Friet, net uit het
vet, moet ritselen
O
O
Rolkoffer
van stof
wint de test
9
2
WOUTER KLOOTWIJK
Uitleg professor en 'volksfilosoof' Bas Haring begreep niets
van economie. Dus dook hij er in, stelde vragen, vond de
antwoorden en schreef die op in een boek. Want Bas Haring
doet niets liever dan moeilijke zaken begrijpelijk maken.
Column
Het geluid van friet, net uit het hete vet. Friet
ritselt. Dorre bladeren doen het als het een
beetje waait. Dun papier kan er ook wat
van. Maar anders. Frieten hebben een eigen ver
fijnd ritseltje. Floor je het dan weet je dat de patat
goed gebakken is. Als het dan ook nog van een
aardappel is die voor friet geboren werd, heb je een
koningsmaal in een puntzak. Want friet moet bij
voorkeur uit een papieren puntzak gegeten wor
den, met een plat houten vorkje met twee punten.
Gewoon met je jas aan, leunen tegen een pui.
Maar waarom moeten we het er over hebben, is
er nieuws? Ja. Tot mijn stomme verbazing ver
klaarde zopas een beroemde chef in de krant dat
hij niet wist hoe hij frieten bakken moet. Hij is er
achter gekomen, zei hij, maar heeft er anderhalf
jaar op moeten studeren. Sergio Herman verwierf
in zijn Zeeuws Vlaamse restaurant al eens drie Mi-
chelinsterren. Dan zijn er geheime mannen en
vrouwen wezen eten die het erg goed was beval
len. Maar wel typisch lui, die van de Michelingids,
die bij een parelhoen geen friet bestellen. Te ordi
nair. En dat toch, waar ik liever een Michelingids
voor de beste frietadressen raadpleeg.
Een paar jaar geleden was ik in een nieuw eet
huis in Amsterdam. In een oude fabriek. Vis
vooral en daarom moest ik mee omdat ik verstand
van vis heb. Ik vroeg er friet bij. Lieve help, er was
me daar een chef aan het designen geslagen. Hij
had dikke aardappelstengels gebakken en daarvan
een bouwsel gemaakt op een bordje. Balkjes op el
kaar in een vierkant. Hyperorigineel, maar geen
ritseltje en niet lekker. Verkeerde aardappelen ge
kozen. De kok had er
beter eerst anderhalf
jaar op doorgeleerd, zo
als Sergio Herman die
er eerlijk voor uit komt.
Hij kookt nu in een eet
huis in Antwerpen
waar je niet zomaar
even wat eet, maar drie
maanden moet wach
ten voor een tafeltje
voor je vrij gemaakt
kan worden. En daar
kun je nu ook goede friet bestellen? Het zit anders.
Er is iets aan de gang onder chefs van hoogculi-
naire eethuizen en chefs die alleen maar beroemd
zijn maar geen eethuis hebben om er te koken. Zo
als in Nederland de heer Kranenborg die alsmaar
op de televisie is maar nergens kookt. Deze be-
roemdo's beginnen iets langs de weg. Ze gaan in
hamburgers. En waarom? Om de hamburger op
een hoger niveau te tillen. Maar toch ook om er wat
aan te verdienen?
Lieve help er
was me een
chef aan het
designen
geslagen
maar beroemd ook om zijn aanstekelijke televisie
series over eten en drinken. Hij ging voor de grap
in worstenbroodjes en verkocht ze vorig jaar van
uit een kraam tijdens een Vlaams rockfestival. Hij
zei tegen een Belgische journalist: 'In die vijf dagen
op dat festival heb ik meer verdiend dan in vijfjaar
in mijn restaurant.'
Sergio Herman gaat in Nederland vier frituurza-
ken openen. De eerste in Den Haag. Ritselfriet, pa
pieren puntzakken en dat je er mee buiten mag te
gen de muur hangen? Ben er niet gerust op. Want
er komt een modehuis en een designontwerper
aan te pas. Weg plat houten vorkje, ben ik bang.
PRIJSPEIL
TEST 1,2,3
e ïo-jarige Bas
Haring was ont
daan toen hij op
tv zag hoe tien
tallen tonnen
Hollandse toma
ten werden door
gedraaid. Waarom werd ons over
schot aan tomaten niet naar bijvoor
beeld Oost-Afrika verscheept? Daar
was de oogst mislukt en aten de
mensen toch ook graag tomaten? Het
jochie begreep er niks van.
38 Jaar later begrijpt hij als natio
nale 'uitlegprofessor' en 'volksfilo
soof dat in ons economische model
de meest effectieve oplossing voor
een probleem vaak tegen vele haren
instrijkt. Hoe nobel je intenties zijn,
met een zakelijker benadering bereik
je vaak betere resultaten. Overschot
ten groenten, fruit en melk weg
gooien kan wrang zijn. De economie
heeft soms immorele trekjes. Maar
met de helft van het geld dat je zou
besteden aan transport van die toma
ten, blijken we effectievere hulp te
kunnen bieden. Dat weet Haring nu.
