Tommy
13
Draagbalk stond niet op bouwtekeningen
Hoe kon het Bossche Pearle-filiaal op 27 februari in
elkaar storten? De gemeente denkt het antwoord te
hebben: bouwvakkers sloopten een wandje te veel.
Dat de draagbalk
het nog vijf
kwartier hield:
dat was het geluk
van de
bouwvakkers
Onlangs werden de Kamer
leden Kuzu en Öztürk
door Kamervoorzitter
Arib berispt vanwege de schunni
ge filmpjes die ze op het web
plaatsten. Daarin werden Turks-
Nederlandse Kamerleden ver
toond die zogenaamde anti-Türk-
se voorstellen steunden, zoals
het erkennen van de Armeense
genocide. Zo werden ze volgens
DENK als leugenaars en landver
raders ontmaskerd, en wist de
Turkse gemeenschap in Neder
land op wie ze wel moest stem
men (de mannen van DENK) en
op wie niet (de rest). Volgens
Arib respecteert zelfs Wilders de
Kamer, in tegenstelling tot Kuzu
en Öztürk.
Na de couppoging in Turkije
werd duidelijk dat naming and
shaming een populair tijdverdrijf
is in de Turks-Nederlandse ge
meenschap. Op het web circule
ren zwarte lijsten met vermeen
de aanhangers van de Turkse
moslimgeleerde Fethullah
Gülen, sommigen worden door
Erdoganaanhangers met de dood
bedreigd. We herinneren ons
het Turkse consulaat dat Turkse
Nederlanders opriep om mensen
aan te geven die Erdogan beledig
den.
Allemaal dagelijkse kost onder
regimes als die van Loekasjenko
of Mugabe, maar in Nederland
ongebruikelijk. We hebben te
maken met aanhangers van een
dictatuur, die gebruikmaken van
dictatoriale methoden. In de
meeste gevallen hebben ze een
Nederlands paspoort.
Het tirannieke bewind in An
kara vergiftigt hier het klimaat
diepgaand. De Diyanetmoskeeën
spelen een sleutelrol; zij ressorte
ren onder het Türkse 'presidium
voor Godsdienstzaken' en ver-
Het bewind
in Ankara
vergiftigt
hier het
klimaat
diepgaand
spreiden hun giftige boodschap
vanachter de kansel onder de ge
lovigen. Omdat het bestuur van
die moskeeën de Gülenbewe-
ging in navolging van Ankara als
'terreurorganisatie' beschouwt,
weigerde het de uitnodiging van
de Rotterdamse burgemeester
Aboutaleb tot een gesprek.
Hoe verder Turkije wegdrijft
van Europa, hoe fanatieker en
gewelddadiger de aanhang van
Erdogan hier wordt, aangevuurd
door imams in dienst van de dic
tatuur.
Zodra de geestelijkheid zich
achter de heerser schaart, is de
machtsovername compleet. De
machthebber heeft de goedkeu
ring van God, kritiek op hem is
kritiek op de hemel. In Rusland
noemde de patriarch van de Rus-
sisch-orthodoxe kerk Poetin een
'geschenk van God', en herstelde
zo de band tussen de Almachti
ge en het Kremlin. In 1929, toen
het rooms-katholicisme door het
fascistische bewind werd uitge
roepen tot staatsgodsdienst,
werd Mussolini door paus Pius
XI dankbaar 'de man van de
Voorzienigheid' genoemd.
Waar de kerk een bron van ver
zet kan zijn, geïnspireerd door
een bevrijdingstheologie zoals in
Midden- en Zuid-Amerika tij
dens de militaire dictaturen, is
zij zoveel vaker een dienstbare
marionet in handen van ont
spoorde machtsfanatici. De reli
gieuze strategie, schrijft de filo
soof Emil Cioran, is altijd geraffi
neerder en valser dan de politie
ke. Je kunt ermee de geest van
mensen binnendringen en je
meester maken van hun gehei
men. „Op die manier zul je be
keerlingen krijgen die geheel on
derworpen zijn aan jouw lot of
jouw grillen, gelovigen die je
naar goedkeuring kunt verlossen
of mishandelen."
Christenen, moslims, de volge
lingen van Lou de Palingboer,
het deuntje is hetzelfde. Gelovi
gen verslaafd aan de slavernij, be
reid om ervoor te sterven. Of, zo
als in Rotterdam, vermeende te
genstanders te mishandelen,
hun verenigingshuizen met
poep te besmeuren en hun rui
ten in te gooien. „Zoals het volk
nu is", concludeert Cioran su
bliem, „is het een uitnodiging
tot despotisme." In Ankara
wordt die uitnodiging
dankbaar aanvaard.
p zaterdag
avond 27 fe
bruari draaien
tien bouwvak
kers de deur
op slot bij het
Pearlefiliaal
aan de Markt in Den Bosch. Een
paar uur lang zijn ze in de winkel
van de opticienketen aan het werk
geweest. Interne verbouwing. Rou
tineklusje.
