E'
f
22
VINCENT
LUISTERT RADIO
De verpleegzorg
in ons land moet
ingrijpend
veranderen
I r bestaan een paar verschillende soor
ten 'toch'. Een klein radio-overzicht.
iToch als helaas. Gistermorgen gehoord
op BNR Nieuwsradio: 'Bij het noodweer van
vannacht is toch een dode gevallen'. Je
hoort dit toch vaker tegenwoordig. Dit
toch is het nieuwe helaas. Dit toch
dekt niet de lading die toch zou
moeten hebben. Dit toch gaat er van
uit dat er een soort afspraak met het
noodweer was gemaakt. Er zouden
geen doden vallen, noodweer, en nu is
het toch gebeurd!
Toch als: we gaan er niet vanuit maar...
Gisteren, tijdens de Radio 1 Sportzomer:
'Mocht het toch tot een Brexit komen, dan
houdt Brussel zijn hart vast.'
Dit is een sturend toch. Dit toch werd uitge
sproken door een presentator. Hij wil hier
mee zeggen dat hij hoopt en verwacht dat de
Britse bevolking voor Europa zal kiezen. Hij
kleurt met dit toch zijn standpunt in. Hij is
duidelijk een Bremaineer, geen Brexiteer.
Zo kun je met toch je radiopubliek een be
paalde kant opduwen. Dat duwen is overigens
de functie van heel veel stopwoorden of
stoplappen. Mensen zeggen tegenwoordig
vaak: 'Laten we nou toch even wel wezen'. Die
zin wil zeggen: we moeten allemaal, net als ik,
verstandig nadenken en de zaken in hun juis
te proportie zien. Zo moeilijk is dat niet, toch?
Dit toch is veruit het irritantste toch. Het is
de Balkenende-toch. Hij riep eens in de Twee
de Kamer op hoge toon uit: 'Nederland kan
het weer. VOC-mentaliteit. Over grenzen
heenkijken! Dynamiek! Toch?'
Dat toch zou 'of niet soms' moeten beteke
nen, maar het heeft een averechts effect. Het
klinkt vertwijfeld. Het klinkt als: 'Vroeger was
ik heel onzeker, maar nu niet meer, toch?'
Laten we dus toch vooral toch niet onder
schatten, toch speelt toch een veel belangrij
kere rol op de radio dan we altijd dachten.
'Portugal heeft toch zijn laatste wedstrijd in
de poulefase niet weten te winnen.' We gin
gen er blijkbaar van uit dat dat wel zou gebeu
ren. Nou, ik niet, nee, toch niet nee.
Te koop:
gitaar
van
Prince
Nielson
steunt
sporters
Quote van de dag
Ik heb er
vooral echt
heel veel
zin in!
et zijn kroniek
Mijn Ma, waarin
Hugo Borst (54)
wekelijks in het
magazine bij deze
krant zijn wederwaardigheden
als mantelzorger van zijn demen
te moeder noteert, heeft hij zich
een groot, trouw en bovenal ge
heel nieuw publiek verworven.
Borst, vooral bekend als de nar
rige, tegendraadse en dikwijls
onthutsend oprechte sportjourna
list, spreekt met zijn notities tot
de harten van mensen die wor
den verpleegd, hun naaste fami
lie en, niet in de laatste plaats, tot
de zorgverleners.
In boekvorm zijn de gebundel
de verhalen over de liefhebben
de, zorgzame en evenzeer ver
twijfelde zoon en zijn hulpbehoe
vende moeder eveneens een suc
ces. Dat heeft er ongetwijfeld toe
bijgedragen, dat er nu ook een
theaterversie van Mijn Ma komt.
Productiehuis Solo Stories, dat
eerder de voorstelling LEEF! uit
bracht, gebaseerd op het gelijkna
mige boek van Laura Maaskant
over haar gevecht tegen kanker,
is momenteel in onderhandeling
met een acteur die de rol van Hu-
go Borst speelt. Het solotoneel-
stuk beleeft in het seizoen
20i7/2or8 zijn première.
