Ruzie met stem
van het koraalrif
Een zomer vol spanning
12 NI
Hij lacht verlegen naast de Portugese
premier António Costa die hem de
Lifetime Achievementprijs van het
Europees Octrooi Bureau heeft uitge
reikt. Ingenieur Anton van Zanten
(75) kreeg de prijs voor zijn Elektro
nisch Stabiliteits Programma (ESP)
dat voorkomt dat auto's bij een onver
wachte manoeuvre slippen.
Hij spreekt half Duits. „Omdat ik
er al zo lang woon. Al bijna vijftig
jaar ben ik uit Nederland weg. In de
tijd dat ik nog in Nederland woonde
zag je altijd krantenartikelen over
vreselijke ongelukken met steeds het
zelfde zinnetje: 'De bestuurder ver
loor de macht over het stuur.' Ik
dacht: waarom grijpt die auto zelf
niet in?"
Dat idee schoot wortel in zijn
hoofd. Veertig jaar later zit ESP ver
plicht in alle nieuwe auto's. Volgens
fabrikant Bosch heeft het computer
gestuurde antislipsysteem in Europa
260.000 ongelukken voorkomen en
8.600 levens gered. Wereldwijd zijn
de cijfers nog indrukwekkender. 40
Mijn beloning
is de
voldoening als
een ongeluk
wordt
voorkomen
procent van alle dodelijke ongeluk
ken kan voorkomen worden met de
elektronische beschermengel die
Van Zanten schiep. Alleen de auto
gordel redde meer levens.
Zijn EPS doseert de remdruk op ie
der wiel afzonderlijk als de auto uit
koers gaat. Bij een beginnende slip
corrigeert het systeem in millisecon
den, sneller dan Max Verstappen.
„Het is niet vreemd dat niemand
me kent. Bosch, waar ik in 1977 be
gon en ESP ontwikkelde blijft altijd
op de achtergrond. De autofabrikant
pronkt ermee. Ik vind dat geen pro
bleem."
In de technische wereld is hij wel
bekend. Zijn nieuwste prijs is al zijn
achtste voor het systeem. Van Zan
ten is nu gelauwerd als een van Euro
pa's knapste uitvinders, maar hij
blijft een ontevreden mannetje. „Ge
lukkig wel. Je kan alleen een uitvin
der zijn als je niet tevreden bent."
De eerste auto met een prototype
ESP had een computer ter grootte
van een hutkoffer, een generator
voor 220 Volt en een harde schijf van
35 kilo. De jarenlange ontwikkeling
zat vol tegenslagen. „Dan pakte ik
thuis mijn dwarsfluit. Door te spelen
raakte mijn hoofd leeg en verdween
mijn vermoeidheid zodat ik nieuwe
ideeën kon opdoen."
Uiteindelijk had hij de auto die hij
wilde. „Ik reisde enthousiast naar au
tofabrikanten in Amerika, Japan, Eu
ropa. Een ongekende desillusie. Nie
mand wilde het hebben. Ik liet met
proefritten zien wat mijn systeem
kon, maar ze vonden het een gim
mick. Het probleem was dat er geen
goede ongevallenstatistieken waren.
Nu weten we dat jonge mensen vier
keer vaker een dergelijk ongeluk krij
gen. Toen wist je niet hoeveel men
sen de macht over het stuur verlo
ren en een fataal ongeluk kregen."
Bij werkgever Bosch kreeg het
ESP- programma het zwaar. Colle
ga's uitten kritiek op die gekke Hol
lander die zoveel onderzoeksbudget
wegkaapte. Tot Mercedes als eerste
het systeem inbouwde. „Als optie.
Ze dachten dat 10 procent van de
klanten ervoor zou kiezen. Maar na
de elandtest (zie kader) kregen alle
Mercedessen het systeem. Dat over
tuigde de autowereld."
Na zijn grootste uitvinding bleef
hij vernieuwen. Van Zanten heeft
180 octrooien op zijn naam waarvan
36 te maken hebben met rijveilig-
heid. Rijk is hij er niet van gewor
den. „Ik was in dienst bij Bosch.
Voor een patent kreeg je 150 mark
extra. En nu krijg ik per jaar nog een
paar duizend euro extra als de paten
ten wat opleveren. Mijn beloning is
de voldoening als een ongeluk
wordt voorkomen. Een vriendin van
mijn dochter zei laatst: Je vader
heeft mijn leven gered! Ze moest uit
wijken voor een vrachtauto met een
klapband. Haar auto deed iets wat
ze niet snapte. Dat was mijn ESP."
