ZEELAND GEBOEKT
K
We kunnen onze genen positief beïnvloeden
BS
Als de taal
hindert
ZEELAND 9
Floortje Zwigtman ziet maar weinig kinderen buiten spelen. Met haar
'Wildste boek voor buiten' wijst ze de weg naar avontuur in tuin en natuur.
Optimale
kansen voor
ieder kind
Het boek moet er zo goed
uitzien, dat kinderen gaan
zeuren als ze het in de
winkel zien. Floortje
Zwigtman bladert. Helemaal gelukt,
straalt ze uit als ze het terug op tafel
legt. Ze zegt: „Kinderen houden van
druk. Een boek mag knallen."
Het wildste boek voor buiten ver
schijnt pal voor de vakantie. Dat is
geen toeval. Vorig jaar verscheen er
bij uitgeverij Luitingh-Sijthoff een
heus vakantieboek, zo eentje als ze
zich van haar eigen jeugd herinner
de. 'Dat wil ik ook', was haar reactie.
Het werd een 'doeboek' met allerlei
activiteiten voor kinderen die je in
de tuin en de natuur kunt doen.
Floortje Zwigtman (1974) - gebo
ren in Terneuzen, woonachtig in
Middelburg - is een gevierd jeugd
boekenschrijfster. Ze debuteerde in
2001 met Spelregels - Het verhaal van
een middeleeuws huwelijk. Een jaar la
ter won ze een Gouden Uil en een
Zilveren Zoen voor Wolfsroedel, in
2005 gevolgd door opnieuw een Gou
den uil en deze keer een Gouden
Zoen voor Schijnbewegingen. Haar ro
man Spiegeljongen - deel drie van de
trilogie 'Een groene bloem' - was in
2010 goed voor de Zeeuwse Boeken
prijs. In 2014 kreeg ze lovende kritie
ken op Vlam, het eerste deel van de
trilogie 'Vonk' waarvan nog twee de
len moeten verschijnen.
Ze vertelt: „Als kind groeide ik op
in het centrum van Terneuzen. Elke
vakantie ging ik naar opa en oma op
hun boerderij bij Renesse, met paar
den, een complete kinderboerderij
en fietsenverhuur. Ik was de hele va
kantie buiten bezig."
Dat is nu precies wat ze de kinde
ren van nu weinig meer ziet doen.
Volle agenda's met voetbal, hockey
en andere bezigheden voorkomen
dat ze zomaar vrij in hun eigen
buurt gaan spelen. Als ze wel tijd
hebben, slorpt de computer alle tijd
op. Het is niet toevallig dat afgelopen
week in het nieuws was dat kinde
ren te veel zitten. De schrijfster:
„Hutten bouwen, het vrije buitenspe
len, dat zie je niet meer. Ik heb zelf
een zittend beroep, ik weet uit erva
ring dat het enorm veel uitmaakt als
je regelmatig buiten bent. Sinds drie
jaar heb ik een volkstuin. De vogels,
de wind, die enorme stoot zuurstof
die je binnen krijgt, heerlijk."
In het nieuwe boek worden veel
tuinactiviteiten en -spelletjes aange
boden. „Opeten wat je zelf hebt ge
kweekt, dat is een hele leuke erva
ring. Een oergevoel. Tuinieren is ook
leerzaam en opvoedend. Je kunt wel
denken: ik wil nu een grote, rode to
maat. Maar er is tijd nodig voor het
zover is. En er kan zomaar een ziekte
komen aanwaaien. Dat is een prettig
gevoel, dat er iets kan mislukken."
Het wildste
boek voor
buiten
'Eet oer!', heet het eerste hoofd
stuk. Met tips waar je vlierbessen en
bramen, maar ook brandnetels en
mispels kunt vinden, en hoe je ze
kunt eten. We leren monstermaskers
en vogelnesten maken. Speciaal voor
de meiden is er een hoofdstuk 'zelf
cosmetica maken' van avocado en la
vendel. Na het dierenmysteriespel
volgt de minimoestuin met ingre
diënten voor een smakelijke pizza.
Verder springen dan een vlo valt niet
mee, jezelf onzichtbaar maken ook
niet. En nog veel en veel meer. Zelfs
een simpele stok betekent voor Floor
tje Zwigtman avontuur. Ze heeft er
twee in haar woonkamer staan. „Ga
je wandelen met zo'n stok, dan ben
je echt op weg. Gebruik je fantasie,
sta stil, luister, zie de dieren. Dan zit
je meteen in een avontuur."
I en Daeter in Middelburg
kis schrijver. Hij publiceer-
"de boeken over muziek,
over bekende persoonlijkheden
als Pieter van Vollenhoven. De ge
boren Rotterdammer (1940) is in
het onderwijs werkzaam ge
weest. Hij heeft zich verdiept in
de wereld van hoogbegaafde kin
deren. Over zijn bevindingen
heeft hij artikelen en boeken ge
publiceerd.
