Struikelblok is steeds de financiering
20
Interesse Daily
Mail in Yahoo
'Mkb'ers vragen
minder hulp'
20 min
Twintig jaar na de ondergang van de
vliegtuigfabriek werken op Schiphol-Oost nog
elke dag tien mensen aan een herstart.
De Britse krant Daily Mail over
weegt samen met investeer
ders een bod te doen op de in
ternetactiviteiten van Yahoo.
De waarde van de aandelen Ya
hoo daalde in twaalf maanden
met 20 procent.
Het aantal bijstandsaanvragen
door mkb-ondernemers blijft
afnemen. In het eerste kwar
taal zakte het aantal aanvragen
met zo'n 30 procent op jaarba
sis tot circa 1.750. Dit duidt op
minder faillissementen.
e weg naar de locatie
van het voormalige
Fokker op Schip
hol-Oost leert hoe
veel in twintig jaar is
veranderd. De Ring
vaart is hetzelfde, al staat er nu een
groot hotel.
De afslag naar beneden bestaat
ook nog. Maar wie bij de kruising
rechtsaf slaat, ziet op de plek waar
ooit de productieloodsen van Fokker
stonden nu logistieke bedrijven.
De portiersgebouwtjes staan er
niet meer. Recht vooruit stond ooit
het statige directiegebouw. Alles is
weg.
Tussen de nieuwe panden, aan de
Hendrik Walaardt Sacréstraat, staat
het Caravellegebouw. Op de zesde
etage zetelt NAC (Netherlands Air
craft Company). Zo heet de produ
cent van Fokker Next Generation Air
craft, de nieuwe Fokker 130.
Pers is er niet welkom. Bezoeken
moeten worden geregeld met de be
drijfsleider, Maarten van Eeghen.
„Maar dat gaat deze week niet luk
ken. Van Eeghen is in het buiten
land", zegt Rob Galavazi van NAC,
ooit programmamanager van het Fok
ker 70-programma. Galavazi gaat met
negen collega's dagelijks naar zijn
werk bij 'Fokker'. Met tijdelijke krach
ten erbij werken er wel twintig men
sen. Daarnaast wordt veel werk uitbe
steed.
Geldschieder is investeerder Jaap
Rosen Jacobson, die ooit naam maak
te met investeringsgroep Wolters
Schaberg en die enkele jaren geleden
zijn Vlaamse Luchtvaartmaatschap
pij (VLM) voor een fortuin verkocht
aan Cityhopper Air France-KLM.
Rosen Jacobson schaarde zich na
het faillissement van Fokker in maart
1996 in de rij belangstellenden. Cana
dezen, Koreanen, Russen en Chine
zen kwamen allemaal in de keuken
bij Fokker kijken. Bovendien vestigde
hij Rekkof (Fokker, maar dan achter
stevoren) in gebouw 9, het oude di
rectiegebouw, met onder anderen de
hoofdconstructeur van de Fokkers,
Rudi den Hertog, Hans Quist (toele
veranciers) en iemand van het vlieg
bedrijf.
Ook hield Rosen Jacobson overleg
met de harde kern van de Fokkeria-
nen in een hotel in Hoofddorp. Hij
wilde bij wijze van proef eerst maar
één vliegtuig bouwen, zei hij tegen
de doorgewinterde Fokkermannen;
Bernhard Dijkhuizen (raad van be
stuur), Bert Wilschut (marketing) en
Joop Poelwijk (de laatste directeur
van de fabriek).
Geen product
„Maar dat kan niet!", zeiden de Fok
kermensen. Je zult altijd een produc
tielijn moeten opzetten. Niet één of
twee prototypes, maar een hele fa
briek met alle benodigde specialis
ten.
NAC is sindsdien een spookbe
drijf. Er is geen product en geen
winst. Voor al het overige, inclusief
GROEIENDE
CONCURRENTIE
kosten, personeel en partners is NAC
een echt bedrijf, met een indrukwek
kend nieuw managementteam.
De firma zit niet stil. Het bedrijf
ontwikkelt de oude Fokkers door en
heeft de 70/100-zitter verlengd tot
een 130-zitter. Met behulp van inge
nieursbureaus, het luchtvaartlabora
torium en onderzoeksinstanties zijn
onderdelen opnieuw ontworpen en
op prestaties doorgerekend.
