Voors en tegens van het verdrag
Weer ophef over het TTIP-verdrag.
Zeven vragen over Europa's
milieu- en voedselveiligheid.
6 NIEUWS
VRIJHANDELSVERDRAG TUSSEN EUROPA EN VS
Niet echt. Greenpeace heeft
de hand gelegd op liefst 250 pagi
na's aan 'geconsolideerde teksten'
rond de TTIP-onderhandelingen.
Kort samengevat zijn dat de exac
te standpunten van Europa en
Amerika over tal van issues waar
over al een kleine drie jaar achter
gesloten deuren gepraat wordt.
De teksten dateren van afgelopen
maand en zijn dus actueel.
In totaal zijn dertien van de
zeventien aanwezige hoofdstuk
ken gelekt. Dat is driekwart van
de teksten die er nu zijn. De on
derhandelingen over TTIP zijn in
volle gang: het verdrag moet nog
uitgebreider worden en zal uitein
delijk circa 25 tot 30 hoofdstuk
ken tellen.
De standpunten van de Ameri
kaanse regering waren tot nu toe
strikt 'classified'. Doordat ze open
baar zijn, is voor het eerst zicht
baar waar Europa en de VS het
eens zijn en waar ze van mening
verschillen.
Wat vooral opvalt is dat Euro
pa en de VS het vaak oneens zijn,
bijvoorbeeld over het bescher
men van Europese wijnnamen of
het toegang geven van EU-bedrij-
ven bij Amerikaanse overheids
aanbestedingen. Verder legt de
VS meer nadruk op het belang
van onbelemmerde markttoegang
en lage heffingen, Europa stelt vei
ligheid en consumentenbescher
ming juist meer centraal.
Volgens Greenpeace blijkt uit
de teksten onomstotelijk dat gro
te Amerikaanse multinationals
Tegenover alle zorgen
staat dat
vrijhandelsverdragen
goed voor de economie
zijn
veel meer invloed krijgen op Euro
pees beleid en het milieu en kli
maatafspraken nauwelijks aan
dacht krijgen in TTIP. Ook het
EU-principe dat slechts stoffen
die bewezen veilig zijn op de
markt mogen, wordt ondergra
ven, claimt Greenpeace-campaig
ner Faizah Oulahsen.
Verantwoordelijk eurocommissa
ris Cecilia Malmström en vi-
ce-voorzitter Frans Timmermans
noemen alle ophef een storm in
een glas water. De gelekte stuk
ken betreffen slechts onderhande
lingsposities, geen uitkomsten.
„Er staat helemaal niets nieuws
De onderhandelingen begonnen
in juni 2013. Sindsdien zijn er der
tien gespreksrondes geweest, af
wisselend in Brussel en verschil
lende steden in de VS. De volgen
de is in juli. Het is de bedoeling
de onderhandelingen dit jaar af te
ronden, voordat het president
schap van Obama afloopt.
Als de laatste punt is gezet, komt
de tekst online en kan iedereen
hem lezen. Dat is ook het mo
ment waarop de 28 EU-regerin-
gen en het Europees parlement
hun goedkeuring moeten geven.
Ons kabinet heeft al besloten het
akkoord ook aan de Tweede Ka
mer voor te leggen. Dat maakt
ook een referendum mogelijk.
WIJ ZIJN VOOR
Het enthousiasme leeft vooral in
regeringskringen en het bedrijfs
leven. De onderhandelingen be
gonnen in 2013 met het idee dat
het grote, nieuwe handelsblok
VS-EU sneller de weg uit de eco
nomische crisis zou vinden. We
hebben het al zo moeilijk, dus
waarom zou je elkaar dwars zit
ten met allerlei regeltjes en heffin
gen? Als het zakendoen makkelij
ker wordt gemaakt, worden er
meer zaken gedaan en dus meer
geld verdiend. En meer handel be
tekent meer economische groei,
meer welvaart en meer werkgele
genheid. Tel uit je winst.
Een aantrekkelijk argument van
de voorstanders is dat ook de con
sument er op vooruit gaat. Onze
eigen overheid geeft op haar site
het 'schoenenvoorbeeld': 'Op
Amerikaanse schoenen zit nu een
importtarief van 8 procent. Wordt
dit tarief afgeschaft, dan gaat de
prijs van Amerikaanse schoenen
in Nederland omlaag.'
