Zeeuws meisje
ZEELAND 13
Kunst met een verhaal in Galerie Hofstede Lijn 3
U
Anthonia van Rappard kiest voor haar
binnententoonstelling in Galerie Hofstede Lijn 3
werk dat illustratief is en soms figuratief.
Ze betitelt het als Kunst met een verhaal'.
Tientallen schilderijen,
groot en klein, en
evenzoveel kleine beel
den en objecten van
brons, klei en glas
staan in de grote ruimte van Gale
rie Hofstede Lijn 3. In de royale
tuin kregen ruim honderd grotere
beelden een plek.
'Kunst met een verhaal' noem
de Galeriehoudster Anthonia van
Rappard de binnententoonstel
ling. Daarmee kiest zij voor werk
dat figuratief is en soms illustra
tief. Dat geldt bijvoorbeeld voor
de sprookjesachtige scènes die Isa-
belle Planté schildert. Mannen en
vrouwen in kleurige kleding, die
een kaartspel spelen of meelopen
in een vrolijke optocht. Het ver
haal kun je zelf maken als je je fan
tasie gebruikt. Soms krijg je een
hint. Neeltje Meerman voorziet
haar close ups van de waterkant,
waarin je een kikker of een sala
mander tegenkomt, van een of
twee regels die de 'personages'
een rol toebedelen. Ook Rob van
Klaveren reikt je een korte toelich
ting aan bij zijn grote drieluik 'De
tijd verdrijven'. Daarin zet hij heb
zucht en crisis naast bevrijding en
troost. Met als slot vier danseres
sen op een Mens-erger-je-niet
bord. Voor mij een te makkelijk
'einde' en dus voer voor discussie.
Met de keuze voor verhalende
kunst sluit Van Rappard aan bij
een eeuwenoude traditie. Tot aan
de geboorte van de moderne
kunst draaide het immers vooral
om vertellen. Waarbij de inhoud
werd ontleend aan wat het pu
bliek kende. Zo niet dan werd er
toegelicht. Vandaag de dag heb
ben veel kunstenaars principiële
bezwaren tegen zo'n aanpak. Het
werk moet voor toch voor zich
spreken? Tegelijkertijd zijn er in
begeleidende catalogi vaak com
plexe en soms eerder versluieren
de dan verhelderende teksten te le
zen. Met goedkeuring van de kun
stenaar. Ik ben niet gek op welk
dogma dan ook. Ik verbreed en
verdiep graag mijn kijk op de we
reld en op kunst, maar kan ook ge
nieten van herkenning en verha
len. Het enige wat ik eis is dat een
kunstenaar zijn pretenties waar
maakt. Dus wie fijn schildert,
moet zijn penseelvoering beheer
sen. Net als zijn vormkwaliteit.
Dat lukt niet elke exposant. Maar
twee van hen zijn er indrukwek
kend goed in. Zdenek Janda toont
twee surreële taferelen die ongelo-
Veel kunstenaars zijn
tegenwoordig van
mening dat het werk
voor zich moet
spreken
felijk knap en subtiel zijn uitge
voerd en bovendien ook nog eens
geraffineerd van voorstelling en
compositie. En Anja Jager schil
dert prachtige portretten van Sa
rah, een klein meisje dat de we
reld ontdekt. De Jager gaat net als
Janda voorbij het oppervlak en
opent de binnenwereld daaron
der. Beide kunstenaars steken ook
door hun meerduidigheid en ge
laagdheid de rest naar de kroon.
De buitenbeelden zijn zeer geva
rieerd van vorm en materiaal.
Mens en dier komen vaak terug
en ook hier zie ik verhalen. De ge
middelde kwaliteit is prima. Voor
een mooie zomermiddag kun je
in Geersdijk prima terecht.
Het was in het voorbijgaan, in
de gang bij het ADRZ in Vlis-
singen. De automatische deu
ren zwiepten open om zweterige
mensen op weg naar hun dokter vrij
baan te geven. Haar lichaam was vol
ledig bedekt en haar hoofd gesluierd
terwijl ik zonnig gejurkt liep te slip
peren. Op haar borst bungelde een
zilveren Zeeuwse knop. Zij zag dat
ik ernaar keek, haar ogen sprankel
den toen we elkaar passeerden. Ach
ter ons klapten de deuren dicht. Het
beeld bleef me bij.
