LijjJdjy/ffJzJfj, fjJ
tJzJ'tltL
6 NIEUWS
TURKIJE
Wat is er leuker dan iemand op de kast
jagen? En, succes gegarandeerd wanneer
het doelwit de Turkse president is.
Zomaar een maandag in
Turkije: de Turkse journa
list Can Dündar is door
de rechtbank in Istanbul
tot omgerekend 9.000 eu
ro boete veroordeeld we
gens belediging van president Recep
Tayyip Erdogan, diens zoon Bilal en
verscheidene bewindslieden. Dündat
had geschreven over hun betrokken
heid bij een corruptieschandaal.
Mocht niet.
Niet alleen critici in Turkije, ook de
Duitse satiricus Jan Böhmermann en
onze 'eigen' columniste Ebru Umar,
hebben de toorn van Erdogan aan den
lijve ondervonden. Zondag nog pro
beerde Turkije vergeefs in Zweden
een documentaire over de Armeense
genocide van de zender te weren.
Eloe is het mogelijk dat zo'n succes
volle politicus die al dertien jaar onaf
gebroken aan de macht is, nog steeds
zo allergisch is voor verbale aanval
len? Geen enkele andere president rea
geert zo vaak en zo furieus als Recep
Tayyip Erdogan (62).
Landelijke bekendheid kreeg de ver
baal en politiek getalenteerde arbei
dersjongen in 1994. Toen kozen de
massaal van het platteland naar Istan
bul toegestroomde arme, conservatie
ve en gelovige moslims hem tot de
eerste islamitische burgemeester van
'zijn' stad aan de Bosporus.
Boegbeeld
Dat was de opstap naar de landelijke
politiek waar hij in 2002 doorbrak als
boegbeeld van de nieuwe conservatief
islamitische partij voor Gerechtigheid
en Ontwikkeling AKP. Als de onbe
twiste en charismatische leider van
zijn partij haalde hij de ene na de an
dere verkiezingsoverwinning. Politiek
bemoeizuchtige generaals dreef hij
via juridische intimidatieprocessen te
rug naar de kazernes.
Erdogan ontwikkelde zich in de
eerste twee kabinetsperioden als de
grote visionair en hervormer. De Euro
pese Unie sprak in 2005 haar goedkeu
ring en vertrouwen uit in zijn beleid
en beloonde hem met het openen van
toetredingsonderhandelingen. Presi
dent Obama en andere westerse lei
ders prezen zijn democratische her
vormingen door te spreken van het
"Ibrkse model' dat ze een inspirerend
voorbeeld noemden voor de Arabi
sche landen. Turkije onder Erdogan
bewees volgens hen dat islam en de
mocratie prima kunnen samengaan.
In de politiek hete zomer van 2013
kregen Turkije en de wereld een heel
andere Erdogan te zien. De vrome
moslim met zijn kortgeknipte bor
stelsnor en vlijmscherpe tong, leek in
eens zijn zelfvertrouwen kwijt. Als
een straatvechter uit de volkswijk Ka-
simpasha in Istanbul, waar hij opgroei
de, begon hij figuurlijk wild om zich
heen te slaan. De honderdduizenden
die, verspreid over heel Uirkije, tegen
zijn beleid te hoop liepen, waren geen
goedwillende medeburgers met ande
re politieke opvattingen, maar in zijn
woorden 'vandalen' en 'terroristen'
die hem 'met een staatsgreep' ten val
wilden brengen.
Dat Erdogan een kort lontje heeft
en lange tenen was al langer bekend.
Die karaktertrekken heeft hij met veel
trotse en nationalistische Turken ge
meen. In hun machocultuur zijn eer,
schaamte en wraak veel belangrijker
dan in het Westen. Het vermijden van
kritiek en zelfkritiek leidt er ook toe
dat fouten altijd op een ander worden
afgeschoven. Dat doet Erdogan ook.