Een TTIP-akkoord maakt de EU
en de VS ook politiek een stuk
sterker, zo klinkt het in Brussel
en Washington. En dat is in deze
roerige tijden met het opstomen-
de China en het almaar dwarsere
Rusland ook een belangrijk punt.
Met TTIP bepalen Europa en de
VS samen de toekomstige we
reldstandaard qua handel.
Hoe langer de onderhandelingen
duren, hoe luider de 'nee'-stem
wordt. Een jaar geleden wist in
Nederland nog helemaal niemand
wat TTIP betekende. Mede dank
zij cabaretier Arjan Lubach, die
'TeaTipp' veelvuldig in zijn zon
dagavondshow op de korrel nam,
dreigt nu zelfs een referendum.
Een petitie van Foodwatch, Meer
Democratie, Milieudefensie en
het Transnational Institute heeft
al bijna 130.000 handtekeningen
opgeleverd. Als dat er 300.000
zijn, mogen we weer naar de
stembus, net als bij het associatie
verdrag met Oekraïne.
Omdat het beoogde verdrag zo
veelomvattend is, komt de tegen
stand ook van verschillende kan
ten. Consumentenorganisaties
maken zich bijvoorbeeld zorgen
over de kwaliteit van ons voedsel,
omdat de regels in de VS minder
streng zijn dan hier. De 'chloor-
kip' is hiervan het symbool ge
worden: in Amerika dompelen ze
kippenvlees in een chloorbad om
bacteriën te doden, terwijl dat in
Europa verboden is. De grote
vraag is nu wie er gaat inbinden.
Volgend punt van zorg is
de zogenaamde 'investe
ringsbescherming'. Stel
dat een product van een
Amerikaans bedrijf wordt
geweigerd in Nederland,
dan kan dat bedrijf de
staat voor mogelijk miljar
den aanklagen. De claim
komt vervolgens op het bordje
van een speciaal arbitragehof, en
niet van een rechter. De Socialis
tische Partij, een TTIP-tegenstan-
der: „De rechtsstaat wordt gepas
seerd, de democratie uitgehold."
Een andere belangrijke steen des
aanstoots is alle geheimzinnig
heid. Het meeste vindt plaats ach
ter gesloten deuren, en als er al
iets naar buiten komt, is er gelekt
(zoals gisteren via Greenpeace).
De democratische controle komt
pas op het eind, als het verdrag er
ligt, en de nationale parlementen
alleen maar 'ja' of'nee' kunnen
zeggen.
in over de Europese positie", al
dus Timmermans gisteren.
Regels en standaarden rond voed
selveiligheid, gevaarlijkse stoffen,
consumentenbescherming zijn
hier doorgaans strenger dan in de
VS. Als wij en Amerika het eens
worden over TTIP bestaat de kans
dat het strengste systeem - Euro
pa dus - water bij de wijn moet
doen. Minister Ploumen (Buiten
landse Handel) betwist dit. „Eén
van de randvoorwaarden die het
kabinet meegaf aan de onderhan
delaars is dat onze standaarden
op bijvoorbeeld het gebied van
voedselveiligheid niet aangetast
zullen worden", zei ze gisteren.
Tegenover alle zorgen staat
dat vrijhandelsverdragen goed
voor de economie zijn. De Europe
se Unie is het beste bewijs daar
van. Volgens voorstanders kan
TTIP jaarlijks voor 120 miljard eu
ro groei zorgen, 545 euro voor ie
der Europees gezin. De vraag is
wat zwaarder moet wegen: de
voordelen of de zorgen van Green
peace, consumentenclubs en bon
den als de FNV. De Europese
Commissie beseft dat ze met
een fatsoenlijk akkoord
móet terugkomen. In
veel EU-landen is
het verzet groot
(Duitsland) of
groeiend (Neder
land). De kans
stijgt dat TTIP het
zelfde lot onder
gaat als het controver
siële ACTA-verdrag.
Het Europarlement
stemde dat internationale
akkoord tegen namaakarti-
kelen en piraterij in 2012 weg.
T TIP: Europa en VS zijn er
door Mark van Assen
en David Bremmer
IHet TTIP-verdrag ligt op straat?
2 Hoe omvangrijk is het lek?
3 Als het onderhandelingsinzet-
ten zijn, wat is het belang dan?
4 Wat staat er in de documenten?
5 Hoe reageert de Europese
Commissie?
WIJ ZIJN TEGEN
6 Is de bezorgdheid van
Greenpeace terecht?
7 Wel of niet sluiten dus, TTIP?
