Die waren lekker bezig gewist
Waterschap
op zoek naar
zoetwater
13
De kerncentrale in Borssele. foto lex de meester
Te gast
Frieda Kas, Zeeuwse actie
groep Stop Borssele
Peer de Rijk, directeur
WISE (anti-kernenergie-
beweging)
men ze vooral op basis van de aan
name dat de stroommarkt over
een jaar of vijf weer zal aantrek
ken en Borssele weer winst gaat
maken. Tot die tijd moet de reac
tor behoed worden voor een snel
faillissement door geleend geld
van de aandeelhouders. Een deel
daarvan gelooft dat het niet an
ders kan maar wil wel dat het Rijk
ook bijspringt. Die route lijkt nu
afgesloten.
Wij zijn ervan overtuigd dat het
snel sluiten van de centrale goed
koper is dan doorgaan. De meeste
kosten van sluiting zullen er altijd
zijn; ontmanteling (zo'n 6oo mil
joen) en afvoer van het radioactie
ve afval bijvoorbeeld. Door ver
voegde sluiting worden ook kos
ten vermeden; verplichte investe
ringen in verbetering van de vei
ligheid (tientallen miljoenen), be-
veiligingskosten, en de - lastig in
geld uit te drukken - maatschappe
lijke kosten van ongevalsrisico's
voor de omgeving.
Er zijn ook extra kosten bij ver
vroegde sluiting; het openbreken
van contracten voor splijtstof, fric
tiekosten voor het personeel en
eventuele indirecte negatieve ef
fecten op de kennispositie rond
kernenergie. Andersom is het zo
dat je - gezien de mondiale ont
wikkelingen - beter nu kennis
kunt gaan opbouwen rond het ont
mantelen van kerncentrale dan
rond het in bedrijf houden van
een verouderd type kerncentrale
die nooit meer nieuw gebouwd
zal worden.
Eenmalige kosten die hoe dan
ook gemaakt moeten gaan worden
zouden in tijd naar voren worden
gehaald. Dat is natuurlijk nooit
fijn, liever wacht Zeeland daar
mee. Uitstel wordt gerechtvaar
digd met scenario's waarin er van
af 2021 weer winst gemaakt wordt.
Alle adviseurs geven toe dat dat in
hoge mate koffiedik kijken- en
wensdenken is. Er zijn genoeg sce
nario's die zeggen dat de markt
voor elektriciteit uit een dergelij
ke centrale voor langere tijd slecht
zal blijven.
Wij verwijten de aandeelhou
ders vooral een groot gebrek aan
zelfbewustzijn; ze leveren zich
met huid en haar uit aan advi
seurs die - vaak op basis van cij
fers van de kerncentrale zelf - be
weren dat openhouden goedkoper
is dan dichtdoen. Het gaat om
geld van de Zeeuwse bevolking;
waarom laten de aandeelhouders
niet zelf een echt onafhankelijke
partij op basis van eigen onder
zoek de som maken zodat ze ten
minste weten welke knopen er ge
teld moeten worden?
Vorige week heeft
het kabinet laten
weten geen finan
ciële steun te verle
nen aan de kerncen
trale Borssele. Deze
draait al jaren met verlies en het
energiebedrijf Delta en haar aan
deelhouders - de provincie Zee
land en de Zeeuwse gemeenten -
noemen de reactor openlijk een
'blok aan het been'. Het besluit
van minister Kamp om, ondanks
de smeekbeden uit Zeeland, geen
subsidie te verlenen is volstrekt lo
gisch; het exploiteren van een
kerncentrale is een commerciële
activiteit. Als die in de markt geen
goede propositie heeft en verlies
lijdt is dat voor risico van de aan
deelhouders. In de jaren dat het
goed ging hebben die er ook finan
cieel profijt van gehad.
Maar een kerncentrale is geen
normaal bedrijf. Wettelijk is vast
gelegd dat de centrale niet in bui
tenlandse handen mag vallen en
dat een meerderheid van de aande
len zelfs in publieke handen moet
blijven. Ofwel, de aandeelhouders
zitten klem. Er is geen interesse
vanuit andere Nederlandse ener
giebedrijven en het kabinet heeft
ook laten weten niets te voelen
voor een scenario waarin de Staat
zou instappen. Er is, aldus het ka
binet, 'geen sprake van een pu
bliek belang op rijksniveau. De
kerncentrale voldoet niet aan de
criteria uit het kabinetsbeleid
voor het aangaan van een nieuwe
participatie. Het is derhalve niet
nodig om risicodragend te investe
ren in de onderneming'. Geen na
tionalisatie dus.
