Voor opa en de
dode soldaten
Miljoenen compensatie
voor oorlogsleed
'Museumprijs is erkenning
voor belang Kamp Vughf
NIEUWS 5
Doden bij val
uit hoogwerker
Eten stelen
bij honger
geen misdrijf
Samen sporten
Steekproeven
op Zaventem
V redesvreugde. Ze heeft
het woord zelfbe
dacht. Mooier dan vrij
heidsvreugde, wat ze
eerst in haar gedicht had staan.
En dus werd de zin: 'Vredes-
vreugde komt niet in ons op'.
Imane Belkhrouf, bijna 12 en
leerling van groep 8 op de Am
sterdamse Frankendaelschool, be
sloot een gedicht te schrijven
toen ze haar leraar hoorde vertel
len over 4 en 5 mei. Dat gedicht
draagt ze vanavond voor tij
dens een stille tocht die
voorafgaat aan de Nationa
le Herdenking op de Dam.
Met de tocht lopen onder
anderen de burgemees
ter van Amsterdam
en tientallen kinde
ren mee. Onder
weg worden op
verschillende
plaatsen gedichten
voorgedragen.
Imane heeft de tekst
al een paar keer op haar
kamer geoefend. Een re
gel als 'Te lang zijn we
geknecht' spreek je
niet dagelijks uit.
„Dat heb ik van de meester ge
hoord. Ik weet niet meer precies
wat het betekent." Als ze het
goed in haar hoofd heeft zitten,
mogen haar ouders, zusje en
twee grote zussen als publiek
fungeren. „Mijn zusje van 7 jaar
begrijpt het niet helemaal."
Van zenuwen heeft ze wel
een beetje last, maar ze is ook
trots dat ze mag meedoen aan de
dodenherdenking. Haar zwart
witte jurk ligt al klaar. Ze wil er
mooi uitzien. „Het is de eerste
keer dat ik erbij ben. Ik weet dat
er heel veel mensen komen. En
we moeten achter de burgemees
ter aan lopen." Gelukkig is de
meester er ook bij. Imane zou
zelf niet weten wie Eberhard
van der Laan is.
Als het 2 minuten stil is op
l het plein, denkt Imane aan
'de doden van vroeger'. „Aan
C mijn opa die nog niet zo
lang geleden in Marokko
is overleden. En ik heb
in de klas gehoord dat
er een paar solda
ten dood zijn ge
gaan in de oor
log. Daar
kan ik ook
aan den
ken."
De staat betaalde vorig jaar in to
taal 164,5 miljoen euro. Dat geld
ging onder meer naar verzets
strijders uit Europa en Neder-
lands-Indië, mensen die zijn ver
volgd, burgerslachtoffers van bij
voorbeeld bombardementen en
zeelieden die blijvende schade
hebben opgelopen in de oorlog,
blijkt uit gegevens die de data-
specialisten van LocalFocus heb
ben opgevraagd bij de Sociale
Verzekeringsbank.
Verreweg het meeste geld is
de staat verschuldigd aan slacht
offers van vervolging, bijvoor
beeld Joden. Aan 11.000 van hen
is ruim 93 miljoen euro overge
maakt. Verzetsstrijders krijgen
gemiddeld per persoon het hoog
ste bedrag uitgekeerd, bijna
19.000 euro. De hoogste uitke
ring is 40.000 euro voor een Indi
sche verzetstrijder die nu in IJs-
selstein woont.
In de meeste regelingen kun
nen directe oorlogsslachtoffers,
hun partners of minderjarige kin
deren aanspraak maken op finan
ciële compensatie. De oudste re
geling stamt al uit 1947 en is vol
gens het NIOD, instituut voor
oorlogs-, holocaust- en genocide
studies, op verzoek van verzets
strijders in het leven geroepen.
Pas in 1973 werden ook slacht
offers van de Jodenvervolging ge
compenseerd. Het duurde tot de
jaren 80 voordat ook slachtoffers
van bijvoorbeeld bombardemen
ten werden gecompenseerd.
„Slachtoffers wilden graag een
vorm van erkenning dat ze zorg
nodig hadden", zegt historica
Hinke Piersma.
Verzetsstrijders krijgen
gemiddeld per persoon het
hoogste bedrag uitgekeerd,
bijna 19.000 euro
Vooral bij de vervolgings
slachtoffers en burgerslachtof
fers is volgens het NIOD veel dis
cussie geweest. De regering was
destijds niet happig op deze uit
keringen omdat de bedragen nog
jaren op de begroting zouden
drukken. De verwachting is dat
het uit te keren bedrag de ko
mende jaren snel minder wordt.
Veel directe oorlogsslachtoffers
hebben al een hoge leeftijd.
Bij de verbouwing van het Van
der Valk Hotel aan de Hogeweg in
Zaltbommel zijn gistermiddag
twee mannen (61 en 53 jaar) om
gekomen na een val uit een hoog
werker. Een derde man (24) raak
te gewond en is naar een zieken
huis gebracht. Alle slachtoffers ko
men uit Someren. De werkers wa
ren bezig een spandoek op te han
gen van het bedrijf Wijnen Bouw
uit Someren, toen het ongeluk ge
beurde. Twee traumahelikopters
en meerdere hulpdiensten kwa
men ter plaatse. Wijnen Bouw
laat weten dat de politie en ar
beidsinspectie de toedracht van
het ongeluk onderzoeken.