Amper vijf kwartier later stort
het eeuwenoude winkelpand in el
kaar. Gezien tijdstip (een stap
avond) en locatie (hartje stad)
mag het een wonder heten dat er
niemand wordt geraakt. De bin
nenstad van Den Bosch is geha
vend, maar het belangrijkste is dat
er geen persoonlijke ongelukken
zijn gebeurd, constateerde ook
burgemeester Rombouts de dag er
na..
Bijna vijf maanden later presen
teert wethouder Eric Logister de
resultaten van een onafhankelijk
onderzoek. Dat is uitgevoerd door
Ben Notenboom van bureau
BouwQ. Conclusie: de instorting
is te wijten aan het feit dat de
bouwvakkers in de kelder van het
pand een scheidingswand hebben
weggehaald. Dat kon geen kwaad,
dachten ze. Wat ze niet wisten is
dat die wand een stalen draagbalk
stutte die in 1992 bij een eerdere
verbouwing was aangebracht. Het
is de vraag of ze dat kónden we
ten, want de draagbalk ging schuil
achter het systeemplafond en
stond niet op bouwtekeningen.
De onderzoekers vonden de balk
terug in de enorme berg puin die
overbleef na de instorting van het
pand.
Vergunning
Voor de verbouwing van het Pear
lefiliaal was geen vergunning no
dig, want het zou gaan om een re
latief eenvoudige herinrichting.
Dat was anders in 1992, toen Pear-
le - de opvolger van Brilmij - de
kelder van het pand aan de Markt
zestig centimeter wilde verdie
pen. De gemeente verleende op 5
augustus 1992 vergunning.
Bouwbedrijf Van de Fliert uit
Barneveld ging aan de slag. Exact
hetzelfde bedrijf dat 24 jaar later
de winkel van Pearle opnieuw on
der handen zou nemen. De bouw
vakkers haalden in 1992 enkele
niet dragende kelderwandjes weg.
„Omdat er geen tekeningen en
berekeningen van deze construc
tie zijn, is er naar alle waarschijn
lijk tijdens de sloop van deze
wandjes besloten om deze stalen
balk te plaatsen", schrijft onder
zoeker Notenboom nu. „De con
structie is labiel en erg gevoelig
voor tril- of stootbelasting", oor-
deelt hij in het rapport. „Het was
bijna wachten op een ongeluk",
zo voegde hij daar gisteren op de
persconferentie aan toe.
Volgens Notenboom verzuimde
de aannemer om de gemeente te
melden dat er bij de verbouwing
van 1992 een stalen balk in de kel
der was geplaatst. „Het is gissen,
maar waarschijnlijk omdat ze het
snel hebben willen doen. Ze heb
ben de binnenbocht genomen", al
dus Notenboom. De gemeente
merkte de verandering ook niet
op na afloop van de verbouwing.
Kaartenhuis
De scheidingswand die de bouw
vakkers weghaalden, was - onbe
doeld, zegt Notenboom- de sta
len balk gaan stutten. Toen die
werd weggehaald, nam de druk
op de balk zo sterk toe dat de boel
aan het schuiven ging en het hele
pand als een kaartenhuis in elkaar
zakte. Dat de balk het nog vijf
kwartier hield: dat was het geluk
van de bouwvakkers.
Voor de eigenaar van het monu
mentale pand, Doortje Hoedema-
kers, was de instorting 'een klap
in het gezicht', zei wethouder Lo
gister gisteren. Volgens gegevens
van het kadaster kocht ze het
pand in 2003, voor bijna 8 ton.
Nog in oktober 2015 werd het be
wuste pand geïnspecteerd door
Monumentenwacht Brabant. Op
verzoek van mevrouw Hoedema-
kers. De conclusie: het pand ver
keert in een goede staat. Noten
boom: „Het zag er ook fantastisch
uit, dat hebben we zelf ook gezien
op recente foto's van de winkel.
Maar ja, de slechte constructie
was niet zichtbaar."
vrijdag 22 juli 2016
Godsdiens
Toch het verkeerde
wandje gesloopt
Mare Brink
René van der Lee
Den Bosch
Het ingestorte pand aan de Markt in Den Bosch trok direct veel bekijks. Bij een verbouwing werd een
muur gesloopt die een draagbalk bleek te stutten. Die balk begaf het. foto marc bolsius
