m
19
'Ik eet alle
vis, maar
geen zalm'
3TV
Mensen kunnen
het niet meer
opbrengen zich
in te leven in
een ander
KORTOM
een andere fase van het leven. De kinderen gaan
de deur uit, studeren. Volgend jaar gaat de twee
de. En dan kijken wij elkaar aan met een blik van:
wat zullen wij eens gaan doen? Heel andere baan?
We hebben geen concrete plannen, hoor."
„Zeker! De politieke ruimte om nieuwe dingen te
doen neemt snel af. Er zal het komende jaar veel
meer aan plannen vanuit de partijen komen voor
de komende jaren. Er wordt meer gekeken naar:
hoe laat je het achter? Hoe staat Nederland er
voor?"
„Nee, dat had ik niet verwacht. Het is moeilijker
geweest door het eindeloos onderhandelen met al
lerlei verschillende schakeringen en partijen om
meerderheden te krijgen. Op een paar kleinere
dingetjes na is dat allemaal gelukt. Als ik met een
Europese blik naar Nederland kijk, dan staat we er
goed voor. Ik wil niet zeggen dat de schade van de
crisis is opgeruimd, er zijn veel mensen met schul
den, hypotheken onder water. Een crisis van deze
omvang hebben we heel lang niet meer gehad."
„Mensen zijn er ook een beetje klaar mee, dus ik
snap het wel. Het heeft ook te maken met het feit
dat het financieringstekort is teruggedrongen van
4 procent tot rond de t procent als ik wegga. Het
CPB heeft een gouden rol te vervullen. Door zono
dig te zeggen: 'Het kan allemaal, het zijn uw poli
tieke keuzes, maar wij als onafhankelijk scheids
rechter denken dat uw begroting totaal in het hon
derd loopt. En de economie krijgt mogelijk een
enorme klap als u dit plan doorzet'."
„Dat is een onheilspellend beeld. We hebben een
heel lange periode achter de rug waarin internatio
nale samenwerking vanzelfsprekend was. Ieder
een geloofde dat we er beter van zouden worden.
Meer stabiliteit levert meer welvaart op. Die over
tuiging is nu weg. Dat is voor mij vervreemdend.
Het is voor mij een basishouding om samen te
werken en proberen eruit te komen. Mensen kun
nen het niet meer opbrengen zich in te leven in
een ander, een andere partij of een ander land.
Dat gaat ook soms gepaard met gevaarlijk spel van
politici, die daar op inspelen en dat ook voeden.
Die zeggen: geen respect en verdraagzaamheid,
maar de beuk erin. Maar als iedereen dat doet, is
het de vraag waar dat eindigt."
„De Nederlandse politiek is gelukkig steeds in
staat om stappen te zetten met compromisbereid
heid en redelijkheid. Maar het wordt wel moeilij
ker. In het maatschappelijk debat en bij de kiezers
gaat de polarisatie veel harder."
„Nederland is een sterk en welvarend land omdat
we aan het einde van het politieke debat in staat
zijn om tot overeenstemming te komen. Mis
schien met allerlei gekke coalities, maar die func
tioneren wel. Dat zet je op het spel naarmate er
meer mensen op de flanken zitten die in veel op
zichten onverdraagzaam zijn. Ik ben bang voor te
leurstellingen. Als ze in de regering komen, kun
nen ze het niet waarmaken. Het grote gevaar is
dat cynisme toeneemt."
„Voorstelbaar? Zeer! Zeer gewenst ook. De volgen
de kabinetsperiode is weer heel belangrijk. Krij
gen we ingewikkelde discussies over het pensioen
stelsel. Over de arbeidsmarkt, over de positie van
zzp'ers. Daar moet de PvdA bij zijn, het is ondenk
baar dat we daar niet bij zitten."
„Ik denk dat de kiezer erover gaat. Als het land
schap echt zo plat wordt en de PW heel groot,
dan zullen we een brede coalitie moeten maken.
Als je mij vraagt: zou de PvdA daarbij moeten
zijn, dan is het antwoord 100 procent ja. Grote her
vormingen kunnen door een puur rechts kabinet
worden gedaan, maar ik maak mij grote zorgen
hoe een pensioenstelsel er dan uitziet. Of het niet
hyperindividualistisch wordt."
„Met twintig zetels ben je een grote partij in Ne
derland. Ik ga voor 38, maar in dit gekke politieke
landschap ben je met twintig zetels ook nog
steeds een serieuze potentiële regeringspartij."
zaterdag 9 juli 2016
Vangst: 1 tong
van 30 centime
ter, na het vertrek
van Dijsselbloem
van het haven
hoofd.
Vissen: „Vissen is
een grote lacune
in mijn leven.
Naarmate men
sen ouder worden
zoeken ze vaker
iets wat een
breuk is met hun
dagelijkse werk
zaamheden."
Favoriete vis: „Ik
eet alle vis, vind
veel lekker. Maar
zalm niet."
Vakantie: „Deze
zomer gaan we
naar Engeland.
Vroeger ging ik
vaak alleen met
mijn vader, hij
was leraar Engels.
We woonden op
de Brabantse
zandgronden. Als
we met die aftand
se ferry naar En
geland gingen
was er dat mythi
sche moment dat
die Britse krijtrot
sen opduiken in
de mist. Fantas
tisch!"
Staat u er weieens bij stil dat u dinsdag 20 sep
tember mogelijk uw laatste Miljoenennota pre
senteert?
Had u durven dromen dat Nederland er in 2017
zo voor zou staan toen u de klus aanpakte?
Veel mensen die verkiezingsprogramma's ma
ken klagen over de dominantie van Financiën en
het Centraal Planbureau (CPB). Ze zijn het bezui
nigen zat, willen de teugels losser. Is dat niet
een risico?
Geopolitiek spookt het: Poetin in het Oosten,
Brexit, en populistische bewegingen zijn aan de
winnende hand. Wat vindt u van die mix?
Hoe zou u de politieke tijdgeest definiëren?
Wat is het risico daarvan?
Acht u het voorstelbaar dat de PvdA regeert in
een volgende kabinetsperiode?
In politiek Den Haag speculeren VVD, CDA en
D66 over een vierde partner na de komende ver
kiezingen. Daarbij wordt altijd gesproken over
SP of GroenLinks en Christenunie, maar nooit
over de PvdA.
Moet de PvdA willen regeren als je na de verkie
zingen nog twintig zetels hebt en er dan dus 18
hebt verloren?