Loslaten
Hugo Borst is vooral 'vereerd'
met het initiatief. „Ik heb me wel
voorgenomen me niet met de be
werking van mijn tekst tot thea
tervoorstelling te bemoeien. Dat
is me afgeraden door mensen
wier boek bijvoorbeeld is ver
filmd. Je moet het loslaten, zei
den ze."
Borst heeft niet overwogen
zichzelf voor de rol te kandide
ren. „Ten eerste ben ik geen ac
teur. Bovendien kan ik geen tekst
onthouden. In 2001 moest ik in
de voorloper van Studio Voetbal
wekelijks een zelfgeschreven co
lumn uit mijn hoofd leren. Dat
werd een drama. Ik weet nog dat
ik een keer 27 takes nodig had.
Uiteindelijk is besloten dat ik ge
woon maar aan tafel moest mee
praten. Daar ligt kennelijk mijn
kracht."
In de ruim drie jaar dat hij en
zijn vrouw, samen met zijn broer
Laurens en diens echtgenote,
hun (schoon)moeder bijstaan, is
Hugo Borst compleet anders te
gen de verpleegzorg in Neder
land gaan aankijken. En die aan
blik is bepaald geen prettige, zegt
hij.
„Ik geef vaak lezingen over dit
thema. In Alzheimercafés, in bi
bliotheken. Een derde van de be
zoekers is mantelzorger, een der-
de werkt in de zorg en een derde
is geïnteresseerd luisteraar. De
zaal en ik zijn het steevast over
één ding eens: de verpleegzorg
moet ingrijpend veranderen."
Vooral het zorgpersoneel ('die
fantastische meiden op de werk
vloer') is volgens Borst de wan
hoop nabij. „Zij functioneren in
een kapotgeorganiseerd systeem
dat volkomen is vastgelopen.
Waarin je meer bezig bent met
administreren dan daadwerkelijk
mensen liefde, zorg en aandacht
geven. En waarin door al die tus
senlagen van duurbetaalde mana
gers, menselijkheid plaatsmaakt
voor efficiëntie."
Met gelijkgestemden als onder
anderen Jan Slagter, voorzitter
van Omroep Max en Kamerlid
Mona Keijzer, woordvoerster
Zorg van het CDA, poogt Borst
een publiek debat te beginnen.
„Nee, met staatssecretaris Van
Rijn heb ik niet gesproken. Maar
voor hem geldt: ook hij is gegij
zeld door adviseurs en topambte
naren die de systematiek in
stand houden."
Joop Admiraal
Met zijn moeder gaat het niet
goed, vertelt hij. „Ze slaapt heel
veel, eet slecht. Ze herkent Lau
rens en mij nog, maar veel ande
ren niet meer. Haar zelfstandig
heid is nagenoeg weg, terwijl het
altijd zo'n autonome vrouw was.
Dat vind ik een van de ergste din
gen om te moeten meemaken."
Maar tegelijk: „Ma zou het, als
ze zich het zou realiseren, gewel
dig hebben gevonden als er een
toneelstuk over haar en haar
zoon werd geschreven. Ze ging
vaak met mijn vader naar het
theater. Een van haar favorieten
was het stuk U bent mijn moeder,
waarin Joop Admiraal zichzelf en
zijn demente moeder portretteer
de."
vrijdag 24 juni 2016
Toch
Reageren: vincent@ad.nl
VEILING
Wie een bontjas
wil van Whitney
Houston of een
gele gitaar van
Prince, kan deze
week terecht op
de veiling van
Heritage Auc
tions. Ook oor
bellen, awards
en onder meer
een paspoort
van Houston
worden geveild.
OLYMPIËRS
Singer-songwri-
ter Nielson heeft
een lied geschre
ven voor de Ne
derlandse deel
nemers aan de
Olympische
Spelen in Rio.
Sportkoepel
NOC*NSF heeft
het nummer
Hoogste Versnel
ling omgedoopt
tot 'motivatie
lied'.
Presentatrice Lieke
van Lexmond stapt
morgen in het
huwelijksbootje met
haar Bas. Stressvol?
Welnee, ze is
hartstikke relaxt.
'Ma zou 'n
toneelstuk
fantastisch
vinden'
u\ \m r 1
Arno Gelder
•4 Hugo
Borst
met zijn
moeder.
FOTO MARGI
GEERLINKS
