IAML
P
T oerist neemt
prijs voor lief
VU test
thuis op
GenX in
huisstof
'Valairbag' voor ouderen moet
gebroken heup voorkomen
NIEUWS 7
PAULINE BIJSTER
AMSTERDAM De Amster
damse horeca duur? Dat is zo
iets als vragen of water nat is.
De meeste terrasbezoekers op
het Rembrandtplein zetten
zich er donderdagmiddag
maar gewoon over heen, zo
blijkt.
Zoals Karin Leenhouts (49)
uit Middelburg, die rond
lunchtijd aan een wijntje zit
samen met zonen Victor (20)
en Casper Blokpoel (27). Ook
(groot)moeder Joke is mee.
„In het centrum van Middel
burg betaal ik zo'n 3,50 voor
een glas wijn, schat ik", zegt
Leenhouts. In hartje Amster
dam beginnen de prijzen daar
pas. De meeste glazen op de
kaart doen al gauw 4 tot 5 eu
ro. „Toch wel een stukje duur
der dan thuis."
Ze maken zich er niet druk
om. „We zijn hier deze week
op vakantie en genieten van
de musea en onze vrije tijd.
Dat het meer kost is ons uiter
aard opgevallen, maar het is
geen reden om hier niet te zit
ten."
Toeristen Ulf en Mandy Din-
gelstaedt - hij een Heineken,
zij een witte wijn - doen dat
een terras verder ook niet, ze
vinden Amsterdam echter
wél reteduur. „Maar wij ko
men wel uit Potsdam, het
voormalige Oost-Duitsland."
Thuis kost een biertje 4 euro.
„Maar dat is Duitsland, daar
krijg je een halve liter voor."
Ook zijnHeini' vindt hij ver
geleken bij zijn normale Rade
berger thuis slechts 'Oké'. Hij
lacht en wijst om zich heen:
„Maar ach, kijk, deze geweldi
ge omgeving vergoedt de ho
ge prijs!"
Een gemiddeld rondje in
Amsterdam kost 23,60 euro.
Maar op bepaalde hotspots
kan het zelfs nog fors duurder
uitpakken.
Duur of goedkoop zijn ech
ter relatieve begrippen, blijkt
op het Rembrandtplein, waar
vooral veel buitenlandse va
kantiegangers blijken te zit
ten.
De vier Israëlische vrien
den vinden hun biertjes juist
spotgoedkoop. „In Tel Aviv be
taal ik 37 shekel, dat is bijna 9
euro", zegt de 27-jarige Omer.
Ook vergeleken met andere
Europese hoofdsteden vindt
hij Amsterdam goed te doen.
„De prijzen zijn prima hier.
En de wiet ook."
Column
@!!!XXÜ! Mensen zeggen
'dat de wereld in oorlog
is' en dat het nu wel 'erg
eng wordt allemaal'.
Toen ik woensdag schreef dat
ik liever mijn kop in het zand
stak, ontplofte mijn twitterfeed.
Mensen zijn bang, maar ik vertik
het om daaraan mee te doen. De
wereld staat niet in brand, zeker
niet hier in Europa. Nog steeds is
de kans om te overlijden aan een
televisietoestel dat per ongeluk
uit een raam op je hoofd valt,
groter dan omkomen bij een ter
roristische aanslag.
Het aantal terreurslachtoffers
in Europa was dertig jaar gele
den ongeveer even groot als nu.
En terrorisme-experts vertellen
ons dat IS helemaal niet zo'n
goed geoliede bende is, en diens
macht niet schrikbarend groot.
De aanslagplegers zijn soms niet
eens officieel erbij aangesloten.
En precies daarom zouden we
er niet te veel aandacht aan
moeten besteden. De aanslagen
die in Europa en de VS zijn ge
pleegd afgelopen maanden, wer
den uitgevoerd door gestoorde,
wanhopige eenlingen. Treurige
zielen die dood willen maar
eerst nog één - in hun ogen -
'grootse' actie willen plegen.
Door deze daden in kranten en
op de radio op te blazen als 'ter
roristische aanslagen op onze be
schaving' en 'de wereld in oor
log', geven media hen precies
wat ze willen: grootsheid.
Frankrijk heeft dit nu gedeelte
lijk ingezien: een aantal Franse
nieuwszenders wil geen gezich
ten of namen van daders meer
publiceren om hen de martelaars-
roem niet te gunnen.
En ja, deze daden zijn aansteke
lijk voor andere gestoorde, zie
ke eenlingen. Ze worden gekopi
eerd: zoals de mass shootings op
Amerikaanse scholen werden ge
kopieerd.
En zoals er in 1774 na publica
tie van Goethe's boek Het lijden
van de jonge Werther een zelf
moordgolf door heel Europa
spoelde. Nog een reden dus om
aan de gestoorde daden niét te
uitgebreid aandacht te schenken.