Haring is voor zijn nieuwste boek
Waarom cola duurder is dan melk in 'de
economie' gedoken. Een voor velen
vaag begrip, een veelkoppig onwezen
dat regeert over ons allen. Haring
ging de uitdaging aan eens goed uit
te zoeken of economie nou echt zo
oninteressant is als waarvoor hij die
altijd hield. En of al het kwaad dat
over haar wordt gesproken bij de kof-
fieautomaat, ook waar is. Nee dus. En
de kennis die hij vergaarde moet
worden gedeeld. Met zoveel mogelijk
mensen, vindt hij.
PASPOORT
Bas Haring
In zijn boek beantwoordt Bas Ha
ring een lijst van 'naïeve vragen' die
hij zelf had bij het begrip economie.
Niet in Jip-en-janneketaal; Haring
schreef geen economie voor dum
mies. Maar wel een boek waarin hij
helder vertelt wat een vrije markt is,
wat vraag en aanbod betekent, hoe
prijzen van producten worden vast
gesteld, waarom economen recessies
niet kunnen voorspellen, of het waar
is dat onze rijkdom ten koste van de
armen gaat, wat rente precies is en of
groei altijd moet. En waarom cola dus
duurder is dan melk, terwijl melk in
alles een veel waardevoller product
is, waarbij veel meer komt kijken
voor het in de winkels ligt.
Je hebt colleges economie ge
volgd in binnen- en buitenland. En
je schrijft in je boek: 'ik ben door
de economische bril helderder
gaan denken, maar ik weet niet of
ik er aardiger door ben geworden.'
„Nee. Als kind wilde ik die tomaten
naar Oost-Afrika brengen. Dat was
aardig van me. Maar naïef. Het door
draaien van tomaten blijft natuurlijk
verspilling. Het is vaak een strijd tus
sen de intenties en de resultaten. Als
je dat snapt, kun je anders kijken. Ra
tioneler. Als ik mezelf die verspilling
hoor verdedigen vind ik mezelf on
aardig. Ik vind dat kind leuker."
„Dat is ook een voorbeeld van inten
ties die niet goed zijn, maar met een
resultaat dat geweldig is. Een Ameri
kaanse tandarts betaalt tienduizen
den dollars om een leeuw te schieten
in Zimbabwe. Hij doodt de populair-
woensdag 1 juni 2016
GO
Wouter Klootwijk
proeft en test
producten
België kent Jeroen Meus, chef met een eethuis,
Reageren? wouter.klootwijk@persgroep.nl
Vandaag is het
Wereldmelkdag.
En dat is goed
voor elk.
Pak melk (11)
AH 0,87
Plus 0,87
Jumbo 0,83
Melkschuimer
Melitta Cremio
Coolblue €69,99
Mediamarkt
€59,99
Bobshop €55,95
Cilio Cacao-
strooier
Mediamarkt
€10,99
Dekoffiethuis-
winkel.nl €10,15
Versloot-
Versloot.nl €9,99
■u
Ook last van keuzestress tijdens je
zoektocht langs internetwarenhuizen
en prijsstunters? Geld&Goed helpt
een handje, met deze week een
vergelijkend warenonderzoek naar
rolkoffertjes.
Neem je alleen handba
gage mee in het vlieg
tuig, dan scheelt dat je
een boel inchecktijd.
Voor een grote koffer
moet bovendien vaak
(flink) worden bijbe
taald. Wie een klein kof
fertje wil kopen, merkt
al snel dat het lastig kie
zen is. Wat maakt een
koffer goed? Hij moet je
spullen beschermen en
zo lang mogelijk mee
gaan. En hij moet com
pact en licht genoeg zijn
om daadwerkelijk mee
te mogen als handba
gage in het vliegtuig.
Ook de prijs speelt na
tuurlijk een rol. Met 50
euro is het koffertje van
Ikea het goedkoopst in
de test van de Consu
mentenbond.
De Samsonite Lite-
Shock met 350 euro de
duurste. Geen van de
geteste koffers is kapot
te krijgen. De verschil
len werden pas duidelijk
bij de valtest en de
regentest.
De goedkoopste koffer-
'Als kind was ik
naïef
Ruud Buurman
Bas Haring (48) is filo
soof, schrijver van kin
derboeken en populair-
wetenschappelijk
werk, televisiepresenta
tor en bijzonder hoogle
raar 'Publiek begrip van
wetenschap' aan de
Universiteit van Leiden.
Haring schreef onder
meer de boeken: 'Kaas
en de evolutietheorie',
'De ijzeren wil', 'Voor
een echt succesvol
leven' (pleidooi voor een
onsuccesvol leven),
'Plastic Panda's' (over
het opheffen van de na
tuur) en 'Doe dit vooral
thuis', een doe-boek
naar aanleiding van het
tv-programma 'Proefko
nijnen'.
In je boek vertel je ook over de
doodgeschoten Cecil de leeuw.
