Ook docent moet
verplicht in een
beroepsregister
Spekgladde
snelweg
Neurowetenschappen kinderen riskeren een 'obsessieve persoonlijkheid'
4 NIEUWS
In 2018 gaat de minimale twitterleeftijd
naar 16 jaar. Maar welk probleem lost
leeftijdsgrens op? Is facebook schadelijk?
Het kabinet heeft het wetsvoor
stel gisteren naar de Tweede Ka
mer gestuurd. De Raad van State
maakt nu in een advies direct ge
hakt van het voorstel.
Het hoogste adviescollege
noemt het 'prematuur', niet ge
schikt als beroepsregister en de
sanctie - verlies van lesbevoegd
heid - 'onwerkbaar en dispropor
tioneel'.
In het plan van staatssecretaris
Sander Dekker (Onderwijs), moe
ten alle Nederlandse docenten in
het basisonderwijs, op middelba
re scholen en in het middelbaar
beroepsonderwijs zich uiterlijk 1
januari volgend jaar registreren.
Alleen bevoegde leraren die
over de juiste diploma's beschik
ken, kunnen zich inschrijven. El
ke vier jaar wordt beoordeeld of
ze de benodigde 160 uur gestoken
hebben in hun professionele ont
wikkeling. In het register kunnen
ouders en leerlingen zien of lera
ren hun kennis bijgespijkerd heb
ben. Hoe ze dat precies hebben ge
daan, is niet te zien.
Volgens de Raad van State kan
zo'n register alleen functioneren
als onbevoegd lesgeven eerst
wordt aangepakt en het lerarente
kort wordt teruggedrongen. Dat
kort tijd en geld, meent de Raad.
'Tot die tijd is het geen beroepsre
gister, maar slechts een register
waar bevoegde leraren hun bij
scholing moeten documenteren',
schrijft de Raad.
Toch gaat Dekker het lerarenre-
gister, waarin docenten zich sinds
2012 al vrijwillig kunnen inschrij
ven, nu verplichten. „Het register
is een stok achter de deur. Leraren
krijgen zo meer ruimte voor eigen
vorming en worden weer eigenaar
van hun beroep - en de leerling
krijgt de best opgeleide leraar
voor de klas", stelt hij. Op het
voorstel van het kabinet kwam
eerder ook al kritiek van de Onder
wijsraad. Daarom gaat de verplich
te registratie wel al op 1 januari
2017 in, maar heeft het voor docen
ten die zich niet bijscholen pas na
2021 consequenties.
Het register is een initiatief van
de Onderwijscoöperatie, een sa
menwerkingsverband van onder
andere de onderwijsbonden. De
beroepsgroep gaat ook zelf bepa
len aan welke eisen een leraar
moet voldoen en wanneer een le
raar geschrapt wordt. „De wet ga
randeert ook dat leraren voortaan
recht hebben om zich te ontwik
kelen", vindt Joost Kentson, voor
zitter van de Onderwijscoöpera
tie. „De schoolleiding moet dus
ook ruimte gaan maken voor bij
scholing. 'Er is geen tijd voor' of
'Er is geen geld voor' zijn geen gel
dige argumenten meer."
BRUSSEL. De kogel is door de kerk.
Het Europees Parlement gaat de
nieuwe wet invoeren om de moge
lijk schadelijke effecten van twit
ter, facebook, instagram en andere
sociale media op de ontwikkeling
van jonge kinderen te kunnen be
strijden. Vanaf 2018 mag een kind
onder de zestien jaar zonder toe
stemming van de ouders niet mee
doen. Lidstaten kunnen afwijken
van de regels.
Nederland hanteert officieus
de norm van dertien jaar, maar
volgens de Wet Bescherming per
soonsgegevens (Wbp) mag een
kind onder de zestien jaar eigen
lijk niet meedoen.
Die wet is echter een beetje
een dode letter in Nederland.
Twitter bijvoorbeeld heeft geen
harde leeftijdsgrens.
Helemaal nieuw is de gedachte
van een verbod niet. In 2012 waar
schuwde Susan Greenfield, een ge
renommeerde neurowetenschap-
per aan de Universiteit van Ox
ford voor het overdreven gebruik
door jonge kinderen. Ze kreeg bij
val van leraren.
Zelfbeheersing
Volgens Greenfield riskeren jonge
ren een obsessieve persoonlijk
heid, slechte zelfbeheersing en
een kortere aandachtsspanne.
Greenfield vreest dat afhankelijk
heid zal leiden tot een 'herbedra
ding' van de hersenen. Dat zal dan
volwassenen opleveren die min
der goed overweg kunnen met de
werkelijkheid.