ELANDTEST
Votrr u. ge^xltotztrcL
Tip: zcrvuiag 19 jWw ós W&t
vcukjiAr/hxQ. Pit pakket is leWc
oiAA. te wccgc-w eM. te
Bestel nu op pzc.nl/spannendeboeken
Slimme filmpromotie of oprech
te zorg om de teloorgang van het
kwetsbare Great Barrier Reef
voor de kust van Australië? Hoe
dan ook, een vis-jitty is gaande
tussen de Amerikaanse actrice El
len DeGeneres en de Australi
sche minister van Milieuzaken,
Greg Hunt. De laatste is niet ge
diend van de oproep van DeGe
neres aan de Australiërs om hun
meest kwetsbare natuurschat,
het grootste koraalrif ter wereld,
beter te beschermen.
Niemand beter dan DeGene
res om de bedreigde dieren een
stem te geven want de halve we
reld herkent haar meteen als Do
ry, de vrolijke doktersvis met
kortetermijngeheugenverlies uit
Finding Nemo, de hit van 2003.
Filmmakers Disney en Pixar ko
men eind deze maand met een
vervolg, Finding Dory. Daarin
gaat Dory met clownvis Nemo
op zoek naar haar verleden.
Zelfs Dory moet zich de tijd
herinneren dat haar biotoop nog
blakend gezond was, en niet ge
bleekt zoals recente onderwater
foto's van het Great Barrier Reef
schokkend aantonen. „Het is van
groot belang dat we deze bijzon
dere plek beschermen en we vra
gen uw hulp", zegt DeGeneres
op de site rememberthereef.com
Ze oogstte vele likes maar ook
een wat verongelijkt twitterbom-
bardement van de Australische
minister. Hunt meldde dat de re
gering genoeg doet om Dory's
woonomgeving te beschermen.
De minister bedankte DeGene
res nog wel beleefd voor haar in
zet en nodigde haar uit het rif te
bezoeken, maar eigenlijk zei hij
dat ze niet moest zeuren.
De actrice zweeg, andere twitter-
gebruikers niet. Die wijzen mi
nister Hunt er op dat juist hij
stond te klappen toen de kool
stofbelasting werd afgeschaft.
Volgens wetenschappers droeg
dat bij aan een verslechtering
van het rif als gevolg van war
mer water. Vorige maand kwam
Australië pijnlijk in het nieuws
door in een VN-rapport passages
over de verslechterende conditie
van het rif te censureren.
tó«<AsVWl«MsKS0W'iV"S'
oeni«w«slc"
vrijdag 10 juni 2016
Redder van 8.600 levens
Anton van Zanten is een van de
grootste uitvinders van Europa. An
ton wie? Niemand kent de Neder
lander wiens vindingrijkheid alleen
al in Europa 8.600 levens redde.
Ton Voermans
Lissabon
—Anton van Zanten, uit
vinder ESP
Antislipsysteem
ESP kreeg de grote
doorbraak door een
eland. Een Zweeds
magazine testte in
1997 de nieuwe Mer
cedes-Benz A, de
eerste, kleine auto
van het Duitse merk.
Zweden onderwerpt
auto's aan de 'eland
test': een plotselinge
uitwijkmanoeuvre
voor overstekend
wild met hoge snel
heid. De Mercedes
ging op zijn kant.
Het automerk kreeg
een marketing-
dreun. 130.000 Mer
cedes A'tjes moes
ten terug naar de fa
briek waar Van Zan-
tens ESP werd inge
bouwd. Daarna door
stond het autootje
de elandtest met
glans en het antislip
systeem had in één
klap naam gemaakt.
Van Zanten rijdt pri
vé nog steeds een
Mercedes A.
De 5 nieuwste thrillers van internationale bestsellerauteurs
in één uniek pakket
Lees als eerste de nieuwste thriller van Anita Terpstra. Haar boek 'Samen' is
vanaf september verkrijgbaar in de boekhandel en nu al exclusief
verkrijgbaar in dit pakket. Met ook de nieuwste titels van Grisham,
Leon, George en Baldacci.
Actrice Ellen DeGeneres, de
stem van de vis Dory, verwijt
de Australische regering onvol
doende zorg voor het bedreig
de Great Barrier Reef.
Ab Zagt
Bob van Huët
Rotterdam/Los Angeles