Een dakloze man die in Italië kaas
en worst meenam uit een winkel
omdat hij honger had, heeft geen
misdrijf begaan. Dat heeft het
hoogste hof van beroep van Italië
geoordeeld. Roman Ostriakov had
in 2011 twee stukken kaas en een
pakje worst in zijn zak gestopt ter
waarde van 4,07 euro. Vier jaar la
ter werd hij schuldig bevonden
aan diefstal en veroordeeld tot zes
maanden cel en een boete van
100 euro. Het Hoogste Hof van
Cassatie heeft dat vonnis van tafel
geveegd. „De toestand van de be
klaagde en de omstandigheden
waarin hij de koopwaar vergaar
de, tonen aan dat hij alleen maar
het kleine beetje eten meenam
dat nodig was om zijn onmiddel
lijke en essentiële behoefte te ver
vullen", aldus het hof.
De controle van reizigers op de
Brusselse luchthaven Zaventem
gebeurt in het vervolg steekproefs
gewijs. Dat zijn de vakbonden
overeengekomen met de directie
van het vliegveld en met minister
van Binnenlandse Zaken Jan Jam
bon. Het vliegveld wordt sinds de
aanslagen van 22 maart streng be
waakt en passagiers worden stuk
voor stuk gecontroleerd. De
wachtrijen in de tenten voor de
zondag weer grotendeels openge
stelde vertrekhal groeiden daar
door flink. De wachttijd liep
maandag op tot twee uur en de rij
gisteren deed daarvoor nauwe
lijks onder.
Volgens de vakjury is het Natio
naal Monument Kamp Vught er
op uitstekende wijze in geslaagd
de dramatiek van dit voormalige
SS-concentratiekamp uit de Twee
de Wereldoorlog om te zetten in
een 'reële beleving'.
Kamp Vught was tijdens de
Tweede Wereldoorlog het enige
SS-concentratiekamp buiten
Duitsland en het door Duitsland
geannexeerde gebied. In 1942
werd begonnen met de bouw van
het kamp.
De categorie voor de Museum
prijs van dit jaar was oorlogs- en
verzetsmusea. Van de bijna
80.000 mensen die de afgelopen
weken stemden, kreeg het mu
seum op het voormalige terrein
van Konzentrationslager Herzo-
genbusch in de bossen bij de IJze
ren Man ruim 37 procent (29.518)
van de stemmen.
Ook het Verzetsmuseum Amster
dam (26.240 stemmen) en het Na
tionaal Militair Museum in Soest
(23.810 stemmen) waren genomi
neerd.
De Museumprijs is een initia
tief van het Prins Bernhard Cul
tuurfonds en de BankGiro Loterij,
in samenwerking met de Museum
vereniging. In het verleden won
nen onder meer het Fries Mu
seum in Leeuwarden (2015), het
Joods Historisch Museum in Am
sterdam (2013) en Museum Boij-
mans Van Beuningen in Rotter
dam (2010).
In 1986 werd de stichting Natio
naal Monument Kamp Vught op
gericht. Door de stichting kon op
een klein gedeelte van het voorma
lige kampterrein een Nationaal
Monument worden gebouwd. Na
tionaal Monument Kamp Vught
werd op 18 april 1990 geopend
door koningin Beatrix. In 2002 is
Kamp Vught vernieuwd en gere
noveerd en heropend door prins
Bernhard.
WOENSDAG 4 MEI 2016
door Heieen Boex
Imane Belkhrouf draagt een ge
dicht voor tijdens dodenherden
king. Ze is trots, én zenuwachtig.
foto Dingena Mol
Zet je mobiele telefoon tijdens de dodenherdenking om 20.00 uur
twee minuten uit. Deze oproep doen het Nationaal Comité 4 en 5
mei en de telecomproviders. „In die stilte denken we aan de oorlog
en onvrijheid. Een krachtiger signaal dan het uitzetten van je tele
foon kun je niet geven", zegt comité-directeur Jan van Kooten.
door Raymond Boere
AMSTERDAM Bijna 24.000 slacht
offers krijgen 71 jaar na het einde
van de Tweede Wereldoorlog nog
altijd financiële compensatie van
de staat. De mensen hebben blij
vende lichamelijke of geestelijke
schade opgelopen als gevolg van
de verschrikkingen van de oorlog.
ZALTBOMMEL
ROME
ÏOO
Ruim honderd bewaard
gebleven radiouitzendingen uit
de oorlog zijn online te
beluisteren op de website van
het Nederlands Instituut voor
Beeld en Geluid. Het gaat om
de volledige archieven van
Radio De Brandaris en Radio
Herrijzend Nederland. Radio De
Brandaris was een zender voor
Nederlandse zeevarenden. Hier
waren in 1941 en 1942 naast
Radio Oranje nieuwsberichten,
toespraken en liedjes te horen.
Radio Herrijzend Nederland
zond voor het eerst uit op 3
oktober 1944.
BRUSSEL
ZAHRANI Mark Rutte doet gezellig mee tijdens een sportproject voor Li
banese, Palestijnse en Syrische kinderen. De minister-president was giste
ren samen met Lilianne Ploumen, minister voor Buitenlandse Handel en
Ontwikkelingssamenwerking, op werkbezoek in Libanon. Zij lieten zich
informeren over de gevolgen die dat land ondervindt door de problemen
in buurland Syrië, foto Koen van Weel/ANP
door Jos van de Ven
VUGHT. Een erkenning van het be
lang van de plek en de vele verha
len die hier te vertellen zijn. Met
die woorden nam directeur Jeroen
van den Eijnde van het Nationaal
Monument Kamp Vught gistermid
dag de Museumprijs 2016 in ont
vangst. Aan de prijs is een bedrag
van 100.000 euro verbonden.
Het kindermonument in Nationaal Monument Kamp Vught.
foto Jerry Lampen/ANP
