- - - f
18 NI
FRAUDE NEPKUNST
Meerdere mensen lijken voor tonnen gedupeerd in een kunstdeal
waar een voormalige staatssecretaris bij betrokken is. Een veroordeelde
oplichter voerde de regie.
hateau Jemeppe
in de Belgische
Ardennen is de
plaats van han-
1 deling. Daar luis
teren zo'n twin
tig mogelijke in
vesteerders naar het verhaal over
een kunstcollectie waarin moge
lijk tientallen onbekende werken
van impressionisten als Van Gogh,
Cézanne, Matisse en Toulouse-
Lautrec schuilgaan.
Die dertiende december 2014 ho
ren ze hoe de zakenman Cees de
Mooij, afkomstig uit Rijnsburg be
gin jaren '90 deze zogeheten Jelle
de Boercollectie verwierf. En wat
de grootse plannen zijn met de
doeken: een tournee door China,
een beursgang en zelfs een heuse
film.
De aanwezigheid van voormalig
staatssecretaris van Sociale Zaken
Robin Linschoten (WD) geeft de
kasteelbijeenkomst extra cachet.
Linschoten, via een zakenrelatie
bij de collectie betrokken, is bezig
een stichting op te richten die
gaat onderzoeken of de beoogde
meesterwerken echt zijn.
Maar ja, de kost gaat voor de
baat uit. Dus luidt de prangende
vraag wie in ruil voor een aandeel
wil investeren in onderzoek. Als
maar enkele van de in totaal circa
400 schilderijen, etsen en tekenin
gen echt blijken, zal die investe
ring dubbel en dwars worden te
rugbetaald, belooft hij.
Drie mensen raken overtuigd
van het verhaal en steken in 2015
bedragen tot enkele tonnen in de
collectie. Eén van hen zegt dat de
aanwezigheid van Robin Linscho
ten de doorslag gaf. „Ik dacht: als
zo iemand zijn naam eraan ver
bindt, zal het wel goed zitten."
Wat Cees de Mooij zorgvuldig ver
zwijgt, is zijn dubieuze reputatie
als zakenman.
Al meer dan een kwart eeuw
wordt hij in verband gebracht met
zwendel, onder meer in vastgoed en
met valse robijnen. In 2002 wordt hij
in België tot anderhalfjaar cel veroor
deeld voor oplichting in een zaak
rond een schildèrij van Rubens,!
maar die straf zit hij nooit uit.
Nog belangrijker: De Mooij houdt
ook achter dat hij rond 2003 met pre
cies dezelfde Jelle de Boercollectie al
een miljoenenbedrag heeft opge
haald. Ongeveer tien mensen kopen
dat jaar - sommigen voor enkele ton
nen - elk een deel van de eigendoms
rechten. Eén van deze investeerders
is oud-radio-dj Erik de Zwart, nu
programmadirecteur bij Veronica.
De Zwart is not amused dat Cees de
Mooij opnieuw met de doeken aan
het leuren is. Hij zegt zelfs samen
met enkele investeerders juridische
stappen te overwegen. „Het is raar
dat je iets wil verkopen wat al ver
kocht is. Dat riekt naar misdaad. Het
lijkt erop dat het water meneer De
Mooij aan de lippen stond en hij op
nieuw aan de collectie wilde verdie
nen."
Jongensboek
De nieuwste ophef past naadloos in
de controversiële geschiedenis van
de schilderijen. De meeste investeer
ders krijgen de werken nooit in het
echt te zien. Ze worden vastgehou
den in Zwitserland (zie kader). Maar
wat Jelle de Boer en zijn weduwe
niet lukte, krijgt De Mooij in 2002
wel voor elkaar: na een lange proce
dure geeft Zwitserland de stukken te
rug. Importeren naar Nederland gaat
niet, omdat er hoge invoerrechten
worden gevraagd. De doeken belan
den opnieuw in een depot, nu in de
Verenigde Staten.
Ook radio-dj Erik de Zwart steekt
blindelings geld in de collectie. „Ik
vond het meteen een schitterend ver
haal. Een jongensboek. Stel dat er in
derdaad authentieke werken tussen
zitten? Die vraag triggert mij nog
steeds."
Volgens De Zwart is de collectie in
2003 ondergebracht in een buiten
landse vennootschap, waar hij sa-
Eerlijk gezegd
weet ik niet
wie de
eigenaren
zijn van de
collectie
men met anderen aandeelhouder
van is. „Wij zijn de huidige eigena
ren. Dat staat zwart op wit."
