Groene
professor
wint op
valreep
M
effeweg.nl
11
Keuze wordt
ingegeven door
opleiding, stad of
land en man of
vrouw. Niet alleen
in Oostenrijk.
VERKIEZINGEN OOSTENRIJK A
We hebben nog
geen verhaal bij
het verschil
tussen mannen
en vrouwen
De uitgesproken pro-Europese,
aan de Groenen gelieerde en onaf
hankelijke presidentskandidaat
Alexander van der Bellen schrijft
geschiedenis: niet alleen heeft hij
Norbert Hofer van de Oostenrijk
se Vrijheidspartij (FPÖ) achter
zich gehouden, hij wordt ook de
eerste groene president van het
land. De Franse premier Manuel
Valls verwoordde een breed gedra
gen gevoel in Europese hoofdste
den, namelijk 'opgelucht' te zijn
dat de Oostenrijkers populisme
en extremisme hadden verwor
pen. „Laat iedereen in Europa hier
lessen uit trekken", aldus Valls.
Briefstemmers gaven uiteinde
lijk de doorslag in een fiftyfif-
ty-uitslag die Van der Bellen ten
slotte won met 50,3 procent van
de stemmen. Het scheelde een
haar: 31.026 stemmen op een to
taal van 4,15 miljoen kiezers of Ho
fer had wel gewonnen.
Vanuit de leiding van de FPÖ
werd vlak voor de defititieve uit
slag gesuggereerd dat er sprake
was van bedrog. Hofer had zo ver
voorgelegen in de peilingen, dat
de bloemen al klaarlagen.
Van der Bellen ofwel 'Sacha' is
een gezaghebbende economiepro
fessor in Innsbruck. Na een korte
flirt met de socialisten koos hij
voor de Groenen, Hij is afkomstig
van een in de achttiende eeuw
naar Rusland vertrokken, adellijke
Nederlandse familie uit de buurt
van Leerdam. Hij wordt op 8 juli
beëdigd als president.
Soms kan het maar duidelijk zijn.
Woon je in Oostenrijk aan een Al
penweide, dan stem je op de na
tionalisten (blauw). Ben je een
kind van de grote stad, dan ga je
linksaf (groen). Ben je laag opge
leid, dan ga je voor blauw; heb je
doorgestudeerd, dan kies je
groen. En: ben je man, dan stem
je tegen (blauw); ben je vrouw,
dan stem je voor (groen).
Is het inderdaad zo simpel? Ja.
En nee.
De trends zijn onmiskenbaar
bij deze spannende Oostenrijkse
presidentsverkiezingen. De stem
men in de grote steden gingen
naar de onafhankelijke, linkse
kandidaat Alexander Van der Bel
len, die wordt gesteund door De
Groenen. Het platteland was voor
Norbert Hofer van de rechtspopu-
listische Vrijheidspartij. De elec
torale kaart van het land ziet er
uit als een eilandenrijk in de Stil
le Oceaan: groene vlekjes in een
zee van blauw.
Waar komt dit stemgedrag van
daan? „De tegenstelling tussen
stad en platteland is een bekend
verschijnsel bij verkiezingen",
zegt Kees Aarts, hoogleraar politi
cologie aan de Universiteit Twen
te. „In steden wonen nu eenmaal
meer hoogopgeleiden. Wie ambi
tie heeft, trekt naar de stad, vindt
daar gelijkgestemden en bereikt
een bepaald niveau van welvaart.
Maar je kunt niet zeggen, al is het
misschien wel verleidelijk, dat je
in de stad moet wonen om links
te stemmen. Of in een dorp voor
de rechtse tegenstem."
Aarts signaleert dat iemands op
leiding veel meer gewicht in de
schaal legt dan vroeger. Arbeiders
kozen massaal voor Hofer (86 pro
cent), academici gingen bijna alle
maal achter Van der Bellen staan
(81 procent). En waar een duidelij
ke twee derde meerderheid van
de mannen blauw stemde, deden
de vrouwen hetzelfde met groen.