Negeren zal niet de oplossing
zijn, maar wel een begin daar
van. Wat zou er gebeuren, als na
de volgende aanslag niet alle Eu
ropese voorpagina's rood kleur
den, maar het slechts klein ge
meld zou worden op pagina 61
Natuurlijk, ik gun naaste be
trokkenen alle liefde, troost en
steun van de wereld. Maar ik
gun IS niet dat we nu met zijn
allen in angst en oorlog verder le
ven.
De wereld staat
niet in brand, zeker
niet hier in Europa
GenX, dat sinds 2012 bij fabriek
Chemours in Dordrecht de stof
C8 vervangt bij de productie van
Teflon, is volgens hoogleraar in de
toxicologie Jacob de Boer mogelijk
net zo schadelijk als C8. Maar Che
mours betwist dat.
Professor De Boer en collega-on
derzoeker Marijke de Cock willen
bij vijf Dordtenaren in hun wo
ning monsters nemen van huis
stof. „Het is een verkennend on
derzoek", aldus De Cock. „Omdat
er nog niet veel bekend is over de
mate waarin deze stof door Che
mours wordt uitgestoten en dus
de mate waarin bewoners uit de
omgeving van de fabriek worden
blootgesteld aan GenX, willen wij
graag in huis wat huisstof komen
verzamelen. Dit gebeurt met een
speciaal filter in een stofzuiger.
Daarna gaan we het meten."
De wetenschappers beslissen
daarna of ze bij meer Dordtenaren
huisstof willen verzamelen. Dan
moet ook blijken of mensen dicht
bij de fabriek mogelijk meer
GenX in huis hebben dwarrelen
dan elders, aldus De Cock. „Een
vervolgstap kan zijn dat we ook
gaan kijken of we GenX in het
bloed van de mensen kunnen me
ten. Technisch is dat mogelijk."
Zo'n onderzoek moet volgens
de wetenschapper wel goed voor
bereid worden en ter goedkeuring
worden voorgelegd aan de me
disch ethische toetsingscommis
sie. De proef met huisstof is vol
gens haar een eerste stap.
„Het is eigenlijk als grap ont
staan", legt Filippo van Hellen-
berg Hubar van Wolk Company
uit. Een van de oprichters van het
bedrijf gaf zijn moeder bij wijze
van sinterklaassurprise een op
blaasbare zwemband cadeau. Ze
was al een aantal keer gevallen en
die zwemband moest haar val de
volgende keer breken.
Al gauw werd het idee van val-
bescherming serieuzer. „Een val
heeft vaak grote gevolgen", legt
Van Hellenberg Hubar uit. „Een
op de vier ouderen die een heup
breekt, overlijdt aan de gevolgen.
Ook zijn er mensen die na een val
niet meer naar buiten durven."
Dat ouderen onzekerder zijn
met lopen, merkt Heike Vallery,
Een op de vier
ouderen die een
heup breekt, overlijdt
hoofddocent Biomechanical Engi
neering aan de TU Delft, ook op.
Ze werkt samen met Wolk Com
pany aan de airbag. „Veel oudere
mensen zijn bang om te vallen en
lopen daardoor minder. Dan kom
je al snel in een vicieuze cirkel."
De valairbag moet dat tegengaan.
Het is een soort riem die onder
kleding gedragen kan worden en
bijna niet opvalt.
Hoewel de vergelijking met de
airbag uit de auto snel gemaakt is,
werkt de valairbag anders. „De air
bag uit de auto heeft de tijd om
op te blazen zodra je iets raakt.
Maar dat is bij een val op de grond
te laat", zegt Van Hellenberg Hu
bar. Met behulp van de TU Delft
is daar wat op bedacht. „Er zitten
sensoren in die de val een paar
tienden seconden voordat je de
grond raakt detecteren." Dan
schieten de kussens er dus al uit
en vangen de klap op. Ook zit er
een alarmfunctie in, die een mel
ding verstuurd als de gebruiker op
de grond ligt. Dat de riem 'afgaat'
op andere momenten, is vrijwel
helemaal uit te sluiten.
vrijdag 29 juli 2016
@paulinebijster
Struisvoae
De Vrije Universiteit van Amster
dam gaat onderzoeken of GenX
voorkomt in het huisstof bij
Dordtenaren thuis.
Ingrid de Groot
Dordrecht
Ouderen die ten val komen, hoe
ven in de toekomst minder bang
te zijn voor een gebroken heup.
De 'valairbag' van de TU Delft en
het jonge bedrijf Wolk Company
garandeert een zachte landing.
Laura Kroet
Delft
Filippo van Hellenberg Hubar,
Wolk Company
