Betaalbare
luxe!
Tot€100
70 genen bepalen of een tumor al
dan niet uitzaait. Dat leidde tot
een nieuwe test: de MammaPrint.
NIEUWS 3
Is chemotherapie voor u zinvol?
NEW ORLEANS. Borstkankerpatiën-
ten krijgen nog steeds te vaak on
nodig chemotherapie. Volgens
een groot nieuw Europees onder
zoek kunnen jaarlijks zo'n 2.500
Nederlandse vrouwen de akelige
behandeling overslaan. Hoogle
raar Laura van 't Veer noemt dat
'een heel belangrijke doorbraak'.
Het gaat om een vijfjarig onder
zoek in negen Europese landen,
waar zo'n 6.700 borstkankerpatiën-
ten aan mee hebben gedaan. Daar
uit blijkt dat 46 procent met een
vroeg stadium 'hormoongevoeli-
ge' kanker de chemotherapie hele
maal niet nodig heeft. Dat percen
tage is volgens Van 't Veer nog ho
ger dan verwacht. „We wisten al
dat chemotherapie lang niet altijd
nodig is maar dat het zó vaak over
bodig is: dat is echt nieuw."
De basis voor deze studie ligt
in het in kanker gespecialiseerde
Antoni van Leeuwenhoek in Am
sterdam. Daar bestuderen Van 't
Veer en anderen al decennia het
weefsel van borstkankerpatiënten:
waarom gedraagt de ene tumor
zich anders dan andere?
Conclusie: zeventig genen zijn
'verantwoordelijk' voor het wel of
niet uitzaaien. Óp basis daarvan is
een test met de naam 'Mam
maPrint' ontwikkeld; 'mamma' is
latijn voor borst. Voor deze test
wordt tijdens de borstoperatie of
punctie een stukje tumorweefsel
weggenomen dat in een laborato
rium op zeventig 'eigenschappen'
wordt gescand. Blijkt er een hoog
risico op uitzaaiing, dan moet che
mo volgen. Is dat risico er niet,
dan kan die achterwege blijven.
Van 't Veer: „Deze test voorspelt
zeer secuur of zo'n behandeling
zin heeft."
Omdat die 'MammaPrint' in
Nederland al ingeburgerd is, krij
gen Nederlandse vrouwen al min
der vaak chemo dan in andere lan
den. En met de resultaten van dit
onderzoek kan dat aantal nog ver
der omlaag. Zo is nu duidelijk dat
ook vrouwen met een tumor tot 5
centimeter en vrouwen met maxi
maal drie aangetaste lymfeklieren
er baat bij hebben dat de test
wordt uitgevoerd. Vóór dit onder
zoek kregen alleen 'milde' geval
len de test: patiënten zonder be
schadigde klieren en met een tu
mor kleiner dan 2 centimeter.
De borstkankerstudie staat vol
gens Van 't Veer, die inmiddels in
de Verenigde Staten aan vervolg
onderzoek werkt, niet op zichzelf.
„Vroeger hadden we één oplos
sing voor één soort kanker; maar
nu we meer en meer weten hoe
cellen precies werken, kunnen we
veel gerichter behandelen."
Patiënten zullen volgens haar
nog dit jaar profijt hebben van het
onderzoek. „In Nederland zijn we
al zo ver dat we deze kennis direct
in de praktijk kunnen brengen.
Dit jaar al zullen dus minder vrou
wen chemotherapie hoeven te on
dergaan: dat is de allerbelangrijk
ste winst van dit onderzoek."
En dit onderzoek is nog lang
niet de laatste stap. „We zullen
nooit helemaal voorkomen dat er
doden door borstkanker vallen,
want er zijn altijd gevallen dat de
kanker te ver is uitgezaaid om te
behandelen. Maar we zullen op ba
sis van DNA-onderzoek wel tot
veel doelgerichtere behandelingen
komen, en tot betere preventie."
Daarnaast hoeft er minder geld
te worden uitgegeven. „De gezond
heidszorg kan op behandelingen
besparen en vrouwen hoeven zich
minder vaak en minder lang ziek
te melden." Chemo heeft vaak hef
tige bijwerkingen: vermoeidheid,
haaruitval en misselijkheid.
Jaarlijks krijgen 14.000 vrou
wen in Nederland borstkanker: 80
procent daarvan heeft de 'hor
moongevoelige' variant.
De wereld is Krasi
899
949
Geselecteerde,
luxe zonvakanties
éxtra korting p.p.
DINSDAG 19 APRIL 2016
CenViViy1
Hoogleraar Laura van 't Veer: 'Dit is een heel belangrijke doorbraak.'
MammaPrint (genen-test) geeft bij de diagnose borstkanker uitsluitsel
op vragen als: keert de borstkanker terug en heb ik chemotherapie nodig?
De test laat zien hoe agressief de tumor is.
Tumorweefsel dat bij
patiënt is verwijderd
Gefixeerd
monster
MammaPrint meet met behulp
van een zogenoemde micro
array* een hoeveelheid van
1900 genen. Daarbij wordt extra
goed gekeken naar de activiteit
van 70 specifieke genen.
Een micro array is een klein (micro) plaatje met
daarop kleine druppeltjes met DNA in een matrix-
patroon (array), leder druppeltje op de micro array
bevat het dna van één specifiek gen van de patiënt.
Alle druppeltjes samen bevatten het complete
genoom van de mens. Wordt ook wel DNA-chip
genoemd.
De uitslag is heel helder:
Laag risico Hoog risico
op uitzaaiingen op uitzaaiingen
(<10% in 10 jaar) (=30% in 10 jaar)
Geen chemo Mogelijk chemo
Europese studie: chemo bij
borstkanker is vaak overbodig
door Eefje Oomen
46
Uit een studie in negen Europese
landen blijkt dat 46 procent van de
patiënten met een vroeg stadium
'hormoongevoelige' kanker geen
chemotherapie nodig heeft.
Turkije - Marti Resort Deluxe***** I
Sfeervol resort omgeven door prachtige tuin
Tijdelijk extra scherp geprijsd!
Klantbeoordeling 8,4 Zie: Kras.nl/71059
Gran Canaria - Palm Beach*****
Design hotel met uitstekende gastronomie
Nu met gratis kamerupgrade en fruitmand!
Klantbeoordeling 9,5 Zie: Kras.nl/31934
St. Maarten - Divi Little Bay****
Ideale ligging op semi-privé schiereiland
Nu met gratis kamerupgrade en ontbijt!
Klantbeoordeling 8,0 Zie: Kras.nl/76011
Bali - Grand Nikko Bali*****
Luxueus hotel met prachtig uitzicht over zee
Direct aan het privé-strand, inclusief ontbijt
Klantbeoordeling 9,3 Zie: Kras.nl/31695
9 dagen
v.a.
10 dagen
v.a.
