Vluchtelingendeal:
Tlisk en Juncker pal
achter afspraken Türkije
Handige
huizen
voor
migranten
12 NIEUWS
VLUCHTELINGENCRISIS
Libië dreigt het nieuwe vertrekpunt te
worden van de volgende invasie van
vluchtelingen, vreest Donald Tusk.
STRAATSBURG. Europa moet Italië
en Malta meteen te hulp snellen
als die landen daarom vragen,
zegt Europees president Donald
Tusk. Hij vreest voor een nieuwe
invasie van migranten.
Bij zeventien reddingsoperaties
viste de Italiaanse kustwacht giste
ren alweer 2.554 drenkelingen uit
het ijskoude water. De geredden
zaten opeengepakt op een gamme
le houten boot en zestien rubber
boten. De Italianen kregen bij de
operatie hulp van de Maltese kust
wacht, een vrachtboot en een
schip dat deel uitmaakt van Fron-
tex, de grensbewaking van de Eu
ropese Unie.
Het warme lenteweer en een
kalme zee zorgen er de laatste da
gen voor dat de mensensmokkel
aars in Libië hun activiteiten heb
ben opgevoerd. Ze hebben 'klan
ten' genoeg, in hoofdzaak Afrika
nen uit Nigeria, Somalië, Gambia
en Ivoorkust. Het afsnijden van de
route via Turkije en Griekenland
heeft nog niet geleid tot een forse
toename van Syriërs en Afghanen
in Libië.
Volgens de UNHCR, de
VN-vluchtelingenorganisatie, heb
ben zich aan de Libische kust in
middels meer dan 100.000 vluch
telingen verzameld die graag de
sprong naar Europa willen maken.
Door de chaos in Libië, waar twee
rivaliserende regeringen en extre
misten van Islamitische Staat en
Al-Qaeda elkaar bestrijden, krijgt
niemand vat op de vluchtelingen
stromen. De enige partij die zaken
wil doen met het Westen en de
stromen wil indammen, beheert
achttien detentiekampen, maar de
situatie daar is om te snijden. Bij
een opstand onlangs in een van
de kampen, in Zawiya, ontsnap
ten 200 mensen. Toen bewakers
het vuur openden kwamen er ten
minste vier om het leven. Tiental
len raakten gewond.
De toestroom van de Afrikaan
se vluchtelingen naar Libië wordt
alleen maar groter, zo waarschu
wen hulpverleners in de Sahel. In
deze zone, tussen de Sahara en de
Afrikaanse savannes, wonen 150
miljoen mensen. Bijna alle Sa-
hel-landen - Burkina Faso, Tsjaad,
Kameroen, Gambia, Mali,
Mauretanië, Niger, Nigeria en Se
negal - gaan gebukt onder grote
problemen. Van grote politieke on
rust, repressie, extremistisch ge
weld (Boko Haram en Al-Qaeda),
hongersnood tot extreme armoe
de.
Hulpverleners beschuldigen Eu
ropa ervan dat het werkt aan een
gezamenlijke operatie (Fase 2B)
met de pro-westerse regering in
Libië om vluchtelingen op zee te
rug te sturen. Daarbij zouden Eu
ropese marineschepen vlak voor
de kust 'in paartjes' worden inge
zet. De ene boot stuurt vluchtelin
gen terug, de andere maakt korte
metten met de mensensmokkel
aars. Hulporganisaties waarschu
wen ervoor dat vluchtelingen daar
bij groot gevaar kunnen lopen.
„Het baart ons grote zorgen dat
Europa gesprekken voert over Fa
se 2B", zegt Natalie Roberts van
Artsen zonder Grenzen. „Het te
rugsturen van radeloze mensen
naar het geweld en de chaos in Li
bië mag geen optie zijn."
Europa stond op het punt te ont
ploffen en in handen van populis
ten en extremisten te vallen, er
was geen alternatief voor deze wei
nig ideale en zeker riskante oplos
sing, aldus Tusk. De keus was de
realiteit op de Egeïsche Zee over
te laten aan criminelen en men
senhandelaren of samenwerken
met Turkije, aldus ook Commissie
voorzitter Juncker.
Door hun eigen deal met zo
weinig liefde te presenteren, dek
ten de presidenten zich vooraf in
tegen het overwegend uiterst kriti
sche Parlement. Christendemocra
ten en socialisten steunen de deal
met tegenzin, de rest maakte er
ronduit gehakt van. Belangrijkste
argumenten van de tegenstan
ders: de deal werkt niet omdat de
vluchtelingen gewoon via andere
routes komen en is bovendien ille
gaal, omdat Turkije stiekem Sy
riërs terugstuurt naar eigen land.
