14 NI
Milou Vossebeld fotografeerde wat
ze als verpleegkundige zag in een
Twents verpleeghuis. Zes van de acht
mensen die ze volgde zijn overleden.
l
In dit boek zie je
hoe het achter
die gesloten
deuren is.
Ontluisterend,
ontroerend en
heel normaal
Van de meeste demente patiënten
die ze fotografeerde maakte ze het
sterven van dichtbij mee. Dan
bleef wel de camera thuis. „De
dood is altijd aanwezig. Ik heb
vooral geleerd om met deze men
sen te lachen, want huilen heeft
geen zin."
De foto's van Milou Vossebeld,
opgenomen in een fotoboek, ge
ven een indringend beeld van een
wereld die voor haar als verpleeg
kundige dagelijkse realiteit is.
„Wat ik elke dag zie, is voor de
meeste mensen ver weg. Ze ko
men zelden in een verpleeghuis.
Dat was ook een van de redenen
om dit boek te maken. De onwe
tendheid van de buitenwereld is
groot. In dit boek zie je hoe het
achter die gesloten deuren werke
lijk is. Ontluisterend en confronte
rend, maar ook ontroerend en
soms ook heel normaal. Zelfs in
hun meest kwetsbare momenten
blijven mensen altijd mensen."
Kracht
Met haar boek rondt Vossebeld
haar opleiding aan de Amsterdam
se Fotoacademie af. Vier jaar lang
combineerde ze haar studie met
een baan van 28 uur in een ver
pleegtehuis. „Dat was soms heel
zwaar, omdat ik me ook nog na
der aan het specialiseren ben in
de verpleegkunde. Maar vaak wa
ren het juist de mensen in het te
huis die me erdoorheen sleepten.
Alsof niet zij zorg nodig hadden,
maar ikzelf."
Vaak putte ze kracht uit haar
beelden. „Een camera pakken is
een manier om afstand te nemen,
om na te denken. Vaak zag ik pas
achterafin foto's dingen die ik tij
dens het werk niet had gezien.
Een bepaald gebaar, een blik in de
ogen: het zijn de kleine dingen
waaraan je ziet wat er in deze
mensen omgaat. Het maken van
die foto's zorgde er gek genoeg
vaak voor dat ik ze als mens bleef
zien."
Acht meer of minder demente
rende ouderen spelen de hoofdrol
len in haar boek. Vijf vrouwen,
drie mannen, gefotografeerd op
hun meest intieme momenten.
Soms staan ze in de badkamer,
soms liggen ze in bed, lopen ze
met hun rollators door lege gan
gen of zitten ze zwijgend achter
een dambord, zoals de oude man
en vader van vier kinderen, die
nog dagelijks zijn partijen speelt
met kleinkinderen en personeel.
„Hij is een van degenen die nog
steeds leeft. De meesten herken
nen zichzelf niet op de foto's, hij
wel. Die had z'n dochter gemaakt,
zei hij, dat kon hij wel zien. In het
boek zie je hem in veel situaties te
rug. Zijn doorleefde hoofd is nog
steeds ongekend krachtig. Dat
geldt trouwens voor al die men
sen. Hoe afhankelijk ze ook zijn,
er is nog altijd iets van schoon
heid aanwezig in deze levens. Een
van mijn collega's heeft het laatst
heel mooi gezegd. Ze vond dat ik
die mensen hun gezicht had terug
gegeven."
Dat ze toestemming heeft gekre
gen van de verschillende families
om de foto's van hun dierbaren te
gebruiken, zegt ze te danken aan
0
haar werk als verpleegkundige.
„Ze kenden me, wisten wie ik
was en hoezeer ik - dag en nacht -
bij de zorg betrokken was. Voor
sommigen was het in zekere zin
zelfs een uitkomst. Ook zij wor
stelden met het feit dat de buiten
wereld geen idee heeft wat er met
deze mensen gebeurt. Een gewo
ne fotograaf blijft altijd buiten
staander, ik fotografeer van bin
nenuit."
Een statement is haar boek niet.
Van de huidige discussie over de
kwaliteit van de zorg wil ze zich
ver houden. „Er gaan dingen fout,
maar er gaan ook veel dingen
goed. Dat mensen hun urine laten
lopen, verander je niet. Dat kun je
niet leuk vinden, maar het is ge
woon de realiteit. Ik wil vooral la
ten zien hoe het is. Kijk naar de fo
to's, zou ik zeggen, en oordeel
zelf."
milouvossebeld.com
vrijdag 24 juni 2016
Een
beetje
maar niet
minder
mens'
Herman Haverkate
Amsterdam
Enkele van de dementerende ouderen die de fotograferende verpleegkundige Milou Vossebeld in
het Twentse verpleegtehuis volgde.
FOTO'S MILOU VOSSEBELD
Milou Vossebeld,
PG, de psychogeriatri
sche afdeling, mijn
kijk op zorg.