Wat er ook misgaat in het land, het is
altijd de schuld van anderen; binnen-
en/of buitenlandse vijanden:
Gülen-aanhangers, PKK-terroristen,
In de Tlirkse
machocultuur
zijn eer,
schaamte en
wraak veel
belangrijker
dan in het
westen
Mensen die
tegen zijn
beleid te hoop
liepen, zijn
Vandalen' en
'terroristen' die
hem 'met een
staatsgreep'
ten val wilden
brengen
Poetin, de christelijke EU, Amerika of
Israël. Die reflex, die Erdogan ook bij
de Geziprotesten toonde, is dus niet
een afwijking die typerend is voor
hem. Alle Turken krijgen die mentali
teit met de paplepel ingegoten.
Erdogan heeft zich ontpopt tot een
heerszuchtige vaderfiguur die door
zijn aanhangers wordt aanbeden als
de 'nieuwe sultan' of de 'Büyük Usta'
- Grote Meester - die van niemand
bang is. Die de stem is van de zwijgen
de meerderheid, de 'zwarte Turken',
zoals sociologen hen typeren.
Sinds Mustafa Kemal Atatürk, de
stichter van het moderne Turkije, van
af 2923 ook de vrome Turkse moslims
een moderne westerse levensstijl op
drong, werden de religieuze Turken
buitengesloten en gediscrimineerd.
Daar zijn Erdogan en zijn trouwe kie
zers nog steeds boos over.
Paranoïde
De buitenwacht is geobsedeerd door
zijn groeiende macht. Toch blijft hij
bang. De intolerantie voor kritiek en
steeds autoritairder optreden als presi
dent zijn indicaties voor die angst. Hij
ziet overal vijanden. Is dat paranoïde
gedrag? Aanhoudend en ongegrond
wantrouwen in mensen? Niet in de
ogen van Erdogan en zijn aanhang. Zij
wijzen naar traumatische gebeurtenis
sen uit het recente verleden, die het
nodig maken om extreem en altijd op
hun hoede te zijn.
In i960 werd de eerste pro-islamiti
sche premier, Adnan Menderes, door
de militairen na een staatgreep opge
hangen. Die coup werd ingeleid door
talloze studentenprotesten. „Net zoals
in 2013 de Geziprotesten begonnen",
aldus AKP-leden. Felle tegenstanders
van Erdogan dreigen al jaren in hun
kranten en op social media dat hij net
als zijn idool Menderes ook aan de
galg zal eindigen.
Kritiek, spotprenten, beschuldigin
gen en beledigingen behoren toch ge
woon bij de vrijheid van meningsui
ting? Volgens Erdogan niet. Hij ziet ze
vaak als onderdeel van een groot com
plot om hem ten val te brengen en te
voorkomen dat Turkije een sterk, wel
varend en machtig land wordt.
(0318) 58 09 58
www.bolderman.nl
10 dagen Kust van
Dalmatië Mooiste eilan
den van Istrië Et Kroatië
12 dagen
Rondreis Klassiek Italië
en Amalfikust
10 dagen
Hoogtepunten Noorwegen/
Rondreis Noorwegen
10 dagen
Umbrië en Rome,
Meer van Trasimeno
8 dagen
Boedapest en omgeving
Bij Bolderman
|j aanbetalen niet verplicht!
'Sultan' Erdogan
ziet overal vijanden
door Mare Guillet
p'. M
v.a. slechts
v.a. slechts
Brochure en
boekingen:
Vertrekdata: 2,16 mei
13 juni 11 juli 8 aug/5 septetc.
Vertrekdata: 2,16, 30 mei
13, 27juni11, 25 juli8, 22 aug etc.
Vertrekdata: 9 mei 6,20 juni
4,18juli15, 29 aug12 septetc.
Vertrekdata: 23 mei6,13,20,27juni
4,11,18, 25 juli 1, 8,15, 22, 29 aug etc.
Vertrekdata: 9,23 mei 6,20 juni
4,18 juli 29 aug 12 septetc.
Drukfouten en prijswijzigingen voorbehouden.
