Oprecht en betrokken
3
Campagnes in Groot-Brittannië over EU-referendum gestaakt
Brits Labour-parlementslid Jo
Cox is overleden na een schiet- en
steekpartij op straat. Haar dood kan
de keuze van de kiezer beïnvloeden.
BIRSTALL Tenger,
vertederend en be
vlogen. Jo Cox pakte
vriend en vijand in
met haar verschij
ning, woordkunst
en oprechte compas
sie met minder be
deelden.
Labour mag bij de
landelijke verkiezin
gen van vorig jaar
het vertrouwen van
een groot deel van
de achterban heb
ben verloren, Cox
vormde de uitzonde
ring op de regel. Kie
zers in haar district
Batley and Spen lie
pen met haar weg.
Niet zonder reden
stond ze binnen de
partij bekend als
een grote belofte.
Ze vertegenwoordig
de een fris geluid.
Op een zeepkist
hoefde Cox, gebo
ren in Batley in het
graafschap Yorkshi
re, niet te staan.
Haar daadkracht
sprak voor zich.
Voor ze vorig jaar
Haar man Brendan,
voormalig kaderlid
van Safe The Child
ren ontmoette ze tij
dens haar periode
in het veld. Samen
kreeg het paar twee
kinderen, Lejla en
Cuillin. Het jonge
gezin verdeelde hun
tijd tussen Londen
en Birstall. In de
hoofdstad trokken
ze in een oude Ne
derlandse woon
boot, op de Thames.
Tijdens de campag
ne rond het EU-refe-
rendum vormde ze
een van de voor
naamste kopstuk
ken in het 'Re-
main'-kamp. Cox
was geen stereotie
pe politicus, wegge
stopt in de krochten
van Westminster,
maar 'Jo'. Dat ze
werd vermoord na
een spreekuur voor
haar achterban was
tekenend. Cox stierf
in het hart van de
gemeenschap waar
ze voor vocht.
Het ging er flink
op deze campag
ne. Heftige de
batten, een
pseudo-zeeslag
op de Thames,
mooie essays.
Te vuur en te zwaard bestreden
voor- en tegenstanders van een
Brexit elkaar. Min of meer alles
kon worden gezegd. Maar gisteren
gebeurde iets dat zelfs de hardste
campagnevoerders niet hadden
verwacht. Een moeder van twee
jonge kinderen werd afgeslacht.
Tieners stamelden, volwassen
mannen trilden. In de chaos na de
aanval op Jo Cox (41) in Birstall
overheerste paniek. Na een spreek
uur voor de achterban van het lid
van Labour in de bibliotheek lag
ze ineens doodstil op de grond, in
een plas bloed. Neergeschoten en
-gestoken.
Geluiden van getraumatiseerde
ooggetuigen schenen al snel enig
licht op de motieven van de 52-ja-
rige 'loner' die volgens plaatsgeno
ten luistert naar de naam Thomas
Mair. Volgens café-eigenaar Clar
ke Rothwell schreeuwde de dader
'Britain First'. Dit kan duiden op
banden met de gelijknamige ex
treemrechtse beweging, al sprak
de politie van West Yorkshire van
een 'op zichzelf staand incident'.
Hoe dan ook, haar dood bracht
een enorme schokgolf teweeg. De
campagnes rond het EU-referen
dum zijn tot nader order opge
schort.
Provocerend
Enige uren voordat Cox werd ver
moord was er al opwinding. Die
betrof de provocerende poster
waarmee het nationalistische
UKIP de kiezers bang meende te
moeten maken. Alle partijen dis
tantieerden zich van de 'rioolpoli-
tiek' waarmee UKIP-leider Nigel
Farage een in oktober gemaakte fo
to van wanhopige Syrische vluch
telingen in een lange rij in Slove
nië combineerde met zijn beken
de anti-EU-standpunten.
Politici en kerkleiders als de bis
schop van Canterbury veroordeel
den Farages dubieuze stemming
makerij over de hoofden van men
sen die de oorlog ontvluchtten.
Ook vóór de aanslag op Cox be
vestigden de bookmakers - die in
tegenstelling tot de opiniepeilers
wel goed zaten bij de laatste ver
kiezingen - dat ze ondanks alle
herrie volgende week toch een
Stay verwachtten. Eenmaal in het
stemhokje zouden de Britten niet
het risico willen nemen dat hun
economie in elkaar zou donderen
en toch kiezen voor een toekomst
binnen de EU.
Schade
Een eerste prognose over de gevol
gen van de dood van Cox wijst in
het voordeel van het Remain-
kamp. Vote Leave, door critici gety
peerd als een stel xenofoben, gaat
schade ondervinden van de dood
van Cox, zo is de gedachte.
UKIP-leider Farage en zijn haat
campagne komen zeker in een
kwaad daglicht te staan. Geen
moslim of asielzoeker, volgens
hem gevaarlijke elementen, maar
een op het oog normale Brit pleeg
de een moord op de lieveling van
Labour. Zijn campagne om Groot-
Brittannië los te koppelen van de
EU verliest in één klap alle muni
tie. Het opschorten van de cam
pagne zal Farage heel slecht uitko
men, zeker als de moordenaar uit
extreemrechtse hoek komt. Hoe
zeer Farage ook afstand heeft geno
men van gewelddadig rechts.
De geest van Cox zal op 23 juni
boven de stemhokjes zweven.
Zie ook pagina 7
parlementslid werd,
had ze al een heel le
ven erop zitten.
Cox studeerde aan
de elitaire Cam
bridge University,
maar ze was de eer
ste in haar familie
met een academi
sche graad en bleef
haar volkse en socia
listische wortels
trouw. Cox werkte
voor Oxfam, zette
zich in voor rechten
van vrouwen, was
actief in conflictge
bieden in de hele
wereld en adviseer
de Freedom Fund,
een organisatie die
zich inzet voor de af
schaffing van mo
derne slavernij.
vrijdag 17 juni 2016
Het onderzoek is
in volle gang in Bir
stall, nabij Leeds.
FOTO CRAIG BROUGH/EPA
Een man houdt
een blad vast met
de tekst 'Een en
gel is vandaag
weggevlogen'.
FOTO PHIL NOBLE/REUTERS
Y Omwonenden
leggen bloemen
op de plek waar Jo
Cox is gedood.
FOTO PHIL NOBLE/REUTERS
Dood Jo Cox ontneemt
anti-EU'ers alle munitie
Geert Langendorff
Bob van Huët
Birstall
Jo Cox FOTO AFP
Peace
tSLCox mp
ar>gel has flown
today