Daarnaast is volgens de parle
mentariërs de situatie in de Griek
se detentiekampen mensonte
rend, omdat alleenstaande minder
jarige kinderen er opgesloten zit
ten tussen volwassen mannen.
Waar de vluchtelingendeal met
Turkije vorige maand nog tot poli
tiek vuurwerk leidde, weet Rutte
deze ondertussen moeiteloos te
verdedigen. Simpele reden: het
lijkt vooralsnog te werken.
Natuurlijk, de oppositiepar
tijen vonden (en vinden) nog
steeds dat Europa te veel conces
sies deed in de deal met Turkije.
Maar de werkelijkheid heeft veel
argumenten inmiddels achter
haald, vindt het kabinet.
Waar Turkije de vluchtelingen-
bootjes nu tegenhoudt en Europa
de toch overgestoken vluchtelin
gen terugstuurt naar de Turkse
kust, droogt de vluchtelingen
stroom op. Ter illustratie: lag het
aantal asielaanvragen in oktober
vorig jaar nog op bijna 10.000, de
ze maand stokte de teller op 1.233.
En van een écht waterbedeffect
van vluchtelingen die een andere
route kiezen, is nog geen sprake.
Ergo: de deal werkt en nie
mand durft er tegen te zijn dat
Nederland geen hordes vluchte
lingen extra meer de talloze
sporthallen ziet binnenwande
len. Rutte vergeet zichzelf daar-
RIJSWIJK. Onderdak zoeken
voor vluchtelingen moest vorig
jaar vooral heel snel. „In de hec-
tiek kom je dan uit bij al be
staande oplossingen", zegt Caro-
lien Schippers, manager huis
vesting van het COA, het Cen
traal Orgaan opvang Vluchtelin
gen. „Terwijl je weet dat er din
gen zijn die je kunt verbete
ren."
Daarom schreef het COA sa
men met onder meer de Rijks
bouwmeester een prijsvraag
uit voor innovatieve ideeën
voor het huisvesten van asiel
zoekers: A Home away from Ho
me. Die oproep leverde 366 in
zendingen op, deze week wer
den bekend welke twaalf plan
nen doorgaan naar de volgende
ronde: van opvouwbare units
en zonnedakhuizen tot koffers
met douche.
Het COA kent nu een enorme
piek aan asielzoekers, maar
weet niet hoe dat over een paar
maanden of een jaar is. „Oplos
singen die tijdelijk zijn en die
je, als je ze niet meer nodig
hebt, als het ware kunt opvou
wen en 'in de kast' kunt leggen,
daar worden wij blij van."
De twaalf inzenders krijgen nu
tot juni om hun plan verder uit
te werken. „Het moet natuur
lijk ook echt blijven staan. En
betaalbaar zijn." Van (maxi
maal) zes winnaars worden mo
gelijk prototypes gemaakt waar
mee COA gaat testen. Als die
slagen, kunnen de woonplan
nen later ook voor andere groe
pen worden ingezet: starters en
studenten.
Angst voor
komst extra
migranten
door Hans van Zon
en Frans Boogaard
door Frans Boogaard
STRAATSBURG. EU-president Tusk
en Commissievoorzitter Juncker
hebben gisteren de omstreden
asieldeal met Turkije verdedigd.
Premier Rutte tijdens het debat
over de deal. foto Koen van Weel/ANP
door Tobias den Hartog
DEN HAAG. Zonder een centje pijn
heeft premier Mark Rutte giste
ren de vluchtelingendeal van Euro
pa met Turkije overeind gehouden
in het parlement. Zo gevoelig als
de deal lag toen deze op 18 maart
gelanceerd werd, zo geruisloos
blijft deze politiek overeind.
STEIGER WON ING
Wie aan steigers denkt, denkt aan bouw
vakkers. Maar je kunt er ook best in wo
nen, vindt TU-student Tahj Rosmarin. Het
Steigerhuis is door vluchtelingen zelf op
te bouwen en ook snel weer af te breken.
De energie komt van de zonnepanelen op
het dak.
VLUCHTELINGENBOERDERIj
Het platteland loopt leeg, boerderijen
staan te verpauperen. Vluchtelingen kun
nen dat oplossen, bedacht architectenbu
reau Onix uit Groningen. 'Nieuwe erven,
nieuwe buren, nieuwe oogst', heet hun
plan. Huisvest de vluchtelingen in tijdelij
ke eenheden in een boerderij, de schuur
en op het erf. En laat ze gelijk hun eigen
eten verbouwen in de moestuin.
door Cyril Rosman
