'Maak een vuist tegen belastingontwijking'
Panama Papers: bank helpt vennootschappen in belastingparadijzen te verbergen
12 NIEUWS
De bank van Zalm
zit opnieuw in het
verdachtenbankj e
door de gelekte
Panama Papers.
ABN AMRO is
woedend.
David Cameron
verdedigt vader
AMSTERDAM. Donderdag nog zei
ABN AMRO-topman Gerrit Zalm
dat hij vóór de Panama Papers
nooit gehoord had van Mossack
Fonseca en dat zijn bank geen
structuren in belastingparadijzen
opzet. Gisteren, vier dagen later,
werd zijn bank precies daarmee in
verband gebracht.
Volgens het Financieele Dag
blad en Trouw, die publiceren uit
de geruchtmakende Panama Pa
pers, helpt ABN AMRO klanten te
verbergen dat ze vennootschap
pen bezitten in belastingparadij
zen. Het is al de tweede keer dat
ABN AMRO in het verdachten
bankje zit. Eerder stapte commis
saris Bert Meerstadt op nadat ont
huld werd dat hij een bv had opge
zet in een belastingparadijs.
De bank reageerde gisteren
woedend op de nieuwe publica
ties. Het stoort ABN AMRO dat
publiekelijk de suggestie wordt ge
wekt dat er iets niet in de haak is,
terwijl 'nergens uit blijkt dat we
iets doen dat niet mag'. Het FD en
Trouw meldden gisteren dat een
volle ABN AMRO-dochter, het op
het Britse eiland Guernsey geves
tigde Martello, voor klanten op
treedt als nominee shareholder. Dat
betekent dat niet de eigenaar zelf,
maar de dochter van ABN AMRO
bij bepaalde vennootschappen in
belastingparadijzen optreedt als
aandeelhouder. De daadwerkelijke
eigenaar blijft zo buiten beeld.
De constructie is niet illegaal,
maar wordt volgens critici vaak ge
bruikt om activiteiten te verber-
'We kennen de klant
altijd, en controleren
ook altijd waar
het vermogen
vandaan komt'
gen die het daglicht niet kunnen
verdragen. ABN AMRO, voor een
flink deel in staatshanden, ont
kent dat dit bij Martello het geval
is. Een woordvoerder stelt dat de
betreffende vennootschappen op
gericht zijn om voor een aantal
klanten internationale beleggin
gen te beheren. „Dit zijn mensen
die bijvoorbeeld effecten hebben
in de VS, in Australië, Hong Kong
en in Nederland. Al die landen
hebben andere wetgevingen, en
wij kennen die. De klant niet.
Daarom nemen wij het bestuur
van zo'n vennootschap in handen.
Maar we kennen de klant altijd,
en controleren ook altijd waar het
vermogen vandaan komt."
De garantie van anonimiteit
kan voor klanten een factor zijn
om voor een dergelijke construc
tie te kiezen, maar die garantie is
volgens de woordvoerder niet on
eindig. „De klant is verantwoorde
lijk voor het juist informeren van
de fiscus. Maar als de autoriteiten
gegevens over onze klanten op
vraagt, dan stellen wij die ter be
schikking."
De bank blijft erbij dat het
nooit zaken heeft gedaan met Mos
sack Fonseca, het bedrijf waarvan
de gelekte administratie de basis
vormt voor de geruchtmakende
Panama Papers. „De reden dat wij
erin voorkomen, is dat Mossack
Fonseca een keer klantinformatie
heeft opgevraagd bij een aan ons
gelieerd bedrijf. Dat verzoek heb
ben we toen geweigerd."
Ondanks de stevige repliek op
de publiciteit ziet de bank in dat
alle activiteiten in belastingpara
dijzen vandaag de dag discutabel
zijn. Of dat leidt tot een herover
weging van de activiteiten, kan de
woordvoerder nog niet zeggen.
De Britse premier David Came
ron zei gisteren in het Lagerhuis
dat hij de afgelopen dagen 'uiterst
pijnlijke en volstrekt onware aan
tijgingen' over de investeringen
van zijn 'hardwerkende en fantas
tische vader' heeft gehoord. Die
had onder meer een ofFshorefir-
ma waar Cameron een aandeel in
had. Dat is verkocht in 2010. Ca
meron betaalde daar de verschul
digde belastingen over. Investe
ren in of handelen met behulp
van offshorefirma's is een norma
le gang van zaken, zei de premier.