Wat nu? De bal ligt weer in Zee
land. Die moet opnieuw gaan be
oordelen of het er eigen geld in
wil steken. De afgelopen maanden
hebben zowel Delta als de aandeel
houders, soms samen, soms apart,
verkenningen laten uitvoeren en
scenario's tegen het licht gehou
den. Het door de aandeelhouders
in de arm genomen adviesbureau,
Emendo Capital, beweert dat de
kerncentrale nu sluiten, ondanks
de verliezen die geleden worden,
duurder is dan openhouden. Delta
bevestigt dat. Tot die slotsom ko-
Hie eit daor 'n schöö hosta
staon", zegt de buurvrouwe
die even over de wegt komt.
't Was zaoterdag psede weke. Een
nevelachtige dag. Trouwens vorge
weeke vonne kik dat toch mao droe
vig mee al die regen.
„Hosta's", gaot ze verder, ,,'t binne
schööne planten, mao ze worren
bots opgevreten deu de slekken." Ik
kieken d'r zö 's an. Slekken, dienk 'k
bie m'n eigen, slekken? Da wiste kik
glad nie. Ze zit me zeker twuufelen.
't Kan natuurlijk ook meevallen,
ee", zegt ze. ,,'t Kan meevallen bie
joe, want 't is hiere nogal luchte
grond." Ik knikken en zeggen: „Me
gaon d'r 't beste mao van 'open." En
toen 'k dat zei, moste kik onwille
keurig dienken an dien nettenbreier
mee z'n gries baardje in 't Museum
van Bresjes. Jao, 't Visserijmuzeum.
Ik was dao kort geleejen mee 'n
groep, gröötendêêls Ollanders. En
dien man zat 's smaokelijk te vertel
len over de visserije van vroeger in
Bresjes. Dat 't 'n drukte van belang
was daor an de kaoie en da zeker
den 'elt van Bresjes van de visserieje
levende. En toen kwam de kladde
derin en me zeien ten mekaore: „Me
gaon d'r 't beste van maoken. Wan
je kan mee je kop tussen je kniejen
zitten, mao dao schiet je toch ook
niks mee op." En binst breidende
die verder an z'n netje. „Primao ge
schikt voor 'n tasje an 'n rollater",
zie tie tegen 'n vrouwe die mee stu-
Streektaal
In deze rubriek be
lichten we wekelijks
een Zeeuws dialect.
Deze keer een ver
haal van Rinus Wil
lemsen in het
Zeeuws-Vlaams.
Beluister de gespro
ken rubriek op
www.pzc.nl/
streektaal.
die stoeng te kieken 'oe dien man
daor mee plezier zat te breien. Je
kont 't gewoon an z'n gezicht
zien. En rap dat da goeng. In 'n
mum van tied ao tie d'r 'n êêl stik
angebreid. 't Dee me dienken an
'n koppespinne. Oe vlug maokt
die mao nie 'n koppenette? En dan
z'n klein bêêstje. Doe je 't 'm nao?
Glad nie ee? En zö was 't ook mee
dezen nettenbreier. De mêêste
mensen stoengen versteld te kie
ken wat 'r dao gebeurende bie
dien Bressiaonder an dat taofeltje.
Mao toen ik 's aovuns nog 's
deur m'n 'ofje liep om nao m'n
hosta te kieken, stoeng 'k ook ver
steld. Die was bienao 'alf opgevre
ten. De slekkenaon ook flienk
deugewerkt...
MIDDELBURG Waterschap Schel-
destromen gaat meer energie ste
ken in zoetwater. Tot nu toe be
perkte het zich tot het meewer
ken aan plannen en projecten van
anderen. De komende jaren wil
het ook zelf actie ondernemen en
er meer geld in steken.
Scheldestromen gaat actief op
zoek naar initiatieven die ervoor
zorgen dat er meer zoetwater be
schikbaar komt en dat het aanwe
zige zoetwater beter wordt ge
bruikt.
Mede door de klimaatverande
ring wordt zoetwater steeds
schaarser, terwijl onder meer de
landbouw ervan afhankelijk is.
donderdag 16 juni 2016
De kerncentrale kan beter sluiten
Rinus Willemsen
