VW"» I
Als er al wordt onderhandeld, bemoeien tientallen partijen zich ermee
10 NIEUWS
Op het slagveld
geldt op de ene
plek een bestand,
elders woeden
gruwelijke
gevechten. Wat
gebeurt nu waar
en wie trekt aan
het langste eind?
Als je de Russen moet geloven
wel, maar het door de Syrische re
gering beloofde 'regime van stilte'
levert vooral doden op, zoals bij
de aanval op het vluchtelingen
kamp bij Idlib. President Bashar
al-Assad zal het bestrijden maar al
leen hij heeft het broze vredeso
verleg in Genève opgeblazen door
aanhoudende aanvallen op Alep
po. Pas als hij plaatsmaakt voor
een overgangsregering heeft het
zin weer naar Genève te gaan. As
sad piekert daar niet over.
de overwinnaar en een blamage
voor de verliezer.
Onafhankelijke berichtgeving is
er nauwelijks nadat ook ervaren
oorlogsjournalisten er het leven
hadden gelaten, aan het front of
door het zwaard van Islamitische
Staat. Westerse media, ook deze
krant, leunen nu vooral op het Sy-
risch Observatorium voor de Men
senrechten en zijn honderden in
formanten. De betrouwbaarste be
richtgeving komt van hulporgani
saties, waaronder Artsen zonder
Grenzen. Maar om hun onafhanke
lijkheid te bewaren, spreken zij
zich alleen uit na eigen ramp
spoed, zoals met het bombarde
ment op een ziekenhuis in Alep
po, of als er een humanitaire crisis
dreigt in belegerde gebieden.
Voornamelijk dankzij massieve
luchtsteun van bondgenoot Rus
land, sinds vorig jaar herfst. Die
keerde het tij. Aan het front wor
den met ondermeer Iraanse hulp
troepen ook weer successen ge
boekt. In het gebied dat Assad nu
controleert - ruim een derde van
Syrië - liggen, op Aleppo na, alle
belangrijke steden.
De oorlog in Syrië is een com
plexe 'lasagne' van conflicten. Het
gaat om een nationale, regionale
en internationale strijd op talrijke
fronten. Rusland en de Verenigde
Staten strijden om invloed en zeg
genschap in het Midden-Oosten.
Daarbij heeft vooral Vladimir Poe-
tin de overhand dankzij zijn mili
taire interventie en zijn invloed
op president Assad. De Russische
president is bovendien in het voor
deel omdat hij weet dat het Wes
ten hem nodig heeft in de strijd te
gen de terreur van Islamitische
Staat en al-Qaeda. Maar niet al
leen Rusland wordt beschuldigd
van een dubbele agenda. Ook de
VS. Tot woede van het gematigd
verzet neemt Washington beetje
bij beetje afstand van de uitspraak
dat er geen toekomst meer is voor
Assad in Syrië.
De extremisten zijn door tussen
komst van Rusland (in Syrië) en
het Westen (in Syrië en Irak) in
de verdediging gedrongen. Het ka
lifaat van IS is een derde van zijn
territorium kwijt. Raqqa, de
'hoofdstad', wordt vanuit de lucht
bestookt maar is nog stevig in han
den van de terreurgroep. De twee
de stad van IS, Mosul in Irak, ligt
onder vuur. Door drone-aanvallen
heeft IS enkele leiders verloren.
Geheime diensten beschuldigen
Damascus van dubbelspel met IS
en al-Nusra. Uit documenten zou
blijken dat de partijen olie en
kunstmest (voor explosieven bij
zelfmoordaanslagen) ruilen.
Dat is een gevolg van de bouw
van allerlei hekwerken aan
Oost-Europese grenzen en afspra
ken van de Europese Unie met
Turkije over het terugdringen van
de vluchtelingenstroom. Syrische
vluchtelingen blijven daardoor in
opvangkampen in buurlanden of
in eigen land. Voor het groeiend
aantal ontheemden dreigt bij aan
houdend geweld een uitzichtloze
situatie te ontstaan. Het blijft voor
hulporganisaties een hels karwei
om hen te voorzien van onderdak,
voedsel en medicijnen. Daarom
werken Rusland en de VS nu aan
de instelling van 'veilige gebie
den', zones waar op drift geraakte
burgers eindelijk beschermd zijn
tegen alle oorlogsgeweld. Binnen
Syrië zijn meer dan zes miljoen
mensen op de vlucht geslagen.
Bashar al-Assad lijkt aan de
winnende hand, zowel diploma
tiek als op het slagveld. Pas als hij
Aleppo in handen heeft, neemt
zijn bereidheid om consessies te
doen mogelijk weer toe. Ondertus
sen zal president Poetin de maat
blijven slaan, met de Verenigde
Staten op de tweede rij. De Ameri
kaanse regering loopt op eieren.
Zij moet de broze coalitie in stand
houden. Met leden als Saudi-Ara-
bië die aan de ene kant IS bestrij
den maar het moslimextremisme
tegelijkertijd financieren. Was
hington moet ook rekening hou
den met Assads bondgenoot Iran,
waarmee onlangs een kernak
koord werd gesloten. Op zijn
beurt weet Turkije dat er onder As
sad nooit een autonoom Koerdis-
tan zal komen. Het is een belan
genverstrengeling die in het voor
deel van Assad lijkt. De kans dat
hij ooit zal worden berecht voor
oorlogsmisdaden neemt met de
dag af. Niet hij, maar het extremis
me van IS en al-Qaeda wordt ge
zien als een nog grotere bedrei
ging voor de wereld.
Niet alle partijen en gebiedsdelen
vallen onder de afspraken. De
strijd tegen Islamitische Staat en
de aan al-Qaeda gelieerde bewe
ging al-Nusra gaat onverminderd
voort. Dat mistige spanningsge-
bied wordt vooral door de Syri
sche strijdkrachten misbruikt. Die
gooien de beruchte 'vatbommen'
ook op het gematigde verzet in
Aleppo. De wurggreep op de stad
zal blijven. Syrische staatsmedia
meldden deze week dat president
Assad alleen een 'totale eindover
winning' accepteert.
Vredesoverleg of niet, Bashar
al-Assad roept bij herhaling dat
hij op een dag weer heel Syrië in
handen zal hebben. Het leidt tot
een cynisch dubbelspel. De her
overing van de grootste stad van
het land is cruciaal voor het regi
me. Aleppo is van groot strate
gisch en symbolisch belang. De in
name is een adrenalinestoot voor
Syrië: chaos met hoofdletter C
door Hans van Zon
1IS ER NOC EEN VREDES
PROCES?
deze grote stad is voor alle partijen van
4 HOE WETEN WE WAT ER
ER GEBEURT?
5 HOE HOUDT AL-ASSAD
DE STRIJD NOC VOL?
6 WELK SPEL SPELEN DE
RUSSEN EN AMERIKANEN?
groot strategisch en symbolisch belang.
7 HOE STAAT HET MET IS
EN AL-NUSRA?
8 WAAROM KOMEN ER MIN
DER VLUCHTELINGEN?
foto Reuters
9 HOE LOOPT DIT AF?
Door de gevechten in Syrië zijn binnen het land al meer dan zes miljoen
mensen op de vlucht geslagen, foto Khalil Mazraawi/AFP
2 WAAROM WORDT GEVOCH
TEN BIJ EEN BESTAND?
Aleppo ligt zwaar onder vuur, want
3 WAAROM IS ALEPPO ZO
BELANGRIJK?