Uren voor het scherm, in plaats
van spelen met leeftijdsgenoten,
zou jonge kinderen verhinderen
om emotionele en sociale basis
vaardigheden aan te leren.
De neurowetenschapper ge
looft dat daardoor een generatie is
ontstaan die voortdurend hunkert
naar meer feedback. Ze waar
schuwt voor excessen van narcis
me en een gebrek aan eigenwaar
de, 'want je zal altijd iemand vin
den die beter of mooier is dan je
zelf.
Justine Pardoen, onder meer voor
malig hoofdredacteur van Ouders
Online en nu eigenaar van Bureau
Jeugd Media, verdiept zich al
sinds 2002 in mediagebruik van
jongeren en schreef een boek over
de invloed van sociale media. Zij
is mordicus tegen een verbod.
„Ik begrijp eigenlijk helemaal
niet waar dat vandaan komt. In
Amerika ligt de grens bij dertien
jaar. Op die leeftijd mag je geen ac
count hebben bij facebook of
Google. Dat komt door een alge
mene wet die het bedrijven ver
biedt om zaken te doen met kinde
ren onder de dertien. Om ze te be
schermen. Het gevolg is dat ze ont
kennen dat jongere kinderen met
die platforms in aanraking komen
en dus ook verder niets doen aan
de mogelijke problemen."
Context
Volgens Pardoen kun je helemaal
niet zomaar zeggen dat sociale me
dia schadelijk zijn. „Er worden he
le boeken geschreven over de in
vloed van sociale media. De be
langrijkste conclusie is dat het he
lemaal afhangt van het kind, de si
tuatie en het soort inhoud. En
met name de context is belang
rijk. Hoe ga je met die media om?
Hoe lang gebruik je die sociale me
dia per dag? In individuele geval
len kun je dus niet zeggen dat het
altijd schadelijk is. Het hangt af
van het kind en het hangt vooral
af van de opvoeding. Als je er
'Jongeren lopen risico
op een obsessieve
persoonlijkheid'
open over praat, verminder je de
kans dat het schadelijk is."
De invloed van de ouders is vol
gens Pardoen van groot belang.
„Als kinderen het gevoel hebben
dat ze niet in isolement met die
media bezig zijn, als ouders inte
resse hebben en daar regelmatig
over praten en vragen over stellen,
dan leren kinderen naar hun ei
gen gedrag te kijken door de ogen
van hun ouders. Dan leren ze bij
voorbeeld empathie en gewetens
ontwikkeling."
Gevaar
Pardoen ziet wel een mogelijk ge
vaar. „Belangrijk is dat de tijd die
je aan sociale media besteedt, niet
ten koste gaat van de normale zin
tuiglijke ontwikkeling. Pubers
vanaf tien jaar vinden het bijvoor
beeld lastiger om anderen in de
ogen te kijken, zo werkt dat nu
eenmaal in de hersenen. Het inter
preteren van eikaars gevoelens
gaat dan lastiger. Als je dan kunt
vluchten in je telefoon, dan oefen
je minder hoe dat werkt. Het is
dus belangrijk dat het niet ten kos
te gaat van andere ontwikkeltijd."
Volgens Pardoen gaat een ver
bod niet helpen. „Het is onrealis
tisch om te denken dat kinderen
geen gebruik maken van sociale
media. Met een verbod leg je de
verantwoordelijk wettelijk bij de
ouders. Ik ben daar niet blij mee.
Bedrijven zijn ook verantwoorde
lijk. Je kunt het tegenwoordig niet
alleen als ouder, bedrijven moe
ten je daar bij helpen."
IJSBAAN IN APRIL
door Hanneke Keultjes
DEN HAAG. Leraren moeten zich,
net als verpleegkundigen, advoca
ten, artsen en notarissen, inschrij
ven in een openbaar register. Een
leraar die zijn kennis niet op peil
houdt met bijvoorbeeld bijscho
ling, mag uiteindelijk niet meer
voor de klas staan. Hij of zij wordt
dan uit het register geschrapt.
GROUW. Snelweg A32 bij het Friese
Grouw moest gisteren enkele uren
worden afgesloten na ernstige over
last als gevolg van een hevige hagel
bui. Op sommige plaatsen koekte de
hagel aan elkaar en vormde een ijs
baan tot 5 centimeter dikte. Daar
door ontstonden in totaal zeven aan
rijdingen meldde de Verkeers-
InformatieDienst (VID). Ook elders
EU: jeugdban voor social media
door Chris Klomp
Susan Greenfield
neurowetenschapper
