Een pastores met zeebenen
DAG!
ZEELAND 13
Zo subtiel als het schouwspel wat je ervaart op de grens van land en zee
Met uitzicht op de Oosterschelde
werkten Helene Briels en Bert Frijns
aan hun technieken. Hun werk
evenaart de natuur zonder die te
imiteren.
Op de grens van land en zee
e zon is nauwe
lijks onder ge
weest. Op het
noordelijkste
puntje van
Schotland is
het lang licht.
Ik zie vanuit mijn camperraam de
lucht in tere tinten blauw boven
de zee, die in relatieve rust steeds
andere strepen schuim tekent op
het gladde zandstrand. De ideale
omgeving voor het schrijven van
een stuk over het werk van Hel
ene Briels (Amsterdam, 1954) en
Bert Frijns (Ubach over Worms,
1953) realiseer ik mij. Hun werk is
net zo subtiel als het schouwspel
wat je ervaart op de grens van
land, zee en lucht. Sterker nog, zul
ke ervaringen zijn onmiskenbaar
verbonden met hun werk.
Begin jaren 90 streken Briels en
Frijns samen neer op Schouwen,
in een boerderij vlak bij de Ooster-
scheldekering. Frijns' domein
werd de grote schuur, waar hij
zijn unieke glastechniek verder
ontwikkelde. Briels werkte in een
bijgebouw aan de voorlopers van
haar huidige reliëfs. Zij zeefdrukte
ritmische composities van geome
trische figuren op textiel. Door ze
achter glasplaten te tonen waarop
zij door zandstralen een vergelijk
baar beeld had gecreëerd, ont
stond de illusie van ruimte en be
weging. Variaties op dat zelfde
stramien leverden steeds opnieuw
een kijkspel op dat ik vergelijk
met het ervaren van het ritme in
de natuur en het ontdekken van
de oneindige kleurvariaties van
het licht. Dat laatste stond en staat
centraal in het werk van Frijns.
Hij vormt vazen en schalen door
het verhitten van glasplaten. Hij
legt zo'n plaat op een vlak waarin
een cirkelvorm is uitgespaard. De
hitte maakt het glas zacht en het
zakt naar beneden. Frijns manipu
leert het smeltende glas zodat de
vormen niet strak cilindrisch wor
den, maar subtiele krommingen
krijgen. Een vaasvorm kan iets ge
bogen worden, de bovenrand
even naar buiten wijken. In wissel
werking met de omgeving raakte
je er niet op uitgekeken.
Inmiddels werkt Helene Briels
met papier en verf. En heeft Bert
Frijns stap voor stap elementen
toegevoegd. Zo werden vazen ge
knikt en soms met zijn tweeën of
drieën opgesteld. Ritme en bewe
ging verschenen. De vazen een
dans van licht. Er kwamen scha
len bij. De bovenrand recht of
schuin. Met een vlakke basis of
eindigend in een afgeronde punt
vorm. In dat laatste geval ligt de
schaal als het ware op zijn zij. Een
vorm in fragiele balans. Frijns
plaatste schalen van verschillend
formaat in elkaar. Een beeld als
van van een roos. Maar dan van
licht. Glas werd gezandstraald,
aan één of beide zijden. Zo doe
men tinten op, net zo ongrijpbaar
als de schakeringen grijs van re
genwolken. En steeds ontvouwt
zich het boeiende spel van het bre
ken en reflecteren van licht.
Haar reliëfs bouwt Briels op uit
driehoekjes die ontstaan als je een
vierkant diagonaal in tweeën ver
deelt. De twee helften snijdt ze
los en vouwt ze. Daarbij zoekt
Briels soms contrast, vaak laat ze
de tinten geleidelijk lichter of don-
kerder worden. De driehoekjes
krijgen hun plek binnen het stra
mien van vierkantjes. Zo ontstaan
reliëfs die ondanks hun eenvoud
en structuur een ongrijpbaar en
complex beeld oproepen dat soms
letterlijk verwijst naar golven.
De kunst van Helene Briels en
Bert Frijns evenaart de natuur zon
der die te imiteren.
MIDDELBURG Aan de hand van
een boek van journalist Tracy
Metz organiseert de University
College Roosevelt dinsdag 5 juli
een avond over wat het betekent
om te wonen en te werken op de
grens van land en zee. De bijeen
komst is in het Centrum voor
Beeldende Kunst Zeeland (Balans
17, Middelburg) en duurt van
20.00 tot 21.30 uur. Er wordt die
avond Engels gesproken.
Volgend weekend zijn de
tuinen in Veere open, zijn
de molen- en de havenda
gen. Een keuzeprobleem. Een
week later is het wereldwijd de
dag van de zeevarenden. Natuur
lijk, daar ligt de link met religie
in Zeeland!