Sinds het faillissement heeft Ro
sen Jacobson vele keren de herrijze
nis van Fokker gemeld. Zo kondigde
hij al in 1998 de herstart aan op de
luchtvaartshow in het Britse Farn-
borough. Sinds daar niets van terecht
kwam, hult de groep zich in stilzwij
gen.
Prototypes
Intern meldde NAC nog wel geregeld
dat er witte rook was. Velen geloof
den dat, maar werden teleurgesteld.
Twee voorbeelden.
Zomer 2011. NAC kondigde twee
prototypes aan. Het bedrijf had 100
miljoen euro nodig. De regering gaf
20 miljoen. De Rabobank deed onder
zoek om 80 miljoen te financieren en
formuleerde voorwaarden. Zo moest
er een volwaardige organisatie staan.
Strategische samenwerking met eer
ste klanten moest op gang komen en
bij aanvang zou er zicht moeten zijn
op financiering voor het hele project.
Uiteindelijk durfde de bank het avon
tuur niet aan.
Winter 2014/2015. Met een prachti
ge presentatie waren in 2013 finan
ciers aangetrokken. Nog geen jaar la
ter was het go. Een miljard, dollar of
euro, van een geheime financier was
onderweg.
NAC wilde al motoren bij Pratt
Whitney bestellen, de Fokkerkoorts
steeg tot ongekende hoogte, maar
van de financiers werd later nooit
meer iets vernomen.
Vrijwel niemand gelooft dat Fok
ker zal herrijzen, maar de Nether
lands Aircraft Company weigert nog
steeds het licht uit te doen. Op 16
maart 2016 werd een presentatie ge
houden voor financiers, inclusief be
drijfsplan met updates van het nieu
we toestel.
De F130 is 45 procent lichter dan
concurrent A319. De nieuwe vleugel
met winglets zorgt voor 4 procent
brandstofreductie en de motor voor
22 procent. De Fokkers zijn in 2020
state of the art, jubelt de brochure.
De hamvraag of dit niet allemaal
onzin is, willen oud-Fokkermedewer
kers niet beantwoorden. Een
oud-commissaris van Fokker zucht.
Henk de Groot van ingenieursbureau
ADSE zegt alleen dat dankzij NAC
op kleine schaal het luchtvaartcluster
actief is.
Wim van Beinum van NedTech,
overgenomen door het Britse Atkins,
zwijgt. „Ik wil Den Hertog (hoofdcon
structeur, red.) niet in de wielen rij
den." Joop Poelwijk, de laatste direc
teur van Fokker, wil ook geen
oud-collega's schaden.
Financiering
Het struikelblok blijkt steeds de fi
nanciering te zijn. Bouw je een proto
type of een productielijn? Het ver
schil tussen 100 miljoen of een mil
jard.
Intussen groeit de concurrentie,
waarop Fokker altijd ver voor lag, ge
vaarlijk. „En de kennis van tachtig
jaar vliegtuigbouw is weg", zegt een
oudgediende. „De mensen van pro
duct support, marketing, sales, engi
neering, ondersteuning, noem maar
op, zijn tussen de 65 en de 75 jaar. Zij
gaan het niet meer doen."
Economie
Impressie
van het nieuwe
toestel, de F130.
foto NAC
Spookbedrijf moet Fokker
uit de as doen herrijzen
door Ton Damen
De concurrentie bestu
deerde in 1996 mogelijk
heden voor de overna
me van Fokker, maar be
sloot eigen ontwerpen
te maken:
Het Braziliaanse Em-
braer maakt de 175,
190 en 195, waarvan
er sinds 1990 ruim
500 werden ver
kocht.
Het Canadese Bom
bardier lanceerde in
2015 de C-serie.
Ruim 200 verkocht.
De Russische Super
jet (SSJ-100), ge
bouwd door Soechoi
en het Italiaanse
Alenia. Sinds 2011
een paar honderd
van verkocht.
Het Japanse Mitsubi
shi kwam met de
Regional Jet MRj.
Had problemen met
certificeren. De eer
ste vlucht was eind
2015.
De Chinese ARJ21
van staatsbedrijf
|Comac. Eerste exem
plaar wordt in 2017
opgeleverd.
Het 'nieuwe toestel'
van Fokker, de
F130, is 45 procent
lichter dan
concerrent A319.
NAC kondigde in
2011 twee
prototypes aan. Het
bedrijf had 100
miljoen euro nodig.
De regering gaf
twintig miljoen. De
overige 80 miljoen
werd niet
gevonden.