Nu meldt hij zich met een uit
gave over 'epigenetica' en hoe epi-
genetische opvattingen van bete
kenis kunnen zijn voor opvoe
ding, onderwijs en hulpverle
ning. De titel van het boek: Opti
male kansen voor ieder kind (248
media uitgeverij, 29,95 euro).
De epigenetica is een nieuwe
richting binnen de genetica. In
de epigenetica wordt ervan uitge
gaan dat de werking van genen
beïnvloed kan worden. Daeter
schrijft: „Wij hoeven niet afhan
kelijk te zijn van onze genen. We
kunnen ons leven en dat van on
ze kinderen voor een groot ge
deelte zelf sturen door de wer
king van genen positief te beïn
vloeden."
De schrijver wijst op het be
staan van 'Plusklassen' en aparte
scholen voor hoogbegaafden.
„Hier wordt vaak ook nog eens
veel leuker onderwijs gegeven.
Maar heel veel kinderen komen
daar niet voor in aanmerking. Zij
gaan steeds meer geloven dat ze
niet zo pienter zijn. Deze gedach
te is funest, bepaalde genen wor
den er niet meer door in werking
gesteld. Natuurlijk bestaan er ver
schillen tussen kinderen en we
dienen die op zekere hoogte ook
te respecteren. Wat dat betreft
kunnen we een voorbeeld nemen
aan het onderwijs in Finland.
Daar blijven alle kinderen, onge
acht hun intelligenties, in eenzelf
de groep bij elkaar zitten. Hier
vindt dan geen verkeerde beïn
vloeding van genen plaats."
Zeeuwse schrijvers
Niets is gevaarlijker dan ie
mand die kunstenaar wil
zijn, maar de gaven mist.
De wereld was veel bespaard ge
bleven als Hitier wél had kunnen
schilderen.
Jan H. Eekhout (Sluis 1900 - Am
sterdam 1978) is een onschuldiger
voorbeeld, weliswaar fout in de
oorlog, maar vooral een meeloper
in de verkeerde richting. Zijn gro
te wens was een gewaardeerd
schrijver te zijn, maar het ontbrak
hem aan talent. Hij wist soms een
groot publiek te bereiken, begrijp
ik uit de boeiende biografie die Lo
van Driel aan hem wijdde. Een
biografie vol feiten en cijfers, bij
voorbeeld verrassend goede ver
koopcijfers. Maar de auteur mocht
dan zijn krachten beproeven op al
le genres, de critici waren nooit
onder de indruk.
In zijn werk betoont hij zich in
ieder geval een kind van Zeeuws-
Vlaanderen. In romans als De boer
zonder God (1933), Patriciërs (1935)
en Warden een koning (1937) wordt
dat stukje van de wereld zelden
verlaten. Gebeurt het wel, dan
heeft hij daarvoor de uitdrukking
over-Schelde ('Nog nooit was zij
over-Schelde gereisd').
De drie romans maken ook dui
delijk hoe hard hij zijn best deed
om in de literatuur te slagen. En
hoe hij faalde. Je ziet van zin tot
zin aan zijn stijl, opgeschroefd en
onbeholpen tegelijk, de pijnlijke
kloof tussen ambitie en resultaat.
De taal is bij hem geen machtig in
strument, maar hinderlijk gereed
schap.
Jan H.
Eekhout
'Dit boek draagt, althans onmid
dellijk ten aanzien van het erin
aangewend taaleigen, méér dan
een Zééuwsch, een Vlaamsch ka
rakter,' verantwoordt hij zich in
De boer zonder God.
Althans onmiddellijk ten aan
zien van!
Er leek Eekhout alles aan gele
gen de lezer af te schrikken. Het
minst geforceerd is nog Warden
een koning, over een schaapherder
op de schorren: 'Hij kent alle geu
len, alle killen, hij weet de plaats
waar een waterloop schielijk ver
smalt tot op een sprongbreedte.'
Zomaar op bladzijde 23 blijkt,
uit twee raak gekozen hondenna
men, zelfs iets van fantasie: 'Hij
maant de honden Rap en Rauw
tot spoed.'
Rap en Rauw, eigenlijk alles
wat deze trage, gekunstelde schrij
ver miste.
donderdag 14 juli 2016
Wekelijkse rubriek met boeken over Zeeland
en boeken van Zeeuwse schrijvers
_ekker buiten spelen en eten
Jan van Damme
Floortje Zwigtman: „Opeten wat je zelf hebt gekweekt is een oergevoel." foto dirk jan gjeltema
Floortje Zwigtman
Uitg. Luitingh-Sijthoff
112 pagina's, 14,99 euro
Mario Molegraaf
-(1900-1978)
JE BOER ZONDER GOD
EUW5CHVIAAM5CHE ROMAN
JAN H. EEKHOUT
Ben Daetei
De nieuptte opvattingen vanuit
de epigenetica over zwangerschap,
opvoeding en onderwijs