Vroeger namelijk, aldus Aarts,
waren het ook je religie en je so
ciale klasse die je stem bepaal
den. „Dat is echt veranderd. We
zien het in heel Europa: laagopge
leiden stemmen populistisch,
hoogopgeleiden Groen." Ook Jos-
se de Voogd van de Universiteit
van Amsterdam, die onderzoek
deed naar de relatie tussen geo
grafie en stemgedrag, ziet in Oos
tenrijk een Europa in het klein.
„En Nederland. Opleiding wordt
steeds relevanter. We moeten te
gelijkertijd niet vergeten dat de
Oostenrijkers hier slechts twee
keuzes hadden: links of rechts.
Dan kom je al snel recht tegen
over elkaar te staan. Dat was bij
ons met het referendum over
Oekraïne net zo. Bij parlements
verkiezingen doen er natuurlijk
meer partijen mee, en dan krijg
je een heel ander beeld."
Erg opvallend ten slotte is het
forse verschil in het stemgedrag
van mannen en vrouwen. „Dat is
moeilijk te verklaren", zegt Aarts.
„We zien het in Nederland ook,
maar niet zo duidelijk als nu in
Oostenrijk. Op de WD stemmen
relatief meer mannen en op de
PvdA en het CDA meer vrouwen.
We hebben hier nog niet echt
een goed verhaal bij."
Trentino en de Dolomieten
Singlereis Thüringen
Fietsreis Dresden
Normandië en Invasiestranden
Fietsreis Kufstein, Hinterthiersee
Lake District, Yorkshire en Londen
Sorrento, baai van Napels, Pompeï
Rondreis Zweden
Sorrento, Napels, Capri, Vesuvius
Rondreis Andalusië
V
Si
££5
Korting tot wel €70,-
Effeweg.nl of bel 0529 - 46 96 67
dinsdag 24 mei 2016
Een grote verrassing bij de presi
dentsverkiezingen in Oostenrijk:
extreemrechts wint uiteindelijk
niet. Brussel slaakt een zucht
van verlichting.
Bob van Huët
Brussel
Schooldiploma bepaalt
stem moderne kiezer
Mark van Assen
Enschede
nadat hij de verkiezingen heeft gewonnen, foto leonhard foeger/reuters
Alexander Van der Bellen nadc
8 daagse busreis Vertrek: 17 juni Halfpension
Nu van£AQ$',- voor€359,-p.p.! KORTING €50,-
8 daagse busreis Vertrek: 3 juni Halfpension
Nu van S439j- zoor €389,-p.p..' KORTING €50,-
8 daagse busreis j Vertrek: 3, 10 juni Halfpension
Nu van voor €399,- p.p.! KORTING€70,-
8 daagse busreis Vertrek: 10 juni Halfpension
Nu van £47$^,- voor €429,- p.p.! KORTING €50,-
8 daagse busreis Vertrek: 3, 17 juni Halfpension
Nu van €499)- voor €449,- p.p..' KORTING €50,-
8 daagse busreis Vertrek: 3 juni Halfpension
Nu van£52$,- voor €479,- p.p.! KORTING €50,-
10 daagse busreis Vertrek: 20 juni Halfpension
Nu van£B$$,- voor €549,- p.p.! KORTING €50,-
8 daagse busreis Vertrek: 17 juni Halfpension
Nu van£58$,- voor €639,- p.p.! KORTING €50,-
15 daagse busreis Vertrek: 27 juni Halfpension
Nuvan£&5$,- voor €789,- p.p.! KORTING €50,-
15 daagse busreis Vertrek: 6 juni Halfpension
1 van£84$,- voor €799,- p.p..' KORTING €50,-
Fouten voorbehouden. Prijzen p.p. o.b.v. 2 pers. Excl. res.kosten en Calamiteitenfonds.
Korting geldig op nieuwe boekingen gemaakt van 24-05-2016 t/m 31-05-2016.
