de
beelden van die lijken
heb ik mijn
Bezoek aan gaskamer concentratiekamp maakt indruk op jongeren
14 NIEUWS
Haagse
scholieren
Dachau om stil
te staan bij het
overlijden
van Joodse
oorlogsheld
George Maduro
reizen naar
Ter nagedachtenis aan
George Maduro, naar
wie miniatuurstad
Madurodam ver
noemd is, brengen
tien middelbare scho
lieren uit de regio Den Haag een
bezoek aan het concentratiekamp
in Dachau. „Weet je zeker dat je
dit wilt zien?"
Bij het betreden van het kamp
door de poort met de cynische
spreuk 'Arbeit macht Frei', die op
bijna alle toegangspoorten van de
naziconcentratiekampen prijkt,
staat bij algemeen directeur Joris
van Dijk van Madurodam naar ei
gen zeggen 'het kippenvel op zijn
rug'.
„Toen ik het kamp binnenstap
te, realiseerde ik me dat dit de laat
ste poort is geweest waar
George levend doorheen is gelo
pen." Dat idee alleen al raakt de
topman. Om nog maar te zwijgen
van de vele doden die er vielen op
de plek waar hij nu staat. Dat
blijft schrijnend, beklemmend en
onwerkelijk.
Om stil te staan bij het overlij
den van de Joodse oorlogsheld
George Maduro bezoekt de 42-jari-
ge Van Dijk samen met tien Haag
se tieners het concentratiekamp
in Zuid-Duitsland. De scholieren
weten relatief veel van geschiede
nis, maar op de vraag hoeveel con
centratiekampen er bestonden tus
sen 1933 en 1945 gaan ze een voor
een de mist in. Ze gokken: 187,
550,235, misschien zelfs 1.500?
„Zelfs de hoogste schatting zit
er nog ver naast", weet de Duitse
politicoloog Eva Hoegner de jonge
ren uit te leggen. „Er waren meer
dan 2.000 concentratiekampen."
Yannick Aliet zuigt alle informatie
in zich op. „Dit brengt alles wat ik
van mijn geschiedenisboeken heb
gelezen tot leven", realiseert de
boomlange scholier zich. „En voor
al hoe vreselijk het hier was."
„Weet je zeker dat je dit wilt
zien?" vraagt Huib Bartels, voorzit
ter van de goededoelenstichting
van Madurodam, als zij een ruim
te waar filmmateriaal wordt ver
toond betreden. Op het beeld
scherm verschijnen uitgemergel
de lichamen van mannen die
Dachau niet overleefden. Niet één
of twee lichamen, maar stapels lij
ken.
Het zijn de eerste beelden van
het kamp gemaakt door de Ameri
kanen die het kamp bevrijdden.
Tegen het eind van de oorlog was
er bijna niets meer voorhanden.
Omdat ook de kolen op waren,
werden doden niet langer ver
brand maar als afgeleefde paspop
pen op een hoop gegooid.
Bij het zien van de beelden
plaatst de 16-jarige Fiona Wiggers
haar hand voor haar mond, de vin
gers omhoog gericht. Quinten
Oostwegel - die vandaag 17 jaar ge
worden is - kijkt weg. „Ik denk
dat dit mijn droevigste verjaardag
ooit is. Bij de beelden van die lij
ken heb ik mijn ogen afgewend."
De jongeren uit de regio Den
Haag zijn door hun school voorge
dragen om het college van burge
meester en wethouders van Madu
rodam te vormen. De miniatuur
stad is vernoemd naar de al op
28-jarige leeftijd in Dachau overle-
'Dit brengt alles wat
ik bij geschiedenis
heb geleerd tot leven'
den George Maduro, die ook in
Den Haag op de middelbare
school zat. Dit jaar zou hij 100 zijn
geworden.
Dachau was op 22 maart 1933
het eerste grootschalige concentra
tiekamp van de SS in nazi-Duits-
land. Het is het enige kamp dat ge
durende de gehele twaalfjarige
heerschappij van de nazi's open
was. Het stille stadje ligt 20 kilo
meter ten noordwesten van Mün-
chen, de toenmalige hoofdstad
van de nazibeweging.
Dachau was bedoeld als werk
kamp. Maar omdat de omstandig
heden zo erbarmelijk slecht wa
ren, lieten van de ruim 200.000
mensen die er tewerkgesteld wa
ren er ongeveer 42.000 het leven.
„Een Arena, bijna helemaal vol
met doden", vertaalt Noah van
Meekeren de afschrikwekkende
cijfers naar zijn werkelijkheid.
Met zijn 16 jaar is hij verkozen tot
de burgemeester van Madurodam.
Daarmee is hij een van de opvol
gers van de toen nog jonge prin
ses Beatrix. Zij was in 1952 de eer
ste burgemeester van de minia
tuurstad, waar sindsdien zo'n 60
miljoen bezoekers zijn geweest.
Het is voor het eerst dat de jon
geren die Madurodam nu verte
genwoordigen een bezoek breng
en aan de plek waar George Madu
ro is heengegaan. Noah: „Wij heb
ben wel geluk dat we het eerste
college zijn dat dit mag meema
ken."
„Anders hadden we al een uur
Frans gehad nu", zegt de jongste
van het stel, Julia van Sminia (15).
„Het enige jammere is dat ik nu ja-
ogen
door Marcia Nieuwenhuis
Jonge leden van het college van
burgemeester en wethouders van
Madurodam bezoeken concentra
tiekamp Dachau, waar oorlogsheld
George Maduro in 1945 overleed
aan de gevolgen van tyfus. Op de
toegangspoort prijkt - net als in
veel andere kampen - de cynische
spreuk 'Arbeit macht frei' (foto
rechts). Op de vermoedelijke plek
waar Maduro is gestorven leggen
de scholieren een krans (foto ui
terst rechts),
foto's Pim Ras