De Zwart wil namens de aandeel
houders optreden tegen de stichting
Jelle Taeke de Boer, op 1 februari 2015
opgericht door Robin Linschoten.
Doel van de stichting: uitzoeken of
de doeken echt of vals zijn. Opmerke
lijk genoeg bestond er al zo'n stich
ting onder de naam Jelle de Boer.
„Het is toch merkwaardig om een
nieuwe stichting met vrijwel dezelf
de naam op te zetten? Dat is pron
ken met andermans veren", vindt
De Zwart.
Robin Linschoten reageert dat hij
per 1 juni dit jaar zijn voorzitter
schap van de stichting heeft neerge
legd. „Het is beter als er een voorzit
ter komt die ingevoerd is in de
kunst. Daar heb ik namelijk totaal
geen verstand van."
Bovendien is er sinds de oprich
ting geen eurocent voor onderzoek
binnengekomen, zegt hij. „Dan
houdt het op." Als Linschoten hoort
dat er wel degelijk mensen geld zeg
gen te hebben geïnvesteerd, reageert
hij verbaasd. „Dan vraag ik me af
wat er met hun geld is gebeurd. De
stichting heeft er in elk geval niets
van gezien."
De oud-politicus benadrukt dat
zijn stichting onafhankelijk opereer
de van Cees de Mooij en consorten.
„Ik wilde alleen onderzoeken of het
hier gaat om cultuurhistorisch erf
goed. Eerlijk gezegd weet ik niet wie
de eigenaren zijn van de collectie,
dat interesseert me ook niet zo."
De Zwart reageert fel: „Teken maar
op dat van mijn kant hoongelach
klinkt. Ik heb meneer Linschoten
precies uitgelegd wie de eigenaren
zijn van de collectie. We hebben
daar met elkaar over gesproken."
Jaloezie
Cees de Mooij weigert inhoudelijk te
reageren. „Over anderhalve maand
kom ik met het hele verhaal naar bui
ten. Het grootste gevaar rond deze
collectie is jaloezie. Alle mensen er
omheen willen er rijk van worden.
HOE HET BEGON
1966
1967
1992
2014
Mij gaat het puur om de rehabilitatie
van Jelle de Boer en zijn vrouw."
Wordt er ruzie gemaakt om een
verzameling waardeloze kunst, of is
de inzet van onschatbare waarde? De
mensen achter de collectie beweren
dat onderzoek erop wijst dat sommi
ge doeken echt zijn. Zo heeft het
Van Gogh museum zich in 2009 over
een schilderij gebogen. Hoofd onder
zoek Chris Stolwijk van het museum
schrijft in een brief: „Wij zijn van
mening dat het werk een variant is
van Vincent van Goghs De Oogst."
Het is koren op de molen van De
Mooij en consorten. De brief wordt
gebruikt in diverse brochures en op
de website. Maar gevraagd naar de be
tekenis, zegt hoofd communicatie
van het Van Gogh Museum Janine
Fluyt: „Die brief was onhandig gefor
muleerd. We bedoelden 'een variant,
zij het van een andere hand dan Van
zaterdag 11 juni 2016
i
Een zake
en zijn schimmig
4 f f
Koen Voskuil
Amsterdam
Zakenman Cees de
Mooij wordt in 2002 in
België tot anderhalf
jaar cel veroordeeld
voor oplichting. Die
straf zit hij nooit uit.
Robin Linschoten
Kunstinkoper Jelle de
Boer exposeert voor het
eerst zijn collectie, die mo
gelijk werken van grote
meesters bevat.
De doeken worden in Zwit
serland in beslag geno
men door de politie na ex
positie onder valse vlag.
Weduwe van De Boer ver
koopt de rechten aan za
kenman Cees de Mooij.
2002
De Mooij krijgt de stukken
van Zwitersland terug en
brengt ze onder in een de
pot in de VS.
2003
De Mooij verkoopt delen
van de eigendomsrechten,
onder meer aan oud-radio-
presentator Erik de Zwart.
De Mooij presenteert plan
nen met de doeken aan
een groep investeerders.
Hun wordt gevraagd geld
te steken in onderzoek
naar de echtheid. Enkelen
happen toe en betalen ton
nen.
Het'