Thuis vertelde ik erover, mijn zoon
vierde zijn verjaardag. Onder mijn
gehoor bevonden zich twee mannen
van middelbare leeftijd, die sinds
hun studietijd bevriend zijn. Zij ble
ken een nieuwsgierigheid te delen
naar de vrouw onder de sluier, boer-
Monniken
werk
José Baars schrijft
wekelijks over reli
gie en kerken in
Zeeland. Kijk voor
haar blog op
pzc.nl/monniken
werk
ka of welke variant van islamitische
kleding dan ook. Verbaasd over hun
biecht bulderde hun in wijn gedrenk
te lach door de achtertuinen. „Je
kijkt naar een leuk gezicht en dan
schijnt er prachtig haar onder de
sluier te zitten. Dat wil je dan toch
graag zien?" De mannen willen ge
heimen van deze vrouwen wel letter
lijk ontdekken. „De hoofddoek is an
ders bedoeld om vrouwen te bescher
men tegen jullie oplaaiende begeer
te", opper ik nog. In de praktijk
werkt het anders, blijkbaar. Nooit
eerder spraken mannen in mijn tuin
zo poëtisch over een veronderstelde
bos haar die zij nooit zagen of zullen
zien. Maar het gesprek werd ondanks
de zwoele avond snel serieuzer. Dat
heb je met jongens die eigenlijk toch
hartstikke gereformeerd zijn. Al rap
ging het over leidinggeven aan vrou
wen die in het werk hun islamiti
sche identiteit niet onder stoelen of
banken steken. Beide hebben erva
ring met professionele vrouwen, die
hun werk goed doen. Maar hoe gelijk
of anders de thuissituatie is dan bij
de meer bekende 'christelijke gezin
netjes', daar komen ze maar mondjes
maat achter. Af en toe, wanneer er
door collega's een kraambezoekje
wordt afgelegd of wanneer op het
werk blijkt dat er thuis relatieproble
men zijn is er een klein inkijkje. Dan
blijkt dat er wel degelijk religieus cul
turele verschillen zijn, waardoor bij
voorbeeld doorwerken na de beval
ling ineens niet vanzelfsprekend is.
Net zo min als een scheiding, waar
voor de Nederlandse wet ieder gelij
ke mogelijkheden biedt. De mannen
concluderen dat het voor islamiti
sche vrouwen best ingewikkeld zal
zijn om hun religieuze overtuigin
gen en werk in een neutrale omge
ving te combineren. Ik denk aan de
vrouw die door de klapdeuren
kwam zwieren.
Ervoor uitkomen waar je bij wilt
horen, je leefomgeving omarmen, je
verbinden met een eigenzinnig en
mooi stukje Nederland. Misschien
draag ik zelf daarom wel af en toe
een Zeeuws knopje en heb ik er een
sticker van op mijn autootje geplakt.
„Ha Zeeuws meisje", roept één van
mijn collega's steevast wanneer hij
mij op school in Barneveld bij de kof-
fieautomaat treft. Ik voel me gekend
al ben ik niet Zeeuws van geboorte.
Zou de Zeeuwse knop bij de gesluier
de vrouw nou ook deze reactie uit
lokken?
zaterdag 23 juli 2016
Verhalende kunst sluit aan bij
eeuwenoude traditie van vertellen
Wijze mannen is een werk van Carla Wiersman.
Nico Out
Geersdijk
Sarah met zee-egel van Anja Jager.
Kunst met een verhaal: T/m
14/8. Hofstede Galerie Lijn 3. Pro-
vincialeweg 1. Geersdijk. Do. t/m
zo. 11.00 -17.00 uur.
José Baars
Leestips bij deze column en een
overzicht van de kerkdiensten voor
zondag staan op
www.pzc.nl/monnikenwerk