In Middelburg vindt een rond
reizende baggerdominee zijn
thuis. Vlissingen heeft een Zee
manshuis, met de Flying Angel
Club en een havenpastor. Hun
werk spreekt tot de verbeelding.
Wanneer zeevarenden de gele
genheid hebben om aan wal te
gaan is in vele havens de Flying
Angel Club van de the mission
to seafarers een pleisterplaats om
zich te ontspannen, contact te
zoeken met het thuisfront en
voor geestelijke zorg. In Vlissin
gen ontvangt de club zo'n 10.000
bezoekers per jaar. Het is een in
ternationaal gezelschap dat
plaatsneemt op het terras, aan de
bar, in de bibliotheek of inkopen
doet in de winkel. Wie niet vaart
maar zich wel wil vergapen aan
zeebonken mag er best binnenlo
pen. De oorsprong van de organi
satie is Anglicaans en missie
staat niet gelijk aan zending be
drijven. De organisatie helpt met
woord en daad. Dat krijgt vorm
in welzijnswerk maar ook in het
nastreven van gerechtigheid, dat
Monnikenwerk
kan bestaan uit het geven van ad
vies op het gebied van arbeids
recht. De havenpastor, Ank Mul
ler, gaat ook naar zeevarenden
toe. Zij bezoekt afgemeerde sche
pen om te kijken hoe het hun
vergaat. Ze komen uit allerlei cul
turen en hebben verschillende re
ligieuze achtergronden.
Overlijden
De havenpastor en haar vrijwilli
gers volgen de bemanningsleden
in de onderwerpen die zij ter
sprake brengen. Vaak gaat het
over thuis, soms spelen er aan
boord ernstiger zaken. Een plot
seling overlijden vraagt meer
van een pastor: zoals het organi
seren van een herdenking met
kerkelijke rituelen. Op zondaga
vond is er in het Zeemanshuis
om 20.00 uur een Engelstalige
woord- en communieviering, die
heel wisselend wordt bezocht.
Soms vindt een leidinggevende
kerkgang geboden en dan komt
er een complete bemanning.
In tegenstelling tot Ank Mul
ler, reist Stefan Francke de hele
wereld over. Hij werkt voor de
Stichting Pastoraat Werkers
Overzee. Van oudsher werkt de
pastor onder mensen in de bag
gerindustrie. Mensen zijn daar
niet meer of minder religieus
dan aan de wal. Het idee van ma
ritiem pastoraat is 'dat pastores
zo over koetjes en kalfjes praten
dat de belangrijke dingen van
het leven de kans krijgen aan het
licht te komen'. De geplande be
zoeken aan projecten worden af
gewisseld met ongeplande rei
zen wanneer er aan boord extre
me situaties van druk of stress
ontstaan. Bijvoorbeeld na een be
drijfsongeval. Francke vindt het
mooi om mensen juist in hun
werk te ontmoeten en als geeste
lijk verzorger daarover in gesprek
te gaan. „In de kerk gaat het vaak
over wat mensen in hun privéle-
ven aan zingeving doen, terwijl
werk een belangrijk deel uit
maakt van een mensenleven."
a agaastra Mare O'Polo
S™J™Ï,®PDA M°GREGOR
Superdry.
zaterdag 11 juni 2016
Je ziet golven in glas en
T/m 2/7. Helene Briels en Bert
Frijns. Kunstuitleen Terneuzen, Bel-
lamystraat 26a Terneuzen. Di. t/m
vr. 13.00 -17.00 uur, za. 10.00 -
14.00 uur. Ook met sieraden van
Jeanine Vandenbergh.
Nico Out
Drie vazen van Bert Frijns op een
ij, ritme en beweging verschijnen.
reliëf
Helene Briels bouwt haar reliëfs
op uit driehoekjes die ontstaan
als je een vierkant diagonaal in
tweeën deelt. De twee helften,
die van tevoren van kleur zijn
voorzien, snijdt ze los en vouwt
ze in het midden. Zo ontstaan re
liëfs alsof het golven zijn.
José Baars schrijft
wekelijks over religie
en kerken in Zeeland.
Kijk voor haar blog op
pzc.nl/monnikenwerk
Links bij deze column en een
overzicht van de kerkdiensten
voor komende zondag staan op
www.pzc.nl/monnikenwerk
BEKIJK ONZE HERENMERKEN SNEL ONLINE OP WWW.BOMONT.NL
TétTC' Vanguard
hv polo Reset
,«iae«(ueai,\)
KAMPERLAND I MIDDELBURG I RENESSE
RUITERPIA ATWEG 11 MARKT 73 HOGEZOOM 1!
ZOUTELANDE
LANGSTRAAT 13
DOMBURG
OOSTSTRAAT 1
ETTEN-LEUR
WINKELCENTRUM 16
GOES
GROTE MARKT
TERNEUZEN
NOORDSTRAAT IC
