LJ f-
«teiiETÉfirii
Hersensonderzoek vertelt
ons nog niet wie we zijn
"iJJ-
Hoofdpijnpil dempt gevoel
5
f. ri i j S-*
r v>
Meer dan ons brein
„Zonder brein geen geest,
daarvan ben ik overtuigd.
Maar we zijn veel meer dan
dat. Denk alleen al aan ons
zenuwstelsel, dat zich door
ons hele lichaam vertakt en
waarmee we ook informatie
opdoen en verwerken.
Het moderne hersenonder
zoek kan heel goed laten
zien waar ik denk en hoe
denkprocessen zich voltrek
ken, maar nooit wat ik denk
en voel. Terwijl juist dat mij
als mens definieert."
Ik proef in uw boek irrita
tie over de stelligheid van
spraakmakende hersen
onderzoekers dat zij de
geheimen van ons brein
kunnen ontsluieren.
„Dat van die irritatie klopt
wel. Ik vind het moderne
hersenonderzoek fascine
rend, hoor. Het geeft veel in
zicht in hoe onze hersenen
functioneren. Dat is belang
rijk, want hoe meer we we
ten over de fysieke proces
sen in ons brein hoe beter.
Maar de pretentie van som
mige hersenwetenschappers
dat zij met MRI-scans of
Deep Brain Stimulations ons
wezen kunnen doorgron
den vind ik eh...dom."
„Rond hersenonderzoek
hangt een zweem van ob
jectiviteit: we meten het,
dus we wéten het. Maar wij
mensen zijn per definitie
subjectieve wezens. Dus als
BEEST*»*
A
We zijn allemaal
ten diepste
eenzaam, het
centrum van ons
eigen universum
je verlegenheid meet, wat
meet je dan? Voor mij voelt
verlegenheid misschien to
taal anders dan voor jou. Dat
zullen we nooit weten, om
dat we niet in eikaars hoofd
kunnen kijken.We kunnen
niet eens goed in onze eigen
hersenen kijken!"
„Nee, dat is onmogelijk. Ons
brein is een dynamische brij
van vage gevoelens, snelle
gedachten, halfbewuste
roerselen. Dat proberen we
in woorden te vangen. Maar
dat kunnen we nooit zo per
fect doen als wetenschappe
lijk vereist is. Want wat
bedoelen we als we zeggen
'ik voel me gespannen'? We
doorgronden onze eigen
roerselen niet eens, laat
staan die van een ander."
PILLETJE
„We zijn ten diepste ook
eenzaam, het centrum van
ons eigen universum. We
weten dat er andere uni-
versa zijn, maar kunnen
slechts raden naar wat
daarbinnen gebeurt. In het
dagelijks leven is het niet zo
somber, hoor. We kunnen
namelijk wel ons best doen.
Door woorden te zoeken
die zo exact mogelijk weer
geven wat we voelen, door
goed te luisteren naar ande
ren en vragen te stellen. Op
rechte aandacht voor elkaar
helpt."
„Nooit volledig. We zijn af
hankelijk van processen en
omstandigheden waar we
geen grip op hebben. Maar
binnen die kaders zijn we
wel vrij om te kiezen,
zowel voor het goede als
voor het kwade. Ik ben er
van overtuigd dat de meeste
mensen het goede willen.
Dat dat in de praktijk vaak
anders uitpakt, komt omdat
kiezen voor het goede
meestal indruist tégen ons
directe eigenbelang. Je moet
sterk in je schoenen staan
om die drang te kunnen ne
geren."
„Wees je bewust van je
eigen zwaktes. Ben je gierig
aangelegd, zoals ikzelf? Ga
dan tegen die neiging in en
geef een rondje weg. Het
helpt als je iemand voor
ogen houdt die je bewon
dert, een rolmodel. Vraag je
af: wat zou hij of zij doen?
Je zult merken dat je gelei
delijk gemakkelijker de
juiste keuzes maakt. Een
goed mens worden is een
levenslang leerproces."
dinsdag 24 mei 2016
PZ
Johan Nebbeling
De hersenwetenschap
biedt ons waardevolle
inzichten in hoe ons brein
functioneert. Maar om te
begrijpen wie we zijn en
wat ons drijft, blijven we
aangewezen op onze
eigen - gebrekkige -
innerlijke zoektocht, stelt
filosoof Marjan Slob in
haar boek 'Hersenbeest'.
Wij zijn ons brein?
Hoezo dom?
Marjan.Slöl» HERSEN-
J.-L jTT".
t 7?
'Jlr 1J(- I7
f*»"?'
In haar boek 'Hersen
beest' stelt filosoof
Marjan Slob de pretenties
van het moderne hersen
onderzoek ter discussie.
Kunnen we onszelf of de
ander echt kennen?
Dat klinkt nogal eenzaam.
Als we onszelf niet
volledig kunnen door
gronden, kunnen we dan
wel ons leven bepalen?
Hoe kiezen we het goede?
Hersenbeest, Marjan Slob,
€17,95, Lemniscaat.
Hoofdpijn of grieperig?
Een pilletje paracetamol
slikken helpt het onge
mak te dempen. Maar
een Amerikaanse studie
toont aan dat het middel
ook leidt tot een vermin
derd inlevingsgevoel.
In verschillende experi
menten lieten onderzoe
kers van de Universiteit
van Ohio een deel van de
deelnemers paracetamol
slikken, anderen kregen
een neppil, een placebo.
Niemand wist wat hij of zij
had ingenomen. Daarna
reageerden de deelnemers
op de pijn van mensen bui
ten het onderzoek,
die bijvoorbeeld
waren blootge
steld aan harde
geluiden of
ergens voor
waren afgewe
zen.
De universitaire
onderzoekers noemen
het emotie-dempende
effect van paracetamol
zorgwekkend.
Al eerder is aangetoond
dat paracetamol ook
vreugdemomenten kan af
vlakken. Nader onderzoek
moet uitwijzen of an
dere pijnstillers,
zoals ibuprofen,
dit effect ook
op de gebrui-
kers hebben.
Bovendien
wordt
onderzocht hoe
paracetamol
de emoties en het gedrag
van mensen zo kan beïn
vloeden.
Arnoud Kluiters
