10 NI
Autobranden blijven Amsterdam-Noord teisteren
Onderzoek: patiënten in verwarring bij diagnose door angst en spanning
Emoties vertroebelen het gesprek
bij een medisch specialist. Hoogleraar
Harry van de Wiel: „Hoe slechter het
nieuws, hoe minder er blijft hangen."
Patiënten
nemen zelden
gesprek op
jjf
LELIJKE EEND
„Veel. Is het ernstig? Kan er wat
aan gedaan worden? Doet een be
handeling pijn? Wat kost mij dat?
Het is ook een ontmoeting met
een dokter, dus je denkt ook: kom
ik dom over? Reageer ik wel goed?
En tegelijkertijd kun je ook pieke
ren over kleine dingen als: loopt
mijn parkeermeter af? Of: wat zul
len ze thuis zeggen? De belangrijk
ste vragen zijn natuurlijk: wat is
er aan de hand? En: is het te gene
zen?"
„Nou, jawel, want medische infor
matie is over het algemeen heel in
gewikkeld, met veel technische de
tails en jargon. Het is al een hele
toer - zelfs als er geen emoties
meespelen - om de informatie te
begrijpen, te onthouden en daar
dan een beslissing over te ne
men."
„Als je naar een specialist wordt
gestuurd, gaat het niet over iets
kleins. Bij patiënten leeft ook
angst dat er iets ernstigs aan de
hand is. Dan krijg je te maken
met wat de omgekeerde U-curve
van intelligentie en emotie wordt
genoemd.
„Er is een punt waarop je goed
informatie kan verwerken, ont
houden en reproduceren, maar als
de emotie oploopt, rechts in die
curve, loopt de intelligentie terug.
Je bevattingsvermogen verslapt.
Er gaan allerlei andere dingen
door je hoofd spoken. Ondertus
sen praat de dokter verder en
raakt de patiënt de draad kwijt.
„Tot slot vraagt de dokter: 'Zijn
er nog vragen?' Niemand wil dom
zijn, dus iedereen heeft het begre
pen. Tot iemand op het parkeerter
rein staat en denkt: waar ging het
nou over?"
„Inderdaad, mensen blijken al
twee minuten later nauwelijks
nog iets over de diagnose te kun-
M hl a A'A'fUK» k 1 IN M
nen vertellen. Logisch: of het om
een sarcoom gaat of een neuro-
blastoom, dat blijft niet hangen.
Wel: het is kanker. In het alge
meen kun je stellen: hoe slechter
en dus hoe emotioneler het
nieuws, hoe minder informatie
blijft hangen."
„Dokters leren steeds beter: waar
emotie zit, kan geen informatie ko
men. Zorg er dus voor dat eerst de
emotie ontlaadt en ga pas daarna
informeren. En doe dat gedoseerd,
zodat de patiënt het kan bevatten.
„Steeds vaker is er na de diagno
se door de specialist een gesprek
met de verpleegkundige met wie
de patiënt kan nabespreken. Dat
werkt. Uit onderzoek blijkt dat de
informatie dan beter blijft han
gen.
„Maar dan nog: dokters moeten
aan duizend dingen denken. Voor
de patiënt is het dus belangrijk
om voorbereid op pad te gaan.
Neem daarom iemand mee, dan
kun je samen het gesprek bespre
ken.
„De huisarts is ook iemand met
wie je achteraf informatie op een
rijtje kunt zetten. Als je op voor
hand al vragen hebt, schrijf ze op
en neem ze mee. En je kunt een
gesprek opnemen."
„Veel mensen willen dat wel,
maar zijn bang dat het overkomt
als een motie van wantrouwen. Er
zijn nog maar weinig artsen die
het zelf aanbieden. We moeten er
ook aan wennen: de vertrouwelijk
heid van de spreekkamer ver
houdt zich wat lastig met het feit
dat alles via sociale media deel
baar is geworden.
„Specialisten worstelen met vra
gen als: mogen mensen de opna
me zomaar op hun Facebookpagi-
na zetten? Inbreuk op de vertrou
welijkheid dreigt, en juist het ver
trouwen is een ongelooflijk be
langrijk deel van het patiënt-arts
contact.
„Als een patiënt het gevoel
heeft dat hij in goede handen is,
dat hij de arts en het ziekenhuis
vertrouwt, dan hoeft hij minder
achter de komma te lezen wat er
precies speelt."
vrijdag 17 juni 2016
AMSTERDAM Er lijkt maar geen einde te komen aan
de reeks autobranden die Amsterdam-Noord in zijn
greep houdt. Vannacht zijn er opnieuw drie auto's
door brand verwoest. Deze keer stonden de wagens
geparkeerd in de Zamenhofstraat. Omstreeks 04.00
uur werden brandweer en politie gealarmeerd. Een
maal ter plaatse sloegen uit twee auto's de vlammen
en uit een derde auto kwam rook. De voertuigen zijn al
le drie rijp voor de sloop. In Amsterdam-Noord is het
de laatste weken om de paar dagen mis. De politie
heeft de zaak in onderzoek.
FOTO OLIM BAJMAT
Afgeleid bij de dokter
Malika Sevil
Amsterdam
Wat spookt er allemaal door ons
hoofd als we bij de specialist zit
ten voor een diagnose?
Als de patiënt in staat is zich op
die twee kernvragen te focus
sen, dan heeft hij geen probleem.
Hoe ontregelend zijn die emo
ties?
Uit studies blijkt dat de diagnose
niet beklijft.
Gezondheidspsycholoog
(1955) in Groningen, gespe
cialiseerd in medische com
municatie.
Wat kun je doen om dat te voor
komen?
Dat adviseert minister Schippers
ook. Maar uit onderzoek blijkt
dat slechts 2 procent dat ook
daadwerkelijk doet.
Hoewel ruim een derde van de
patiënten graag een gesprek
met de medisch specialist wil
opnemen, doet slechts 2 pro
cent dat. Vooral hogeropgelei-
den voelen de behoefte een re
corder aan te zetten, blijkt uit
gisteren verschenen onder
zoek van TNS NIPO in op
dracht van Zilveren Kruis.
Opnames in de spreekkamer
staan ter discussie. Minister
Schippers is positief, omdat
de patiënt het gesprek thuis
rustig kan terugluisteren en
een meer gefundeerde beslis
sing kan nemen over behande
lingen. Maar veel medici heb
ben bezwaren, blijkt uit een re
cente enquête. Ze vrezen on
der meer reputatieschade, als
bijvoorbeeld fragmenten via in
ternet worden verspreid.
Uit het onderzoek onder 1.274
mensen blijkt verder dat ruim
een kwart achteraf stelt dat
emoties invloed hebben gehad
op de behandelkeuze. Een
kwart van de ondervraagden
vindt dat zij zich beter op het
gesprek met de specialist had
den moeten voorbereiden en
even groot is de groep die
stelt dat het gesprek met de
arts moeilijk te begrijpen is.
Bijna de helft baalt na afloop
van het gesprek met de arts
dat men niet alles heeft ge
vraagd.
