijft
wekelijks over reli
gie en kerken in
Zeeland. Kijk voor
haar blog op
pzc.nl/monniken
werk
volutionair. Maar het glas dat ge
bruikt kon worden was beperkt van
grootte. Door in de spits van het
raam een kenmerkende vlakverde
ling te maken, werd een versiering
aangebracht die van glas kon worden
voorzien. De Koorkerk in Middel
burg heeft bijvoorbeeld drie- en vier
passen in de hoge ramen. De geloofs
gemeenschap die hier ter kerke gaat
noemde het kerkblad de Vierpas.
Over de keuze voor deze naam werd
geschreven: 'De naam verwijst naar
de middeleeuwse charme van ons ge
bouw. In de spitsbogen van de ra
men vind je dit ornament regelmatig
terug. Tegelijkertijd kun je er iets in
lezen van 'vieren', dus van gemeente
zijn, kerkdiensten houden. En het
woordje 'pas' kun je associëren met
toegankelijkheid (denk aan het
woord paspoort). Het getal vier doet
ook denken aan de vier windrichtin
gen: De Koorkerkgemeenschap wil
een open gemeenschap zijn, waar
mensen van alle mogelijke kanten
binnen kunnen komen en welkom
zijn. 'Oost, west, thuis best', of'een
eigen huis, een plek onder de zon',
of - vult u maar in.Omgekeerd kan
er ook sprake zijn van uitstraling
naar alle kanten - dat zou je onze
missie kunnen noemen, zonder er
meteen een stralenkrans of een aure
ool van te maken.'
Alsof op de 'markt van geloven'
een marketeer argumenten geeft.
Hoe dan ook, het kerkblad verscheen
in mei 2016 voor de honderdste keer.
Ieder nummer opent met een foto
van en verhaaltje over een vierpas.
Die kan dichtbij gevonden zijn, zoals
bij de Catharinakerk in Zoutelande,
maar ook ver weg in Ho Chi Minh-
stad (Saigon). Wat begon als een lief
hebberij van een eenling, Wim Wat-
tel, groeit in de loop van de tijd uit
tot een aardigheid voor velen. In sep
tember 2013 is er zelfs een fotoboekje
uitgebracht: Vierpas wereldwijd. In
dat boekje staat over het zoekconcept
te lezen: 'Steeds meer oplettende le
zers hebben inmiddels het zoekcon
cept 'Vierpas' standby staan. Volgens
hun verhalen is het een leuke uitda
ging om met zo'n insteek meer ge
richt naar oude gebouwen te kijken.'
Het spelelement van vierpassen
scoren, aandachtig kijken en schie
ten maar - het lijkt ergens op het
spelletje waardoor jongeren deze zo
mer achter hun spelconsole vandaan
komen en naar buiten gaan. En, zou
dat ook kunnen binden?
Ruiterplaatmakelaardij
zaterdag 30 juli 2016
Mooi samenspel kunst
en natuur
Nico Out
'Langs de stijglijn en de daalgrens van de dag' van Martine Hennebel is Iris van 't Bosch nam haar persoonlijke herinneringen als
een metafoor voor de cyclus van het leven. uitgangspunt voor het markeren van een plek
Dijken van Wijven: Tot en met 11
september. Zwaakse Weel. Start
route bij Infopunt Natuurmonumen
ten, Zwaaksedijk 5 Kwadendam
me.
Dagelijks 9.00 - 20.00 uur.
José Baars
Leestips: Foto's bij deze column
en een overzicht van de kerkdien
sten voor komende zondag staan op
www.pzc.nl/monnikenwerk
Het goede leven begint aan de Felixkade. Luxe villa's
in Kamperland aan de rand van het Veerse Meer.
Elegant en toch robuust, luxe en zeer energiezuinig.
T 0113 372474
E info@ruiterplaatmakelaardij.nl
ZEELANDELIJK WONEN