„Tot nu toe heb ik weinig voorbij
horen komen dat echt zoden aan
de dijk zet", zegt Francis Weyzig,
belastingspecialist bij Oxfam No-
vib.
Wolfgang Schauble, de Duitse
minister van Financiën, was zon
dag de zoveelste in een lange rij
politieke prominenten die met
voorstellen kwam om belasting
ontwijking aan te pakken. In zijn
tienpuntenplan is onder meer
plaats voor een wereldwijd regis
ter waarin de daadwerkelijke eige
naren van bedrijven vermeld
staan, en ook voor sancties aan lan
den die zich niet aan de afspraken
houden.
Vorige week al riep Amerikaan
se president Barack Obama op tot
strengere regels, en morgen is er
een bijeenkomst van de Organisa
tie voor Economische Samenwer
king en Ontwikkeling (OESO).
Daar komen de belastingspecialis
ten van 46 landen bijeen om te kij
ken hoe ze gezamenlijk beter een
vuist kunnen maken tegen belas
tingontduiking.
Ook het Europarlement ont
plooit diverse initiatieven. Zo riep
Paul Tang (PvdA) op tot een inter
nationale belastingtop, naar het
voorbeeld van de klimaatconferen
tie in Parijs. Volgens schattingen
van de vorige Europese Commis
sie gaat aan belastingontwijking
en -ontduiking samen elk jaar
1.000 miljard verloren. Dat is ze
ven keer de Europese begroting.
Optimisten zouden in de trits aan
voorstellen een kleine revolutie
kunnen zien die belastingontwij
king de definitieve genadeklap
geeft. Maar vooralsnog ontmoeten
de daadkrachtige woorden vooral
scepsis. Zo beoordelen links-radi
caal Fabio de Masi en diens groe
ne collega Sven Giegold Schaubles
Europarlementariërs
noemen het
tienpuntenplan van
Schauble 'hypocriet'
tienpuntenplan als 'hypocriet'.
„Hij blijft met de handrem op rea
geren. Beide parlementariërs zijn
lid van de bijzondere onderzoeks
commissie belastingontwijking,
die het Europese Parlement begin
vorig jaar na 'Luxemburg Leaks' in
stelde.
Volgens De Masi maakt de Duit
se minister van Financiën zich
schuldig aan double speak, omdat
Duitsland samen met Malta en Cy
prus elke poging de grond inboort
om publiek te maken wie zich
schuilhouden achter brievenbus-
bedrijven of andere nepfirma's.
Schauble houdt ook tegen dat der
den inzage krijgen in de winst per
land van multinationals, vult Gie
gold aan. Zijn fractie bepleit van
daag een ruim toegankelijk regis
ter van belanghebbenden achter
trust- en brievenbusbedrijven, de
liberale fractie wil dat 'Panama-
gate' betrokken wordt bij het lo
pende parlementair onderzoek.
Weyzig (Oxfam Novib) zegt
dat wat Schauble op het gebied
van openbaar eigenaarschap voor
stelt 'de zwakste versie' is van wat
internationaal al is overeengeko
men. „Hij wil de gegevens alleen
toegankelijk maken voor overhe
den, fiscale autoriteiten en geselec
teerde ngo's en journalisten. Wij
vinden dat de gegevens openbaar
moeten zijn. Nederland en het
Verenigd Koninkrijk hebben aan
gekondigd dat wel te gaan doen."
Een element van het plan van
de Duitser dat wél nieuw is, is het
instellen van sancties tegen lan
den die zich niet naar de regels
voegen. Een goed begin, zegt
Weyzig, maar er is meer nodig.
„Het plan is heel erg gericht te
gen Panama. Maar de Verenigde
Staten hebben zich ook tegen een
aantal hervormingen gekeerd, te
gen de multilaterale uitwisseling
van bankgegevens bijvoorbeeld.
Daar zouden ook sancties op moe
ten staan, maar dat zie ik
Schauble nog niet doen."
ABN AMRO weer onder vuur
door Sander van Mersbergen
Gerrit Zalm, topman van ABN AMRO, ontkende vorige week nog ooit de naam Mossack Fonseca te hebben gehoord, foto Lex van Lieshout/ANP
door Frans Boogaard
en Sander van Mersbergen
BRUSSEL. Houd het niet bij mooie
woorden, maar doe écht iets om
belastingontwijking tegen te gaan.
Met die waarschuwing ontvangen
critici de reeks aan pleidooien voor
nieuwe wetgeving, die de onthullin
gen uit de Panama Papers de afge
lopen anderhalve week hebben los
gemaakt.
