2
3
3
J Eastpak
TranverzS
mmmm
Rimowa Salsa
Air M u Iti wheel 52
Kipling
Teagan S
,4
--.'i
ste leeuw van een nationaal park en
moet onderduiken omdat natuurlief
hebbers woedend zijn. Maar met zijn
geld en geld van andere jagers wor
den tientallen andere leeuwen be
schermd. Het voelt niet fijn dat ik
moet uitleggen dat er ook iets goeds
van komt, wie weet vind jij mij nu
geen leuke man meer."
Economie is volgens Haring een stu
die naar de manier waarop we onze
samenleving kunnen inrichten met
als uitgangspunt dat niet alles in
overvloed is en dus niet alles kan.
Hoe kun je het voor iedereen zo mooi
en goed mogelijk maken? Bijvoor
beeld door de middelen zo eerlijk
mogelijk te verdelen, concludeert de
filosoof. „Economie is niet wat je in
de krant leest. Daar gaat het groten
deels over bedrijvigheid en de beurs.
Als het al over economie gaat dan
snap je het niet. Dan lees je een zin
als: 'de Europese Centrale Bank heeft
staatsobligaties gekocht om de infla
tie aan te wakkeren.' Als je niet snapt
wat het betekent en wat de gevolgen
zijn, hoe kun je er dan een oordeel
over hebben?"
„Precies. Mensen kiezen altijd het be
ste voor zichzelf, maar wat zijn daar
van de gevolgen? Als de maximum
snelheid naar 130 kilometer per uur
gaat, hoeveel extra doden in het ver
keer vinden wij als maatschappij dan
acceptabel, afgezet tegen tijdwinst?
Dat is een perverse afweging.
Zo ingewikkeld kan economie ook
weer niet zijn. Het gaat om toeganke
lijke begrippen als geld en werkloos
heid. Als je naar economen luistert,
raak je het spoor vaak bijster. Zij
schieten alle kanten op en spreken el
kaar tegen. De exclusiviteit van ken
nis wordt zelden doorbroken.
Als iemand het al probeert, verslikt
die zich snel in grafiekjes en statistie
ken. Maar het is ook moeilijk een
theorie bij de feiten te hebben, bij elk
feit passen meerdere theorieën. En je
kunt economie niet testen, zoals je
natuurkunde kunt testen in een la
boratorium. Vaak kan een nieuwsgie
rige buitenstaander dan beter vertel
len hoe het zit en wat het betekent."
En wie kan zoiets beter dan Bas Ha
ring? Hij heeft deze maand de Duide-
lijketaalprijs 2016 gekregen, als we
tenschapper die zijn werk het hel
derst met een breed publiek heeft ge
deeld. Uitgereikt door het Taaicen
trum van de Vrije Universiteit Am
sterdam. Uitleggen van moeilijke za
ken is zijn werk. Zowel aan de uni
versiteit van Leiden als bijzonder
hoogleraar publiek begrip van de we-
Als je naar
economen
luistert, raak
je vaak het
spoor bijster
tenschap, als in tv-programma's, als
spreker, columnist en schrijver.
„Tegelijk met het uitkomen van dit
boek, lanceer ik een kunstproject met
posters in bushokjes. Met kunstenaar
Martij n Engelbregt en gesponsord
door onder meer het Mondriaan-
fonds. Met teksten als 'Loop nodig ri
sico!', 'Spaar ons niet' en 'Eigen dom'.
Uitdagende zinnetjes, die je moeten
prikkelen naar een website te gaan,
waarnaar wordt verwezen. Het lijkt
op een campagne van het Ministerie
van Economische Zaken, maar als je
beter kijkt zie je dat de leeuw in het
wapen is vervangen door een konijn
tje. Als je de website bezoekt vind je
bij elke poster een economielesje,
met daarover twee vragen. Heb je die
goed, dan win je 1,25 euro. Het leek
me leuk over economische onder-
werpjes op een speelse manier te
communiceren op straat. Een boek is
maar een beperkt middel."
„Dat nou ook weer niet. Ik hoop dat
ik met mijn vragen mensen een be
tere blik op de zaken kan geven."
„We verspillen allemaal, elke dag.
Maar je hebt gigantische immorele
uitwassen. Voorbeeld? Een superrijke
man als Roman Abramovitsj laat een
jacht bouwen van 160 meter lang
voor 340 miljoen euro. Aan dat jacht
hebben honderden mensen gewerkt.
Er zijn kostbare en schaarse materia
len in gestopt die elders beter ge
bruikt hadden kunnen worden. Dat
vind ik dus het immorele van hoe
onze samenleving in elkaar steekt.
Stel dat een supermiljardair 100 men
sen een jaar lang betaalt om een kuil
te graven, die ze daarna weer mogen
dichtgooien. Terwijl diezelfde hon
derd mensen ook de dijk tussen Vo-
lendam en Hoorn zouden kunnen
ophogen. Het eerste is even zinloos
als het bouwen van dat jacht, het
laatste is echt nodig."
„Ik heb de neiging alles zelf te doen
thuis. Als ik een klusbedrijf inschakel
kost dat per uur vaak minder dan het
bedrag dat ik diezelfde uren kan ver
dienen. Maar je moet niet alles uit
drukken in geldwaarde. Het is irrati
oneel alles zelf te doen, tenzij je de
klussen leuk vindt."
woensdag 1 juni 2016
GO
tjes lieten het afweten.
De Hema-aankoop was
onbruikbaar na de val-
test en de Ikea koffer
overleefde de regentest
niet. De duurste exem
plaren maken hun claim
waar, maar zijn niet zo
veel beter dat het hun
gepeperde prijs recht
vaardigt.
Grootste verschillen zit
ten 'm in de behuizing:
stof of kunststof en de
wielen: twee of vier.
Bart Rost
Vanaf €115
Degelijk en compact
en maakt weinig
lawaai.
Door de gespen aan
de buitenkant blijft hij
wat eerder aan
obstakels haken.
Vanaf €330
Dure Duitse degelijk
heid. De enige waarbij
alle inhoud droog blijft
bij de regentest.
Een van de duurste
koffers uit de test,
maar niet opvallend
beter dan de rest.
Vanaf €140
Komt goed uit de val-
test en heeft een
degelijke rits.
Lijkt op de Eastpak,
maar kost meer en
haalt minder goede
cijfers. Doorstaat de
regentest nipt.
En hoe kun je dan de juiste stem
uitbrengen tijdens de Tweede Ka
merverkiezingen? De programma's
van politieke partijen worden im
mers vaak gedomineerd door eco
nomische onderwerpen?
A Bas Haring vroeg
zich als kind af
waarom een over
schot aan tomaten
niet naar Afrika werd
verscheept.
FOTOSHODYCAREMAN
44
—Bas Haring
En in bushokjes, vanaf deze week.
Bas Haring heeft een missie?
Zoals met je betoog over verspil
ling?
Is je eigen micro-economie veran
derd?
Bas Haring 'Waarom cola
duurder is dan melk'.
Uitgeverij Nijgh en Van Ditmar;
(ISBN9789038801926)
